O emekliler daha çok maaş alacak! Emeklilikle ilgili eleştiri detay: Geç kalan düşük alıyor

O emekliler daha çok maaş alacak! Emeklilikl... Verilen emeklilik dilekçesinin zamanlaması, emeklilik maaşı üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir ve bu konu genellikle eleştirilere yol açmaktadır. Dilekçeyi geç verenler genellikle daha düşük bir emeklilik aylığı ile karşı karşıya kalabiliyorlar.

Emeklilik dilekçesinin verildiği tarihteki güncelleme katsayısı, emekli maaşını etkiliyor. Geçen yılın ilk yarısında emekli olanlar, 2022'nin ikinci yarısında emekli olanlara kıyasla daha düşük maaş aldı. Ancak 2024'te emeklilik dilekçesi verenler, 2025'te emekli olanlara göre daha yüksek maaş alacaklar. Emeklilik için hak kazanıp bu yıl dilekçe sunmayanlar ise ömür boyu düşük maaş almaya mahkum olabilirler. Merkez Bankası'nın enflasyon hedefini tutturması durumunda fark %30'u geçecek. Emeklilik dilekçesini 2024'te veren emeklilerin avantajları şöyle sıralandı: "Emekli aylığı miktarı, çalışma hayatı boyunca Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) bildirilen prime esas kazanç tutarına ve çalışma süresine (prim gün sayısına) bağlı olarak değişiyor. Prime esas kazanç tutarının yüksek olması, daha yüksek prim ödemesi yapıldığı anlamına gelir ve dolayısıyla emekli aylığının da yüksek olmasını sağlar."

GÜNCELLEME KATSAYISI ÖNEMLİ

Ücret güncelleme katsayısı, emekli aylıkları için önem arz eder ve emekli dilekçesinin verildiği tarihe bağlı olarak değişiklik gösterir. Örneğin, her ikisi de 10.000 prim gününe ve prime esas kazançları asgari ücretin iki katına sahip olan kişilerin emekli aylıkları, dilekçe verme tarihlerine göre farklılık gösterebilir. Geçmişte, aralık 2022'de dilekçe verenlerle ocak 2023'te dilekçe verenler arasında yaklaşık %17'lik bir fark ortaya çıkmıştı. 2024'te dilekçe verenlerle 2025'te verenler arasındaki farkın %30'u aşması bekleniyor.

Emeklilik dilekçesinin aralık mı yoksa ocak mı verilmesinin daha avantajlı olduğunu belirlemek genellikle kasım - aralık aylarına kadar beklenirdi. Ancak, bu yıl enflasyonun düşüş göstermesi nedeniyle bu tahminler daha erken yapılabildi. Çalışanlar artık e-Devlet üzerinden bugün emekli olsalar ne kadar emekli aylığı alabileceklerini görebiliyorlar. Örneğin, ocak 2023'te 10.000 TL olan aylık, 31 Aralık 2024'e kadar verilen dilekçe ile önce 2023 yılı güncelleme katsayısı olan 1,6612 ile çarpılacak ve aylık tutarı 16.612 TL'ye yükseltilecek. Sonrasında ocak ayındaki %49,25 ve temmuz ayındaki %24,73'lük zam oranları da yansıtılacak ve böylece 30.925 TL aylık bağlanacak.

2025’TE DİLEKÇE VERENLERİN AYLIĞI NASIL HESAPLANACAK?

Emeklilik dilekçesini 1 Ocak 2025 tarihinden sonra verenler, bu yıl ocak ve temmuz aylarında yapılan zam oranlarından yararlanamayacaklar. Onların emekli aylıkları, 2024 yılındaki enflasyon oranı ile milli gelirdeki artış hızının %30'unun toplamıyla belirlenecek güncelleme katsayısı üzerinden hesaplanacak. Merkez Bankası'nın 2024 yılı için enflasyon tahmini %38, Piyasa Katılımcıları Anketi'ndeki tahmin ise %43,52 olarak belirlendi. Ayrıca, 2024 yılı büyüme tahmini %4 olarak öngörüldü.

Örneğin, 2023 yılı ocak ayında aylığı 10.000 TL olan bir kişi, 1 Ocak 2025 tarihinden sonra emeklilik dilekçesi verdiğinde önce 2023 yılı güncelleme katsayısı olan 1,6612 ile aylık tutarı 16.612 TL'ye yükseltecek. Sonrasında bu tutar, 2024 yılı güncelleme katsayısı ile çarpılacak. Eğer Merkez Bankası'nın enflasyon tahmini gerçekleşirse, aylık 23.124 TL olacak; Piyasa Katılımcıları Anketi'ndeki tahmin gerçekleşirse, aylık 24.040 TL olarak emekli aylığı bağlanacak.

FARK YÜZDE 34’E KADAR ÇIKABİLECEK

Merkez Bankası'nın enflasyon tahmini gerçekleşirse, 31 Aralık 2024 tarihine kadar emeklilik dilekçesi verenler, 1 Ocak 2025 tarihinden sonra dilekçe verenlere göre emekli aylıklarında %34 daha fazla alacaklar.

Eğer Piyasa Katılımcıları Anketi'ndeki enflasyon tahmini doğru çıkarsa, bu fark %29'a kadar çıkabilir. Bu farklar, emeklilerin ömür boyu alacakları aylıklara yansıyacak. Bu yıl emekli olanlar, prim günleri ve prime esas kazançları aynı olan bir başka kişiye göre tüm yaşamları boyunca daha yüksek aylık alacaklar. Ancak gelecek yıl emeklilik dilekçesi verenler, aynı koşullarda olsalar bile ömür boyu daha az aylık almak zorunda kalabilirler.

Emeklilik dilekçesini 2025'e erteleyenler, emekliliği hak etmelerine rağmen bu yılı bekleten veya ikinci yarıda hak kazanan kişiler için 31 Aralık 2024 tarihine kadar dilekçe vermek büyük avantaj sağlayacak. Ancak emeklilik dilekçesini gelecek yıla erteleyenler, önemli bir kayıp yaşayabilirler.

2024’TE AYLIKLAR YÜZDE 86,16 ARTTI

2024 yılında SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıkları yıllık olarak %86,15 oranında arttı. 2025 yılında emeklilik dilekçesi verenlerin zarar görmemesi için, 2024 yılı sonu enflasyonu ile milli gelirdeki artış hızının toplamı %30'u bulmalıdır.

Başka bir deyişle, 2025 yılında emekli olanlar ile 2024 yılında emekli olanlar arasında herhangi bir fark olmaması için, 2024 yıl sonu enflasyonu %85 ve GSYH büyüme hızı %4 olmalıdır.

Kamu işçileri, emeklilik dilekçesini bu yıl içinde vermek için acele etmemelidir. Kamu işçileri, 14 Ocak 2025 tarihine kadar dilekçe verirlerse, 2024 yılının avantajlarından faydalanabilirler.

Ayrıca, kamu işçilerinin brüt ücretleri genellikle kıdem tazminatı tavanının üzerindedir. Dolayısıyla, emeklilik dilekçesini 1 Ocak 2025 tarihinden sonra verirlerse, yeni yılın kıdem tazminatı tavan artışından faydalanarak daha yüksek kıdem tazminatı alabilirler.