Rusya gaz sevkiyatını durduruyor! Avrupa'nın çözüm arayışında Türkiye ön planda

Rusya gaz sevkiyatını durduruyor! Avrupa'nın... Rusya, Ukrayna Avrupa'ya gönderdiği gaz akışını 31 Aralık’ta sonlandırmaya hazırlanırken, Macaristan ve Slovakya sevkiyatın sürmesi için görüşmeleri sürdürüyor. Ancak Rusya anlaşmanın uzatılmayacağı mevzusunda emin.

Ukrayna savaşı sonrası uygulanan yaptırımlar nedeniyle Rusya, müşterilerini ABD, Katar ve Norveç'e kaptırırken, savaş öncesinde Avrupa'ya yıllık 201,7 milyar metreküp doğal gaz ihraç ederken, geçen yıl bu rakam yalnızca 15 milyar metreküpe düştü. Rus gazının Ukrayna'ya sevkine ilişkin anlaşmanın 31 Aralık'ta sona ermesi bekleniyor.

Gazprom’un Avrupa Birliği'ndeki ana müşterilerinden yalnızca Macaristan ve Slovakya kaldı, ve bu iki ülke sevkiyatın devam etmesi için görüşmeler yapıyor.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Rus gazı sevkiyatını devam ettirmeyeceklerini açıklarken, Rusya Devlet Başkanı Putin, 19 Aralık’ta yaptığı açıklamada bu sözleşmenin artık geçerli olmayacağını söyledi. Ukrayna, gaz sevkiyatını Azerbaycan’dan temin etmek istese de somut bir gelişme sağlanamadı.

Türkiye'nin Avrupa'nın enerji pazarındaki rolü, bu gelişmelerle birlikte daha da önem kazandı. Rus gazını Avrupa'ya taşıyan ana boru hatları olan Kuzey Akım 1, Kuzey Akım 2 ve Yamal-Avrupa devre dışı kalırken, Ukrayna’dan sevkiyatın durması durumunda tek alternatif güzergah olarak Türkiye öne çıkıyor.

TürkAkım projesi, Türkiye ve Rusya arasındaki anlaşma kapsamında Ocak 2020’de devreye girdi ve bugüne kadar Türkiye’ye 40 milyar metreküp, Avrupa’ya ise 53 milyar metreküpten fazla doğal gaz arzı sağladı. TANAP hattı ise Türkiye’ye 29 milyar metreküp, Avrupa'ya ise 38 milyar metreküp gaz iletti.

Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, Türkiye'nin Avrupa'ya toplamda 63 milyar metreküp gaz ihraç edebileceğini belirtmişti. Türkiye’de ayrıca bir doğal gaz merkezi kurma planları da sürüyor.

Gazprom, geçtiğimiz yıl ilk kez zararla kapatarak Avrupa'daki kayıplarını telafi etmek için Çin'e olan ihracatını artırmayı hedefliyor. Çin’e Sibirya'nın Gücü boru hattıyla 22,7 milyar metreküp gaz sevk edildi.

Gazprom, Türkiye güzergahını daha da geliştirmek için çalışmalarını sürdürüyor ve Türkiye ile birlikte Marmara Bölgesi’nde bir doğal gaz merkezi kurma sürecine dahil olmak istiyor. Ancak ABD'nin yaptırımları, Rusya'nın doğal gaz sektöründeki ilerlemesini engelleyen önemli bir engel teşkil ediyor.