Birleşmiş Milletler, Filistin'in tam üyeliğini onayladı

BM Genel Kurulu'nda yapılan acil oturumda, Filistin'in BM üyeliğinin ve gözlemci statüsünün yeniden ele alınması ve Filistin'e bazı hakların tanınması talep eden karar tasarısı kabul edildi. Tasarı, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu yaklaşık 80 ülkenin ortak girişimiyle sunuldu ve 193 üyeli BM Genel Kurulu'nda 143 "evet" oyu alarak kabul edildi. Tasarıya 25 "çekimser" oy verilirken, 9 ülke, aralarında ABD, Arjantin, Papua Yeni Gine, Çekya ve Macaristan'ın bulunduğu, "hayır" oyu kullandı.

"ÜYELİK KRİTERLERİNİ YERİNE GETİRİYOR"

Kararda, Filistin'in BM Şartı'nın 4. maddesine uygun olarak BM üyelik kriterlerini sağladığı ve bu nedenle BM üyesi olarak kabul edilmesi gerektiği vurgulandı. ABD'nin, 18 Nisan'da tek bir üye olarak Filistin'in tam BM üyeliğini veto etmesine atıfta bulunularak, bu duruma tepki gösterildi ve 12 Konsey üyesinin desteğine dikkat çekildi. BM Güvenlik Konseyi'ne, bu bağlamda konuyu tekrar olumlu bir şekilde ele alması tavsiye edildi ve Filistin'in üyeliğine destek veren BM üyesi ülkelerin çoğunluğuna işaret edildi.

"İSTİSNA VE EMSAL TEŞKİL ETMEYECEK"

Kararda, Filistin'in Genel Kurul toplantılarına, BM organları tarafından düzenlenen toplantılara ve BM konferanslarına katılımını sağlayacak bazı düzenlemelerin kabul edilmesi talep edildi. Bu düzenlemelerin "istisnai olmak kaydıyla ve örnek teşkil etmeyecek şekilde" yapılması istendi. Ekonomik ve Sosyal Konseye, Filistin'in Konseyin üyesi olmadan söz konusu düzenlemeleri uygulaması çağrısı yapıldı ve bunun diğer BM organları, özel ajansları ve BM sistemindeki kuruluşlar için de geçerli olması talep edildi. Kararda, Filistin halkının kendi kaderini tayin etme ve devlet kurma hakkına atıfta bulunularak, BM Genel Sekreteri'ne kararın uygulanması için gerekli adımları atması çağrısı yapıldı. Ayrıca, uluslararası toplumun 1967'de başlayan İsrail işgalini sonlandırmaya yönelik çabalarını artırması ve barışçıl ve kalıcı bir çözüm için uluslararası hukuk ve ilgili BM kararlarının uygulanması gerektiği vurgulandı.

"BM GENEL KURUL OYLAMALARINA KATILAMAZ"

Karar ekinde Filistin için talep edilen düzenlemelerin bazıları şu şekilde sıralandı:

"Alfabetik sıraya göre üye ülkeler arasında oturma hakkı, Filistin ve Orta Doğu mevzuları haricinde düzenlenen oturumlarda konuşmacı olma hakkı, grup adına açıklama yapma hakkı, teklif ve değişiklik sunma hakkı, teklifleri oylamaya açma hakkı, BM Genel Kurulunun komitelerine Filistin heyetinden üyelerin seçilmesi hakkı, BM konferansları ve uluslararası toplantılara etkin katılma hakkı."

Karar ekinde "Filistin devleti, gözlemci üye olarak Genel Kurul oylamalarına katılamaz ve BM organlarına aday gösteremez," ifadeleri yer aldı. 

TAM ÜYELİK ANLAMINA GELMİYOR

Kararın, Filistin'e tam BM üyeliği hakkı vermediği ancak çok sayıda BM üyesinin desteğini aldığı belirtiliyor. "Filistin devleti, gözlemci üye olarak Genel Kurul oylamalarına katılamaz ve BM organlarına kendi ülkesinden aday gösteremez." ifadesiyle tam üyelik verilmediğinin altı çiziliyor. Ayrıca, kararın "istisnai ve emsal" olmadığının vurgulanması, daha fazla destek toplamak amacıyla eklenmiş olabilir.

FİLİSTİN'İN ÜYELİK BAŞVURUSU

Filistin, 2011'de BM'ye tam üyelik başvurusunda bulunmuş ancak BMGK'da gerekli desteği alamamıştı. 2012'de ise BM'de "daimi gözlemci statüsü" almıştı.

Filistin'in BM Daimi Temsilcisi Riyad Mansur, 2 Nisan'da BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'e mektup göndererek üyelik başvurularının yeniden ele alınması talebinde bulunmuştu. Guterres, 3 Nisan'da BMGK'ya mektup yazarak Filistin'in talebinin gündeme alınması çağrısı yapmıştı.

BMGK ise 8 Nisan'da Filistin'in talebini Yeni Üyelerin Kabulü Komitesi'ne iletmişti. Ancak Komite, iki toplantının ardından anlaşmaya varamamıştı.

Bunun üzerine Cezayir, 18 Nisan'da Filistin'in üyeliği için BMGK'ya karar tasarısı sunmuştu. Ancak bu tasarı, ABD tarafından veto edilmişti.