Başkanlık sisteminin ağır faturası: 'Kırılgan devlet Türkiye...'

CHP Bilim Platformu “Saray Rejimi Türkiye’yi Geriletiyor: Uluslararası Endekslerde Küme Düşen Türkiye” başlıklı politika notu hazırladı. Politika notunda, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin bir buçuk yıllık faturası küresel kuruluşların yayımladığı endeksler ve bilimsel veriler aracılığıyla ele alındı.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Fethi Açıkel başkanlığındaki CHP Bilim Platformu, “Saray Rejimi Türkiye’yi Geriletiyor: Uluslararası Endekslerde Küme Düşen Türkiye” başlıklı politika notu hazırladı.

Politika notunda, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin bir buçuk yıllık faturası küresel kuruluşların yayımladığı endeksler ve bilimsel veriler aracılığıyla ele alındı.

17 yıllık AKP iktidarının ve bir buçuk yılını tamamlayan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin, Türkiye'yi neredeyse bütün küresel endekslerde gerilettiği ve 21. Yüzyılda, Cumhuriyet tarihi boyunca elde edilen kazanımlarının önemli ölçüde kaybedildiği, duraklama ve çoğu durumda gerilemeler yaşandığı vurgusu yapıldı.

40 uluslararası saygın düşünce kuruluşunun verileri aracılığıyla hazırlanan politika notunda şu belirlemeler yapıldı:

MEDYADA ÖZGÜRLÜK ARTIK HAYAL

“Türkiye, Basın özgürlüğü konusunda 2002'de 100. sıradayken, 2019'da 157. sıraya gerilemiştir. AKP iktidara geldiğinde Pakistan'ın 19 sıra önünde bulunan Türkiye, 2019'da Pakistan'ın 15 sıra gerisine düşmüştür. OECD ülkeleri içerisinde ise medya özgürlüğü ve medya çoğulculuğu sıralamalarında da en sonuncu ülke olmuştur. Türkiye, Çin'den sonra dünyada en çok tutuklu gazetecinin bulunduğu ülke oldu.

Freedom House'un 2019 yılı raporunda Türkiye, 100 üzerinden 31 puan alarak özgür olmayan ülkeler statüsünde değerlendirilmiş ve temel özgürlükler bakımından, Pakistan, Irak gibi ülkelerden daha az özgür olarak değerlendirilmiştir. Türkiye, dünyada demokrasisi son 10 yılda en çok gerileyen iki ülkeden birisi. Türkiye, siyasal hak ve özgürlükler bakımından 41 OECD ülkesi arasında son sırada yer almaktadır

HUKUKSUZLUK EGEMEN KILINIYOR

Türkiye, Küresel Adalet Endeksinde hukukun üstünlüğü sıralamasında 126 ülke arasında 109. sıraya gerilemiştir. Türkiye, hukukun üstünlüğü sıralamasında Benzer gelire sahip 38 ülke arasında ise 37. sırada yer almaktadır

Türkiye, yargı bağımsızlığı sıralamasında 2007'de 50. sıradayken 2019 yılında 104. sıraya gerilemiştir. Türkiye'de yasaların kapsam ve uygulamaları öngörülemez hale gelmekte, siyasi baskılar sonucu esnetilip, daraltılabilmektedir. AKP döneminde Türkiye, hukuki kesinlik bakımından 41 OECD ülkesi arasında son sıraya gerilemiştir. Türkiye, şeffaf yönetilen ülkeler sıralamasında 180 ülke arasında 78. sırada.

Bilgi edinme hakkı, şikayet mekanizmaları, yurttaş katılımı ve hükümetin bilgi paylaşımı gibi alt başlıklarla belirlenen açık hükümetler sıralamasında ise Türkiye 102 ülke arasında, 82. sıradadır.

Türkiye, makro ekonomik göstergelerin istikrarına dair yapılan sıralamada son dokuz yılda 64. sıradan 129. sıraya geriledi.

Enflasyon endekslerinde 141 ülke içerisinde 131. ülke konumuna kadar gerilemiştir. Oysa 10 yıl önce Türkiye, 43 sıra daha iyi konumda, 88. sırada yer almaktaydı.

Türkiye'deki işsiz sayısı 28 AB ülkesindeki toplam işsiz sayısının üçte birine eşittir.

Türkiye Dünya Bankasının yaptığı beşli sınıflamaya göre, gelir dağılımında en kötü olan dördüncü grupta yar almaktadır. 38 OECD ülkesi arasında ise 34. sırada yer almaktadır.

Türkiye, zengin ile yoksul arasındaki farkın en çok olduğu sondan 2. Avrupa ülkesidir.

Emeklilik sistemi yapılan çalışmalarda, dünyanın Tayland ve Arjantin'den sonraki en kötü emeklilik sistemi olarak kabul edilmektedir.

Türkiye, 35 OECD ülkesi içerisinde 2018 yılında gıda enflasyonu en yüksek ülke olmuştur. Aynı sene enerji maliyetleri konusunda da en yüksek 2. enflasyona sahip ülke olmuştur.

Türkiye, Küresel Barış Endeksi'nde 163 ülke arasında 152. sırada yer almıştır. 2019 yılında, Türkiye, Avrupa'da barışa en uzak ülke olmuştur.

Türkiye, Dünya'da terörizmin en çok etkilediği 16. ülke konumundadır. Bu konumuyla Sudan, Kolombiya gibi ülkelere göre bile daha çok terörizm etkisi altındadır.

KIRILGAN DEVLET TÜRKİYE

Kırılgan Devletler Endeksi'nde Türkiye büyük bir düşüş yaşamaktadır. 2019 yılında Türkiye, 178 ülke arasında en kırılgan 59. ülke konumundadır ve bu konumuyla yüksek uyarı veren İran, Mısır, Lübnan gibi ülkelerle aynı statüdedir. Bu sıralama ile 2011 yılında 104. sırada olan Türkiye, Ürdün'ün 9 sıra önündeyken, 2019 yılında 10 sıra gerisine düştü.”