Bilişim hukukçuları ne diyor, Türkiye'de sosyal medya kaldırılabilir mi?

Bilişim hukukçusu Avukat Gökhan Ahi, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın sosyal medya platformlarına yönelik sözleri sonrasında "Türkiye'de Twitter, Youtube ve Netflix kaldırılabilir mi?'' sorusunu yanıtladı. Ahi, “Hukuk sisteminin oturmuş olması halinde yani keyfi bir savcının kullanıcı bilgisini istemeyeceğini bilse, hukuk nezdinde ceza hakimlerinin özgürlüklerle ilgili karar vereceğini bilse bu sosyal medya şirketlerinin istendiği gibi Türkiye’ye gelmemesi için bir sebep yok. Ben keyfilik yok diyemem ne yazık ki var” dedi.

Bilişim hukukçusu Ahi, RS FM’de Atilla Güner’le Akşam Postası’nda Erdoğan'ın "Niçin YouTube, niçin Twitter, niçin Netflix şu bu gibi sosyal medyalara karşı olduğumuzun ne demek olduğunu anlıyor musunuz? Bir an önce biz bunları parlamentomuza getirip, bu tür sosyal medya mecralarının tamamen kaldırılmasını kontrol edilmesini istiyoruz" sözlerinin ardından sosyal medya platformlarının kapatılıp kapatılamayacağının hukuki boyutunu anlattı.

"Netflix sosyal medya değildir"

İşte Gökhan Ahi'nin sözlerinden öne çıkanlar şöyle: Bu bahsedilen platformların hepsi aynı sınıflama içinde değerlendirilebilir mi? "Netflix sosyal medya değildir. Sosyal medya dediğimiz içeriğini kullanıcıların oluşturduğu platformlardır. Netflix içerik üreticidir. Geçen sene RTÜK denetimine bir düzenleme yapıldı. RTÜK isterse dijital TV platformları için denetleyebileceği bir takım takım düzenlemeler yaptırır. Nisan ayının başında bir kanun teklifi vardı. Kanun paketinin içinde internetle ilgili maddeler de eklenmişti. Bu maddeler Meclis’e gelmedi, kanunlaşmadı. Nisan ayındaki teklifte bu vardı ama sonradan vazgeçildi ve bu teklifin oradaki düzenlemeleriyle Meclis’e getirileceği anlamına geliyor bence."

Teklifte sosyal medyaya ilişkin ne tür düzenlemeler öngörülüyor?

"Teklifte, sosyal medyanın kaldırılması ya da kontrol edilmesi diyordu. Hem kaldırılması hem kontrol edilmesi olmaz demek ki aşamalı bir durum var. ‘Türkiye’den gün içerisinde 1 milyondan fazla üyesi olan sosyal ağ sağlayıcı, özel hayatın gizliliğini ihlal eden içeriklere ilişkin başvuruda bulunan kişilere en geç 72 saat içinde cevap vermek zorunda olacak. Bu kuruluşlar, Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırmakla yükümlü olacak. Eğer bu yükümlülüğü yerine getirmezse sosyal ağın internet trafiğini yüzde 50’den yüzde 95’e kadar daraltılacak her talep başına yanıt vermezse 100 bin TL ile 1 milyon TL arasında para cezası kesilecek’ diyor o zamanki teklif. "Yani sosyal medya şirketlerine diyor ki ben sizi kontrol altına alacağım, konuyu da biliyorum bize temsilcilik açacaksınız ve bu temsilcilik adli ve idari soruşturmalar için gerekli bilgi teminini yani herhangi bir kullanıcının IP’sini ya da detaylarını bize vereceksiniz. Yok eğer bu bilgileri vermezseniz o zaman da trafiğinizi önce yüzde 50’ye sonra da yüzde 90’a kadar daraltırım diyor. Teknik olarak bu mümkündür."

Peki sosyal medya şirketlerinin buna yanıtı sizce nasıl olur?

"Sosyal medya şirketleri büyük ihtimalle böyle bir temsilci bulundurmak istemeyecek. Bulundururlarsa da zaten kendileri ile çelişirler. Ne resmi makamlardan gelecek tespit taleplerine yetişebilirler, de ne sosyal medya şirketlerinin çok sesliliği kalır ne de ifade özgürlüğünün iddiası olma özgürlüğü kalır ve tamamen kendileri ile çelişirler. Sosyal medya şirketleri bu konuda taviz verecek olsalardı Çin’de verirlerdi. 1.5 milyarlık bir paydan bahsediyoruz. Hukuk sisteminin oturmuş olması halinde yani keyfi bir savcının kullanıcı bilgisini istemeyeceğini bilse, hukuk nezdinde ceza hakimlerinin özgürlüklerle ilgili karar vereceğini bilse gelmemesi için bir sebep yok. Ben keyfilik yok diyemem ne yazık ki var.

"Hiçbir lider böyle bir riski göze alamaz"

Böyle bir düzenleme siyasi açıdan risk taşımaz mı? "Sayın Erdoğan sosyal medyayı çok iyi kullanan bir kullanıcı. Cumhurbaşkanı, Bakanlıklar, Milletvekilleri, kurumlar interneti ve sosyal medyayı çok sık kullanıyor. Propagandalarını, tanıtımlarını, reklamlarını buradan yapıp insanlarla iletişim kuruyorlar bu nedenle de kendileri de istemeyeceklerdir. Çok önemli bir mecra ve bunların içinde genç var. Yaşı 40’ın üzerinde olan kitleyi TV kanallarını haber kanallarını izlerken görebilirsiniz ama 40’ın altındaki hiç kimse haber izlemiyor. Bu kişilere ulaşma şansını yitirirsiniz. Hiçbir lider böyle bir riski göze alamaz."

"İnsanlar VPN ile bağlantı şekillerini popülerleştirecek"

Diyelim ki bu platformlara erişim engellendi, o zaman ne olacak? "İnsanlar VPN ile bağlantı şekillerini popülerleştirecek. VPN Servisi adı altında herkes yurtdışına 5 dolar 10 dolar para ödemeye başlayacak ve bu da ciddi bir döviz çıkışı. VPN Servisleri kişisel bilgilerimizi nerede tutuyor bilmiyoruz. Kişisel bilgi ve verilerimizin kimin eline geçtiğini bilemeyeceğiz. Devlet öyle mi önlem alır böyle mi önlem alır? Bir sektörü baltalayalım bitirelim midir yoksa bu sektörü düzenleyelim midir?"