Fehmi Koru: Bizim medya ile dünya medyası arasındaki değerlendirme farkı bu kadar mı olmalı, hayret

Yıllardır ülkemiz siyasetiyle ilgili yabancı medyada çıkan haber ve yazılardan haberdar olmamı sağlayan bir hizmetin abonesiyim. Google karşılıksız veriyor o hizmeti. Taradığı dünya basınından içinde ‘Tayyip Erdoğan’ ismi geçen ne kadar haber ve yazı varsa onları bana raporluyor Google.

Her gün.

Geçmişte günde bir kez gelen rapor son günlerde birkaç keze çıktı.

Dünya bizimle ve neler yaşadığımızla yakından ilgili.

Ülkenin kapılarını deprem sonrası yabancı arama-kurtarma ekiplerine açmamızın da bunda katkısı var. Tam 88 ülkeden 12 bine yakın yabancı deprem bölgesinde görev aldı. Bakan açıklamasına göre, gelenlerden 23 ülke ayrılsa da, yeni ülkeler gelmeye devam ediyor.

Onlar geldikçe ülkelerinin medyası da muhabirlerini onları -dolayısıyla deprem sonrası faaliyetleri ve yine dolayısıyla ülkede olup bitenleri- izlemek üzere Türkiye’ye gönderiyor.

Google raporu gelmese de günlük gazete okuma faaliyetim içerisine giren New York Times, Wall Street Journal, Washington Post -bunlar ABD’de çıkanlar- ile Daily Mail, Daily Telegraph ve Guardian -bunlar da İngiliz- gazetelerine her gün göz gezdiriyorum.

Abdurrahman Dilipak: “Deprem kaderdir” diye, sorumlu olanların sorumluluklarını örtemeyiz

Medyada yoğun bir ilgi var ülkemizdeki depreme.

Bir sebep, depremin şiddeti. Bir de şu ana kadar 40.642 olarak açıklanmış olan can kayıplarının fazlalığı. [Dünya medyası Suriye’de de can alıcı etkisini gösteren depremin kayıp sayısının oradakilerle birlikte 80 bini bulabileceği tahmininde.]

Türkiye ‘3. dünya ülkesi’ sınıfında sayılmadığı için, 7.7 şiddeti ile, açıklanan can kaybı sayısı örtüşmüyor.

Japonya’da 2011 yılı Mart ayında yaşanan 9.1 şiddetindeki depremde 18.428 kişi hayatını kaybetmişti. Buna karşılık, ‘3. dünya ülkesi’ sayılan Pakistan’da, 2005 yılında görülen şiddeti 7.6 olan depremde, 76.213 kişi can verdi. Japonya depremi ile aynı şiddetteki (9.1) Endonezya depreminde (Aralık 2004) ölen sayısı ise 227.899.

Ardı ardına gelen ilki 7.7, ikincisi 7.6 şiddetinde iki deprem, ülkemizin dışa dönük yüzünün fiyakasını bozmuşa benziyor.

[Nedense yabancı kaynaklar, bizde önce 7.4, daha sonra 7.7 olarak açıklanan ilk depremin şiddetini 7.8 olarak aktarmakta ısrarlı.]

Fiyaka bozulmasından kastım dışarıda çıkan haberler ve onlara dayalı yorumlardaki üslup. 

Beni en çok şaşırtan, ABD’nin öndegelen üniversitelerinden birinin, dünya haberlerine de yer veren internet sitesinde çıkan bir değerlendirme oldu. Duke Üniversitesi’nde okuyan Türk ve Türk olmayan öğrenciler ve öğretim üyeleriyle görüşülerek kaleme alınmış yazının başlığı şu: “Türkiye’nin kaderi beceriksizliklerle mühürlenmiş durumda: Hem yapısal hem de politik başarısızlıklarla.” 

Haberde her ne kadar depremin ‘asrın felaketi’ olarak yorumlanabilecek yıkıcı etkisine değinilse de, sitenin her konuştuğu kişi, konuyu hemen doğal afetin muhtemel politik sonuçlarına getirmeden edememiş.

Uzman ekipleriyle enkazdan insanları canlı çıkarmada başarılı çalışmalarıyla bizim medyada da övülen İsrail’in Haaretz gazetesinde, iki ülkenin yüksek eğitim kurumlarında dersler veren Louis Fishman’ın bir yazısı yayımlandı. Yazının başlığı dikkat çekici: “Deprem Erdoğan’ın ‘Yeni Türkiye’ iddiasının fiyakasını bozdu.”

Dünya sermaye çevrelerinin Financial Times ile birlikte göz atmadan duramadığı ABD’nin en yüksek tiraja sahip gazetesi Wall Street Journal (WSJ), depremin ilk gününden başlayarak Türkiye’yi yakın takip altında tutuyor. 

Dün, Kahramanmaraş’taki bir deprem çadırında kılınan cuma namazı fotoğrafı eşliğinde zenginleştirdiği haberinin başlığı, ekonomi çevrelerini ilgilendirme açısından, hayra alamet sayılmaz.

Başlık şu: “Deprem Türkiye’nin zaten sorunlu ekonomisine darbe vurdu.”

Depremin ekonomimize verebileceği muhtemel maddi zararı da bir kurumun raporundan 84 milyar dolar olarak aktarıyor WSJ. Bu da 2022 milli gelirinin %10’u oluyor. Gazete, Tayyip Erdoğan liderliğindeki AK Parti’nin, iktidarının ilk bölümünde, milyonlarca insanımızı orta sınıf haline getirdiğini de kayda geçiriyor. 

Haberde, Merkez Bankası’nın TL’yi dengede tutabilmek için 100 milyar dolardan fazla kaynağı harcadığı bilgisi de yer alıyor.

Aytunç Erkin yazdı: Vatan hainleri

TIME dergisi doğrudan politik bir değerlendirme ile depremi ele almış. Daha başlığından deprem sonrasında yaşanan bazı sorunlardan dolayı Cumhurbaşkanı Erdoğan suçlanıyor. Depremde yıkılan binaların müteahhitlerinin AK Parti’ye yakın olduklarını, hükümetin kendi çıkardığı yapı yönetmeliklerini uygulamadığını, standartlara uymayan binalara aflar çıkarıldığını da okuyor TIME okurları.

Yazıda bizde itibar gören gazeteler ile TV kanallarında karşımıza çıkmayan pek çok olumsuz ayrıntıya daha yer verilmiş. 

Depremzedelerle görüşülerek…

Yazıyı kaleme alan muhabir, iktidarın yıkılan binaların yeniden inşası için bir yıllık hedef koyduğunu, bu yüzden kısa süre sonra yapılması gereken seçimi erteletme niyetinde olduğunu da kayda geçirmiş.

Washington Post gazetesi de depremi politikayı etkileyen yönüyle değerlendiren bir yazıyla çıktı. Henry Olsen imzasını taşıyan yazının başlığı bayağı provakatif: “Erdoğan’ın Türkiye’de seçimi ertelemesi için depremi kullanmasına müsaade edilmemeli.” 

Erdoğan’ın şahsen o konuda hiç görüş açıklamamasına rağmen bazı AK Partililer tarafından erteleme konusunun gündeme taşındığını söyleyen yazar, konunun gündeme taşınmasının halkı buna hazırlama amaçlı bir girişim olabileceğini de -o bunu ‘trial balloon’ deyimiyle açıklamış- ileri sürüyor.

İlginç olan şu satırlar: “Joe Biden ve diğer Batılı liderler böyle bir girişime şiddetle karşı çıkmalılar. Türkiye’de demokrasi zaten düşüşte. Muhalefetin kazanabileceği seçimi ertelemek Türkiye’de gerilimi artırabilir. NATO’nun önemli bir üyesi de olan ülkeyi iç karışıklıklara ve otoriterlik kampına itmek Batı’nın çıkarına değildir.”

Rusya’dan S-400’leri aldığından satışı iptal edilen F-35’ler için ödediği 1.4 milyar doların iadesini Türkiye’nin talep ettiğini duyuran yazar, “Biden ödemeyi ancak seçimin Haziran ayında yapılması karşılığında yapmayı kabullensin” teklifinde bulunuyor.

Gün boıyu yabancı basında çıkmakta olan başka yazıları da gönderecektir Google, ancak bu kadarı bile benim içimi karartmaya yetti.