İlk yazının izleri: 6.000 senelik semboller sonunda çözüldü!

Bologna Üniversitesi'nden filolog Silvia Ferrara, antik mühürler ve yazının icadı arasındaki bağlantıyı inceleyen araştırmasıyla dikkat çekti. Ferrara, "Antik mühürleme ile güneybatı Asya’da yazının ortaya çıkışı arasındaki ilişki uzun süredir biliniyor. Ancak mühürlerdeki tasvirlerle yazının işaretleri arasındaki doğrudan bağlantılar pek araştırılmamıştı" ifadelerini kullandı. Araştırmacılar, bu mühürlerdeki görsellerin Mezopotamya’daki ilk yazı sistemlerinden biri olan proto-çivi yazısının şekillenmesine katkıda bulunup bulunmadığını araştırdı.

Yazı, karmaşık düşünceleri ve bilgiyi aktarmaya olanak tanıyan, kurallar çerçevesinde düzenlenmiş bir semboller sistemi olarak tanımlanıyor. Ancak bu sistemden önce insanlar, temel fikirleri ifade etmek için basit semboller kullanıyordu. Araştırmacılar, yazının erken biçimleri ile antik silindir mühürlerdeki tasvirler arasındaki benzerlikleri inceleyerek bu geçiş sürecini anlamaya çalıştı.

Araştırmada ele alınan mühürler, yazının gelişiminden önceki dönemlere ait ve üzerlerindeki tasvirler, proto-çivi yazısında kullanılan işaretlerle dikkat çekici benzerlikler taşıyor. Örneğin, püsküllü kumaşlar ve ağla sarılmış kapların mühürlerde betimlenişi, proto-çivi yazısındaki benzer işaretlerle örtüşüyor. Püsküllü kumaşları temsil eden işaretler, üçgen şekiller ve aşağıya inen çizgilerle ifade edilmiş. Mezopotamya’nın Uruk ve Susa şehirlerinde bulunan mühürlerde, dokuma yapan insanların tasvirleri, bu işaretlerin ilk halleriyle bağlantı kurulmasını sağladı.

Ferrara, bu bulguların yazının gelişim süreci için önemli bir dönüm noktasını temsil ettiğini belirtti. Ona göre, "Yazının icadı, insan bilişi ve teknolojileri için çığır açıcı bir yeniliktir. Bu çalışma, tarih öncesine ait görsellerin, yazının ilk biçimlerine nasıl entegre olduğunu gösteriyor." Proto-çivi yazısı, ilk olarak tarım ve tekstil ürünlerinin üretim ve ticaretini kayıt altına almak için kullanılmıştı. Araştırmalar, yazıdan önce benzer bir işlevin silindir mühürler aracılığıyla gerçekleştirildiğini ortaya koyuyor. İnsanlar, bu mühürleri kil tabletler üzerine basarak ticaret işlemlerini belgelemekteydi.

Araştırma, Mezopotamya’nın güneyinde bulunan silindir mühürlerin, proto-çivi yazısının doğuşuna önemli bir katkı sağladığını gösteriyor. Ferrara, "Bu mühürlerdeki tasarımların başlangıçta taşıdığı anlamların, nasıl bir yazı sistemine dönüştüğünü gözlemledik" diyerek, araştırmanın yazının kökenine dair yeni ufuklar açtığını ifade etti.