Demokrasi-Enflasyon ilişkisi

Otoriter rejimlerde enflasyon oranlarının demokratik ülkelerdeki ortalamaların çok üstünde olduğu değerlendirmeleri gündemdeki sıcaklığını koruyor…

Tabii bu değerlendirme sonul(a posteriori) bir değerlendirme aslında… Demokratik yaşam biçimi, demokratik ortam, eğitimi, kültür ve sanatı, kurum ve bireylerin özgürleşmesini ve yaratıcılığını sağlayarak sanayi ve tarımı kısaca reel üretim ve ekonomiyi ileri teknolojileri içerecek biçimde nitel ve nicel açıdan olumlu yönde etkileyerek yeterince üretmeyen yapıları, dolayısıyla enflasyonist baskıları önemli ölçüde önlüyor…

Bu iddianın analizi için gerekli olan iki değişkeni, demokrasi düzeyi ve enflasyon oranlarına bakmak gerekiyor.

Ülkelerin demokrasi göstergelerini Freedom House’ın “Freedom in the World” veri demetinden, en güncel enflasyon göstergelerini “Trading Economics” sitesinden, yıllık enflasyon verilerini ise Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerinden elde edilebiliyor…

Ülkeler demokratik-otoriter ülkeler olarak gruplandığında durum tabloda görüldüğü gibi:

Freedom House’un üçlü gruplandırması ise 176 ülkeyi içeriyor ve bu ülkelerden 68’i Freedom House’ın kriterlerine göre “özgür ülkeler” kategorisinde yer alıyor.

Kalan ülkelerden 59’u “yarı özgür” kategorisinde iken, 49’u ise “özgür olmayan” ülkeler kategorisinde.

Sadece otoriter ve otoriter olmayan rejimler ikiliğinde değil, Freedom House’un oluşturduğu üç kategorili sistemde de ortalamalar karşılaştırıldığında demokrasi seviyesiyle enflasyon arasında bir korelasyon göze çarpıyor.

En güncel veriler, 2017 yıllık ve 2012-2017 enflasyon ortalamaları verilerine bakıldığında, ilgili kategorilerdeki ülkelerin ortalamaları birbirinden belli ölçülerde ayrışıyor.

Elbette burada tahminlere göre %24 bini aşan enflasyon oranlarının yaşandığı Venezuela’yı dikkate almak gerek. Venezuela’yı hariç tutulduğunda üç zaman diliminde de özgür olmayan ülkelerin 2012-2017 enflasyon oranları ortalaması 12 civarında.

Genel olarak, üçlü kategoride özgür ülkelerin enflasyon ortalamalarının %2-3, yarı özgür ülkelerin %4-5 ve özgür olmayan ülkelerin ise 2012-2017ortalaması %12 iken,  gelişmekte ülkelere, sermaye akışının iyice yavaşlaması sürecinde 2017 ortalaması (Venezuela hariç tutulduğunda) üç misli artışla %35.6’y a ulaşıyor….

Bu durum da ülkelerin demokrasi seviyesi ile enflasyon oranları arasında bir ters orantı olduğu iddiasını destekliyor. Bunun yanında son beş yıllık enflasyon oranı ortalamasıyla demokrasi skorları arasında anlamlı bir korelasyon olduğu ortaya çıkıyor...

Sonuç olarak, yönetim kadroları izledikleri politikalarla bu tablolarda ülkelerinin yerini belirlemiş oluyorlar…