Papa: 'Gazze’de 'soykırım' incelemesi yapılsın'

Birleşmiş Milletler (BM) ve İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), İsrail'in Gazze'deki eylemlerinin "soykırımla uyumlu" olduğunu ve "insanlığa karşı suç" teşkil ettiğini öne sürdü. Bu açıklamalar sonrası Vatikan’dan da benzer bir çıkış geldi. Katolik Kilisesi’nin lideri Papa Francesco, Gazze'deki durumun "soykırım" teşkil ettiğini savunan uzmanların bulunduğunu belirterek, bu konunun dikkatlice incelenmesi gerektiğini vurguladı. Papa’nın bu açıklamaları, yeni yayımlanan bir söyleşi kitabında yer aldı. İtalyan gazetesi La Stampa, "Umut asla hayal kırıklığına uğratmaz" adlı kitabından bazı bölümleri manşetinden duyurdu. Kitapta, Papa Francesco'nun, Filistinli kardeşlerinin Gazze'deki kıtlık nedeniyle zor durumda kaldığını ve topraklarını terk ettiklerini söylediği aktarılıyor.

Papa'nın açıklamaları şöyle devam etti: "Bazı uzmanlar, Gazze’de yaşananların soykırım niteliği taşıdığını düşünüyor. Bunun, hukukçular ve uluslararası kuruluşlar tarafından detaylı bir şekilde incelenmesi gerekiyor." Bu açıklamaların ardından, İsrail'in Vatikan Büyükelçiliği, 7 Ekim 2023’teki Hamas saldırısına atıfta bulunarak, İsrail'in bu tarihten sonra Gazze'deki sivillere karşı meşru müdafaa hakkını kullandığını savundu. İsrail, Gazze'deki eylemleri "soykırım" olarak nitelendirilemezken, bu tür suçlamaların "Yahudi devletini tecrit etmek" amacı taşıdığını öne sürdü.

Papa Francesco'nun bu konudaki açıklamaları yalnızca şu anki durumu değil, önceki yıllardaki görüşmelerini de yansıtıyor. Geçen yıl, Filistinli bir grup ile özel bir görüşmesinde, Gazze'deki durumun bir savaş değil, "soykırım" olduğunu ifade ettiği iddia edilmişti. Bu özel görüşmede bir Beytüllahimli Hıristiyan, Papa'nın "Savaşta bir güç dengesi olur, ama bu sivillere karşı bir soykırımdır" dediğini aktarmıştı. Ancak, Vatikan'dan bu sözlere dair resmi bir açıklama yapılmamıştı.

Birleşmiş Milletler, Gazze'deki uygulamaları inceleyen raporunda, İsrail'in politikalarının "soykırım özellikleri taşıdığı" sonucuna vardı. BM'nin 14 Kasım'da yayımlanan raporunda, 2023 Ekim-Temmuz dönemi arasında Gazze'deki 1,9 milyon kişinin evlerini terk etmek zorunda kaldığı belirtiliyor. Ayrıca, 2024 başında İsrail’in Gazze'ye yönelik gerçekleştirdiği yoğun bombalamaların, su ve hijyen altyapısını çökerttiği, tarımsal tahribatla birlikte toksik kirliliğe yol açtığı ifade ediliyor. BM raporu, İsrail'in uygulamalarının uluslararası hukuka aykırı olduğu ve soykırım tanımına uygun olduğu gerekçeleriyle dikkat çekiyor.

HRW de 14 Kasım’da yayımladığı raporla İsrail’in Gazze'deki eylemlerini savaş suçu ve insanlığa karşı suç olarak nitelendirdi. HRW, İsrail’in eylemlerinin "etnik temizlik tanımına uyduğunu" iddia etti. İsrail, HRW raporuna karşı çıkarak, "Tamamen yanlış ve kopuk" açıklamasını yaptı. İsrail, yalnızca Hamas'ı hedef aldıklarını ve sivillere zarar vermek istemediklerini savundu.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vedant Patel, bu suçlamaların asılsız olduğunu belirterek, ABD'nin İsrail’in yöntemlerinin soykırımla tutarlı olduğu yönündeki görüşlere katılmadığını söyledi. Patel, "Bu tür söylemler kesinlikle asılsızdır" dedi.

Bu suçlamaların hukuki anlamda ne ifade ettiğine dair değerlendirmelerde bulunan eski Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Yargıcı Rıza Türmen, BM raporunun siyasi bir etkisi olabileceğini, ancak "soykırım" suçlamasının ancak Uluslararası Adalet Divanı (ICJ) tarafından netleştirilebileceğini belirtti. Türmen, soykırım suçunun işlendiğini kanıtlamanın zorluğuna dikkat çekerek, bunun bir yargı organı tarafından yapılması gerektiğini ifade etti. Ayrıca, BM’nin raporunun İsrail’in aleyhine siyasi olarak kullanılabileceğini ancak bu raporun herhangi bir yaptırım gücü taşımadığını söyledi.

Gazze’deki son durum, 7 Ekim 2023’te Hamas'ın İsrail’e yönelik saldırısının ardından daha da karmaşık bir hal almış durumda. Hamas’ın saldırısında yaklaşık 1.200 kişi hayatını kaybetmiş ve 251 kişi rehin alınmıştı. İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarında ise ölü sayısı 44 bine yaklaşmış durumda. Uluslararası kamuoyunun tepkileri, bu olayın hukuki ve siyasi boyutlarının daha da derinleşmesine neden oluyor.