Kriz giderek derinleşiyor: Yedi ülke iflasın eşiğine geldi!

Dünya genelinde ekonomik krizlerin derinleştiği bu dönemde, birçok ülke iflasın eşiğinde. Yüksek enflasyon, enerji krizleri ve artan borç yükü, özellikle gelişmekte olan ekonomilerde ciddi hasarlar bırakıyor.

Pakistan: 2023 yılında IMF, Pakistan'a 3 milyar dolarlık bir yardım paketi sunarak ülkenin iflasını önledi. Ancak bu destek, ülkenin derin ekonomik sorunlarını çözmek için yeterli olmadı. Pakistan'ın 2029'a kadar en az 123 milyar dolar dış finansmana ihtiyaç duyacağı öngörülüyor. 2023 yılında GSYİH'si 374.904 milyar dolara düşen Pakistan’da enflasyon %9.6 seviyelerinde. Döviz rezervleri 2022’den sonra ilk kez 10 milyar doları aştı, fakat bu miktar üç aylık ithalatı karşılamaya yetmiyor. Borç yükü bütçeyi büyük ölçüde tüketirken, halk üzerindeki ekonomik baskı giderek artıyor.

Sri Lanka: Nisan 2022'de 83 milyar dolarlık dış borcunu ödeyemeyen Sri Lanka, tarihin en büyük iflaslarından birini yaşadı. Döviz rezervleri o dönemde yalnızca 50 milyon dolara kadar düşmüştü. Ancak günümüzde rezervler 5.95 milyar dolara çıkarken, enflasyon %67'den %1.1'e geriledi. Ekonomi 2022 ve 2023 yıllarında %9.5 oranında küçülse de 2024’te toparlanma sinyalleri gösteriyor. Buna rağmen, yoksulluk ve büyük borç yükü ülkenin toparlanma sürecini tehdit etmeyi sürdürüyor.

Bangladeş: Son yıllarda borç yükü hızla artan Bangladeş, toplam borcunu 156 milyar dolara çıkardı. Küresel derecelendirme kuruluşları ülkenin kredi notunu "çöp" seviyesine düşürdü. Siyasi istikrarsızlık ve borç krizi Bangladeş'i tehdit ederken, döviz rezervleri 2023'te 32 milyar dolardan 2024’te 20 milyar dolara geriledi. IMF’den alınan 4.7 milyar dolarlık kredi, ekonomiyi toparlamak için yetersiz kalıyor ve enflasyonun %10.1’e yükselmesi bekleniyor.

Venezuela: 2017'de borç ödemelerini durduran Venezuela, yıllardır ekonomik krizle boğuşuyor. Ülkenin borcu 154 milyar dolara ulaşırken, GSYİH’sı 2012'deki 372.59 milyar dolardan 2024'te 102.33 milyar dolara düştü. Bir zamanlar Latin Amerika'nın en zengin ülkesi olan Venezuela, şu anda nüfusunun %82'si yoksulluk içinde yaşıyor. Enflasyon hala yüksek, ancak artan petrol üretimi ve hafifleyen yaptırımlar, ekonomide yavaş bir toparlanma sağladı.

Arjantin: Son yirmi yılda üç kez borçlarını ödeyemeyen Arjantin, şu anda 400 milyar doları aşan borçla mücadele ediyor. Yıllık enflasyon %236 seviyesinde olsa da, yeni hükümetin reformları bu oranı %300’den indirmeyi başardı. Ekonomi kademeli olarak büyüse de yoksulluk oranı %52.9’a ulaşmış durumda ve ülkenin 2025-2027 yıllarında yeniden temerrüde düşme riski hala yüksek.

Zambiya: Güney Afrika ülkesi Zambiya, 2020 yılında Eurobond borcunu ödeyemeyerek temerrüde düştü ve bu yıl 6.3 milyar dolarlık dış borcunu yeniden yapılandırdı. Ancak borç stokunun %26'sı hala sürdürülemez durumda ve 3.3 milyar dolarlık ticari borcun henüz yeniden yapılandırılmadığı belirtiliyor. IMF, bu borçların yapılandırılmaması halinde Zambiya’nın tekrar temerrüde düşme riski taşıdığına dikkat çekiyor.

Gana: 2022 yılında borçlarını ödeyemeyen Gana, IMF'den 3 milyar dolarlık yardım aldı. Ülkenin toplam borcu, GSYİH'nin %70.6'sına ulaştı ve dış borçlarının önemli bir kısmı hala ödenemiyor. Ancak 2024 yılında ekonomide %5.8 büyüme gerçekleşti ve enflasyon, 2022'den bu yana en düşük seviyesine indi. Ayrıca, Gana alacaklılarıyla 13 milyar dolarlık bir borç yapılandırma anlaşmasına vararak borcun %40'ını sildirmeyi başardı.

CNBCTV'nin haberine göre, bu ülkeler küresel ekonomik krizler, yüksek borç yükleri ve siyasi belirsizlikler nedeniyle iflas riski taşımaya devam ediyor. Uluslararası yardımlar bir nebze rahatlama sağlasa da, uzun vadeli ekonomik istikrar hala belirsizliğini koruyor.