Nükleer müzakerelerin Yemen ve bölgedeki çatışmalara muhtemel etkisi

İran ile dondurulan müzakereler yeniden başladı. Batılı ülkeler ile İran arasında devam eden müzakereler, yeniden masaya oturdu. Müzakerelere katılan taraflar arasında aylarca süren tartışmaların ardından İran nükleer programını yeniden canlandırmak için bir anlaşmaya varmaya yakın. Geçtiğimiz aylarda Batılı ülkeler, İran'ı daha önce birçok hükmünden vazgeçtiği anlaşmanın tüm şartlarına dönmesine ve Amerika Birleşik Devletleri'nin böyleye masada olmasına uğraşıyorlar. 

Amerika Birleşik Devletleri bir önceki başkan Trump döneminde 2018 yılında anlaşmadan çekilmiş ve İran'a ağır yaptırımlar uygulamıştı. Yeniden başlayan müzakerelerde Tahran'ın bölgedeki savaşlardaki rolüne değinmeden sadece İran’ın nükleer programına odaklandığı görülüyor.

Tahran'ın bölgedeki yıkıcı etkisini durdurmaya zorlayacak garantiler olmadan anlaşmaya varılmasının, Tahran'ın birçok silahlı grubu finansal ve askeri olarak desteklediği ve Tahran'ın tüm bölgede istikrar için gerçek bir tehlike oluşturduğu ve Arap güvenliğine gerçek bir tehdit oluşturduğuna dair görüşlerde neredeyse tam bir birlik söz konusu. Ayrıca, Lübnan, Irak ve Yemen'deki şiddet yanlısı örgütler ve Mağrip ülkeleri de dahil olmak üzere diğer ülkelerde de buna benzer örnekleri de oluşturmaya çalışıyor. 

Yemenli uzmanlara göre: "Iran destekli bu silahlı gruplar, bölgede İran'ın vekili olarak hareket ediyor.. İran'ın bölgedeki rolü, İran'ın nükleer müzakerelerinde mutlaka masada olmalı. Ayrıca İran'ın Husileri, nükleer anlaşmayı yeniden canlandırmak için devam eden müzakerelerde bir kart olarak kullandırıyor. İran, savaş ve barış denkleminde önemli olan Yemen'in Marib vilayetinde uluslararası deniz taşımacılığına yönelik saldırılar düzenlemesi ve askeri tırmanışın yeniden başlatılması konularında isyancılara destek verdi ve Yemen'in komşularına saldırılar düzenledi" 

Uzmanlar, Batılı ülkeler ile İran arasında 2015 yılında imzalanan İran nükleer anlaşmasının, İran'ın bölgedeki rolünü genişletmesine olanak tanıdığını ve Husilerin Yemen’de başkent Sanaa da dahil olmak üzere Yemen şehirlerinde ülkedeki meşru otoritelere karşı darbe yapmasına ve İran'ın kontrol etmesine destek verdiğini de sözlerine ekledi.  

İran, Husilere Devrim Muhafızlarından uzmanlar ve balistik füzeler ve insansız hava araçları da dahil olmak üzere silahlar sağladı ve Yemen'in başkenti Sanaa'nın ve sonraki yılların kontrolünü ele geçirmeden önce onlara yüz milyonlarca dolar verdi. 

İran'ın Körfez bölgesi ve Arap ulusal güvenliğini tehdit etmedeki rolünü sınırlamak için yeterli garantilerin yokluğunda bölgede kaosun artacağı yorumları yapan bir Askeri uzman söyle dedi: "Anlaşma, İran'ın bölgedeki silahlarını destekleme faaliyetinin geri dönmesine izin vermemelil." 

Yemen, uluslararası alanda tanınan hükümet ile İran destekli Husiler arasında sekizinci yılına girmek üzere olan şiddetli çatışmalara tanık oluyor. Birleşmiş Milletler raporlarına göre, savaş dünyanın en kötü insani krizine neden olurken İran'ın, küresel enerji kaynaklarının geçtiği en önemli uluslararası su yollarını ve komşu ülkeleri tehdit ettiği Kızıldeniz ve Bab'ül Mendeb Boğazı'nda tutunmak için Husiler aracılığıyla Yemen'i kontrol etmeye çalışıyor.