İstanbul Üniversitesi: İliç'te 20 milyon metreküp kütle kaydı

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa (İÜC) Mühendislik Fakültesi Maden Mühendisliği Bölümü tarafından yapılan ön inceleme raporuna göre, 13 Şubat'ta Erzincan'ın İliç ilçesinde meydana gelen heyelan olayının, bölgedeki eğimli yüzeydeki şevin kayması sonucu gerçekleştiği belirlendi. Bu rapor doğrultusunda, toprak altında kalan 9 işçiyi kurtarma çalışmaları devam ediyor.

Raporda, şunlar kaydedildi:

"2021 yılı uydu görüntüleri dikkate alınarak yapılan ilk incelemelere göre, ocak içerisinde 14 adet basamaktan oluşan bir liç yığınının olduğu ve basamak yüksekliğinin 8 metre olduğu düşünüldüğünde, ortalama 112 metrelik bir yığın yüksekliğine ulaşıldığı anlaşılmaktadır. Bu da akmanın gerçekleştiği alanda çıkarılan ve liç işlemine tabi tutulan malzemenin ortalama 177 bin metrekarelik bir alanı etkilediği ve ortalama 20 milyon 160 bin metreküp hacimlik bir kütlenin kayarak ve akarak yaşanan probleminin meydana geldiğini göstermektedir.

"SAHANIN BULUNDUĞU BÖLGEDE İRİLİ UFAKLI FAYLAR BULUNUYOR"

Kayma ve akma yaşanan bölge, yakında bulunan Fırat Nehri ve üzerinde bulunan HES barajına yakın olup, kayma sonrası akma da bu yöne doğru gerçekleşmiştir. Sahanın bulunduğu bölgede irili ufaklı fayların olduğu da anlaşılmaktadır."

Raporda, "Olası bir sabit hızlı deformasyon başlangıcında, zaman geçirmeksizin oluşan çekme çatlaklarının kapatılarak su girişinin önlenmesi, yüzey drenajı için kanalların oluşturulması, genel şev açısına uygun basamaklar oluşturulması, yığın şevlerinin üzerinde ve çevresinde tepecik ve çukurların oluşumlarının engellenmesi gibi önlemler, bu tür riskli yığın ve atık şevlerinde ivedilikle alınması gereken önlemlerdir."

'YIĞININ STABİL KALABİLMESİ İÇİN DÜZENLİ TAKİP EDİLMESİ GEREKİYOR'

Raporda belirtildiğine göre, madencilik çalışmalarında sürekli gözlem ve denetim ölçümlerinin yapılmasının gerekliliği vurgulanmıştır. Ayrıca, bu tür büyük yığınların stabil bir şekilde kalabilmesi için çevresel koşulların da göz önünde bulundurularak uzman kişilerce düzenli olarak izlenmesinin önemi üzerinde durulmuştur.

Raporda belirtilene göre, söz konusu alanda, madencilik işlemleri kapsamında elde edilen malzemenin kırma ve eleme tesislerinde boyutlandırılarak yığınlara dönüştürüldüğü ve altın cevherini çıkarmak için siyanür kullanılarak yığın liçi yöntemiyle altın kazanımının gerçekleştirildiği ifade edildi.

Raporda, liç işleminin hidrometalurjik bir işlem olduğu ve bu işlemde, çözücü özelliklere sahip sıvı kimyasalların kullanılarak kıymetli metallerin elde edildiği ifade edilmektedir. Bu işlem, cevher hazırlama süreçlerinin bir parçası olan boyut küçültme işlemlerinden sonra artırılan malzeme yüzeyinin kıymetli mineralin çözücü ile işlenmesi prensibine dayanmaktadır.