MÖ 2600-2400 yıllarına ait oyun setinin kuralları gün yüzüne çıktı

İran’ın güneydoğusundaki Şehr-i Sukhteh bölgesinde, 1977 yılında keşfedilen antik bir masa oyununun kuralları nihayet çözüldü. MÖ 2600-2400 yıllarına tarihlenen oyun seti, 4.500 yıl öncesine ait ve çok önemli bir kültürel bulgu olarak kabul ediliyor. Essex Üniversitesi’nden bilgisayar bilimcisi Sam Jelveh ve bağımsız arkeolog Hossein Moradi, bu oyunun kurallarını geliştirmek için fiziksel kanıtlar ve modelleme tekniklerini kullandı.

OYUNUN KURALLARI VE YAPISI

Antik oyun seti, 20 dairesel yerleşim alanı, 27 oyun taşı ve dört zar içeriyor. Oyun tahtası, yılan şeklinde bir yapıya sahip olup, taşların hareket edeceği ana bölümü, hayatta kalma yolu olarak belirlenen köprü kısmı ve oyunun finalini oluşturacak baş ve kuyruk bölümleri yer alıyor. Araştırmacılar, her oyuncuya 10 'koşucu' taşı verileceğini, taşların güvenli ev işlevi görebileceğini ve bazı taşların engelleyici olarak kullanılabileceğini önerdi. Oyuncular, zar atarak taşlarını hareket ettiriyor ve rakiplerinden önce tahtayı tamamlamaya çalışıyor.

ŞEHR-İ SUKHTEH’İN KÜLTÜREL ZENGİNLİĞİ

MÖ 3. binyılda Doğu İran platosunun önemli şehirlerinden biri olan Şehr-i Sukhteh, kültürel zenginliğiyle dikkat çekiyordu. Araştırmacılar, bölgedeki benzer tarihlere ait 100’den fazla oyunun bulunmuş olduğunu ve bu oyunların tahtalarının düzeni ve kullanılan malzemeler açısından büyük çeşitlilik gösterdiğini belirtti. Bu yeni buluş, antik toplumların oyunlar aracılığıyla sosyal etkileşim ve eğlenceye büyük önem verdiklerini gösteriyor.

OYUNUN ADI BİLİNMİYOR

Araştırmalar, bu tür oyunların çoğunlukla "yirmi kare oyunu" veya "yirmilik oyun" olarak adlandırıldığını ortaya koydu. Ancak her kültürün bu oyunlara farklı isimler verdiği için, Şehr-i Sukhteh’te bulunan oyunun gerçek adı hâlâ bilinmiyor.