Koronavirüs’ün merkez üssünden: Tüm hastalar evlerinde ve sadece siren sesleri

Çevirmen: Kamil Önügör

Alzano Lombardo  (İtalya’nın kuzeyinde Lombardiya eyaletinde, Coronavirüs’den en ağır etkilenen yerlerden Bergamo bölgesinde bir belediye)

Francesca Borri  - 10 Mart 2020

Akşamın yedisi,dışarıda kimseler yok.Yalnız cenaze işleri çalışanları var,ellerinde tutkal kovaları,bobinleri ve son ölenlerin posterleri.Evlerin kapalı pancurlarının ardından hiç gürültü  gelmiyor,sadece öksürük sesleri duyuluyor.

Ve sonra ambülanslar.Ambülans sirenlerini duyuyorsun,birbiri ardına.

Bütün gece boyunca.

Alzano Lombardo * ,14 bin sakini var ,kırmızı bölge ilan edilmiş italya’nın en kırmızı bölgesi.8 mart’tan beri , 366’sı ölmüş 7375 ‘ine  bulaşmış coronavirüs’in yayılmasını engellemeye çalışıyor.Ama burada kimse artık 31 ocak’tan beri  ,yani iki Çinli turistin Roma’da acilen yoğun bakıma alındığından beri ,  sabahları tüm haber bültenlerinin açıldığı bu sayıları okumuyor: çünkü artık test yapılmıyor.  Ateşiniz çıkmaya başladığında reçete basit, evde kalmak.

Ne kadar mümkünse o kadar.Yalnız başınıza kendinizi iyileştirmek için ,serbestçe nefes alana kadar.Şurup ve parasetamol-ateş düşürücü  ile.Yeteceğini umarak.Çünkü hastanelerde doktorlar dahi hasta .

Bergamo bölgesindeyiz, kağıt üzerinde  Milano’ya arabayla bir saat mesafede.Fakat gerçekte burada başka bir zaman dilimindeyiz.İki hafta ilerdeyiz : biz burada bugün dünyanın,avrupa’nın,italya’nın büyük kısmının kısa süre sonra olacağı gündeyiz.

Hastanenin yanındaki eczanenin önünde kuyruk ; Andrea Raciti,yirmi yıl Kızıl Haç ve Afrika’da bulunmuş olma  tecrübesine rağmen sesine hakim olmakta zorlanıyor.Başvuracak başka kimseleri olmadığından herkes buraya geliyor.Kafaları karışık ve korkmuşlar.

”Çoğusu hala önemsizmiş gibi göstermeye çalışıyor.Fakat sorun virüsün ne kadar kuvvetli olduğu kadar aynı zamanda ne kadar yayılma kapasitesi olduğu.Ne kadar hızlı .Eğer hepimiz hep birlikte yoğun bakıma girsek yerler yetmeyecek.”diyor.”Tıbbi olmasının ötesinde aynı zamanda bir aritmetik sorunu olan bir hastalık.”diyor.Bunu derken her iki,üç dakikada bir yeni bir hasta giriyor.Yaşlılar.Hastalar.Bir önceki ile aynı benzer semptomlarla.

Öksürük,soğuk algınlığı,ateş.Sarışın bir kadın 91 yaşındaki annesi için burada.Sulu gözlerle  ,önceki akşama kadar iyiydi başka hiçbirşeyi yoktu diyor ,bilgilendirmekten başka her şey olan bu dönüp dolaşan şeylerin hepsini okuduk ,şaşkına dönmüş durumdayız,ölümlerin sadece yüzde %2 si başka bir hastalığı olmayanlar,bu yüzden tekrar ediyor,iyiydi,dün akşama kadar çok iyiydi , ve hepimiz kendimizi kandırıyoruz gerçekten mevsimsel bir soğuk algınlığı da olabilir diye.

Hanımefendi annesi için yapılacakları soruyor, ve eczacı mümkün olan tüm nezaketi ile cevap veriyor,fakat cevap sadece soru,soruyor evde kaç kişi olduklarını ,ve ne kadar alan var .Ve birbirlerinden ne kadar uzak durabiliyorlar.Ölümlerin ortalaması 81 yaş.Bu yaşta virüs ölümcül.Bu yaşta direktifler artık senin için değil senin etrafındakiler için.

Şimdilik virüs böyle  davranıyor,ölüm oranı yaşa göre çeşitlilik arzediyor,70 yaş ve üzeri soğuk algınlığı/üşütme sık sık zatürre ile sonuçlanır.”Bu durum virüsün hafife alınmasına katkıda bulunuyor.Bu yüzden onlar başka sebepten ölüyorlar demeye devam ediyoruz ,ama gerçek bu değil.” diyor Andrea Raciti .Ama bir mantığı yok mu ? Virüs olmasa da altı ay belki bir yıl daha yaşayacaklar.Şimdi ölüyorlar ,bu sebepten,virüsten ölüyorlar ,biz konuşurken yolun aşağısından Ebola tipi tepeden tırnağa beyazlar giyinmiş iki adam bir kamyonete bir tabut yüklüyorlar.Doğruca mezarlığa gidiyorlar.Cenaze törenleri yasaklanmış.

Burda ölüler yakılıyor,aynen savaştaki gibi.

Hiç şüphe yok,yapılacak yegane şey 20 gün süre ile evde oturmak ve biyologların aşıyı bulmalarını beklerken bulaşık sayısını azaltmak.Ve organizmalarımız uygun antikorlardır.Çünkü sadece burada kendinizi bulduğunuzda,bu küçük şehirde resmi rakamlara göre hasta sayısı 35,oysa gerçekte herkes hasta.Sadece kendinizi korumaya zorladığınızda anlıyorsunuz kendi kendinizi korumanın ne kadar karmaşık bir iş olduğunu.

Ellerinizi dezenfekte edin,tamam.Peki dezenfektanın kapağı dezenfekte edilmiş mi ? Kapıları kapı kollarına elle dokunmadan açın ,dirseğinizle.Peki ya ceketiniz ? Virüs yüzeylerde ne kadar zaman direniyor ? Bir saat ? Bir gün ? Yiyeceklerinizi eve teslim ediyorlar.Ya sonra. Bisküvitleri ,makarnaları paket paket sabunlamak ,altmış saniye süreyle ovalamak ?

Bununla beraber,burada bile ,aynı anda sanki İtalya tek bir ülke değil iki ayrı ülkeymiş gibi.Meydandaki Bar Mignon’da maskeler takılı ,birbirlerine bir metre mesafeyi titizlikle koruyarak,banko da değil masalarda,ama asla çok sayıda değil oturuyorlar.Her yeni müşteride masalar yeniden dezenfekte ediliyor.Hükümet ne yapacağına karar verememişken  onlar kendi  kendilerini  kırmızı bölge saydırmışlar.Her kurala harfi harfine uyarak.

”Çünkü ne kadar önce başlarsanız o kadar önce bitirirsiniz” diyor mekanın sahibi Fred.Ki o risk altında biri,çünkü lösemi hastası ,fakat burada duruyor her zamanki kaya gibi,vurguluyor,ne korku ne bilinçsizlik.”Çünkü doğru önlemlerle doğru tedbirle  bu virüsten daha kuvvetli olacağız” diyor.”Sorun şu ki  bazıları ne kadar güçlü olduğunu göstermek için ne kadar daha aptal olduklarını gösteriyorlar.

“ Öteki İtalya’yı öteki Alzano’yu kastediyor ,birkaç metre ötede ,virüse arsızca meydan okuyanları.Nehir boyunca bir sürü insan hiçbirşey olmamışcasına yan yana durmuş gevezelik yapıyorlar ,eğer bir fotoğraf çekmeye kalkarsanız hemen sizi kovalıyorlar ,çünkü siz onlara göre gerçek bir virüs bulaştırıcısınız,ve ekonomiyi batıran yalan haberler ve asılsız panik yayıcısınız ,kimbilir kim sizi besliyor,belki bir gazete belki de aşı endüstrisi.Ama sen Gazze’den mi geliyorsun.? Benimle alay ediyorlar.Hiç korkun yok mu.Haydi sana bir kadeh içki ısmarlıyoruz diyorlar kadehlerini bana uzatarak.

“Sen gençsin,sana bulaşmaz”…

Şehrin sakinlerinin aşağı yukarı %20 si böyle olmalı.Ama buranın dışında İtalya’da sayı daha fazla.Çoğusuna  göre İtalyadaki sadece grip .Eğer ölürsen işte tam da ,başka bir sebepten ölüyorsundur.Venedik’te lise öğrencileri psikoza karşı bir aperetif düzenlediler,genellikle onaltı yaşındakiler,her zaman whatsapp üzerinden konuşurlarken şimdi aksine herkesi dışarıda hep beraber birlikte olmaya davet ettiler.

7 Mart akşamı  Lombardiya da içinde olmak üzere İtalyanın 14 bölgesinde ,60 milyon italyanın 16 milyonunu kapsayan kırmızı bölge kurulması haberleri sızar sızmaz güneye giden trenlere saldırı başladı.Bazıları buraya da geldiler ,virüs turisti olarak.İlk gelenlerle bir duvar resminin , Meryem ve Çocuk , önünde tanıştım.Adam kadına “ kurtarması için dua ediyormuş gibi yap” diyordu ,ellerinde eldivenleri ve maskesiyle fotoğraf çekerken.

Şimdi önceliğin şüphecileri ikna etmek olduğunu söyleyebilirim diyor belediye başkanı Camillo Bertocchi ,  karabinieri çavuşu beni geçirirken  yüksek sesle,yine de bir metre mesafeden  ,çünkü burada telefonlar da enfekte olmuş durumda , ilave ediyor “ kaç kişi oldukları önemli değil,az veya çok ama fazlalar.Ya bulaşmasını durduracağız ya da herkese sıçrayacak “.Her akşam vatandaşlarına Facebook üzerinden güncel bilgileri veriyor ,Roma’dan nadiren aransa da.

Çünkü belirsizlik sadece virüs ile ilgili değil tedavisi ile ,kararlar ile ilgili.Karantina kararnamesi ile ilgili kesin olan tek şey kırmızı bölgeyi ihlal edene verilecek ceza.Üç ay hapis ya da 206 avro para cezası.Trafikteki hız cezası kadar..Ama bunun dışında ertelenemez kişisel ihtiyaçlar için kendi kararınla giriş ve çıkış yapabilrsin.İzlenim şu ki az ya da çok kısıtlayıcı kurallar uygulanabilir,zaten çoğusu yerel makamların yetkilerine verilmiştir.

Ya da kontrol noktalarında direk orduya.”Ama zaten bu noktada  kim gitmek istediyse gitti “ diyor üzüntüyle.Çok kişi zaten 90 yaşın yarı ölü olduğunu düşünüyor.Fakat ne zaman bütün yaşlıların birbiri ardına öldüğünü gördükleri zaman onların ne kadar önemli olduklarını anlayacaklar.Hep oradaydılar ve şimdi yoklar,bir çoğu için bu beklenir bir şey.Oysa bizimle birlikte olmaları nedeniyle her zaman bir dayanak noktasıydılar.

“Dramatik “ diyor,bu virüs ile ilgili değil sinizm ile ilgili.

“Gerçek şu ki kırmızı bölgenin virüsü durdurup durdurmayacağı değil ama ekonomiyi durduracağı değerlendiriliyor.Sonuçta hepimiz hasta olacağız.” diyor çiçekçi Monica Magri.”Şimdi öğle kapatıyorum.Ama 20 gün kapanmak yerine belirlenecek bir tarihe kadar kapatacağım” İşletmeler için yardım sadece vaat.Kapanıyorlar ve sıfır kazançla gidiyorlar.

İtalya’nın yurtiçi gayrisafi hasılasının %25 i lombardiyadan geliyor.

Kırmızı bölgenin tümünden ise oran %40.

“Tüm dikkatler rakamlar,oranlar ve eğilim üzerine.Ama bu mantıklı değil “ diyor pratisyen hekim Tiziano Curnis .Şu anda yasa gereği evleri ziyarete devam ederken.Hastalarla telefonla konuşmaları sınırlayabilmek için.Ama onları tedaviden önce teskin edebilmek için gitmek zorundasın diyor.Ve bu yeterli.Evet yasa var bunun için ama ötesi ahlaki aynı zamanda.”Sayılar dolaşıyor,gelişigüzel sayılar.Çünkü etrafına  bak.Hepsinin ateşi var ama hepsi evlerinin içinde yani istatistiklerin dışında.”Bak” ,diyor, “duyuyormusun”.Ambulansları.Birbiri ardına. Ambulanslar,ambulanslar.Başka hiçbirşey yok.