Sandığa gitmeyen seçmen kime mesaj verdi?

Hürriyet gazetesi yazarı Sedat Ergin AKP'nin 'seçime katılım yüksek oldu' iddiasına karşın katılımın düşüklüğüne dikkat çekti.

Ergin istatistiklere yer verdiği yazısını "Katılım oranının düşmesi öncelikle AK Parti seçmeninin bir kesiminden gelen bir mesaj olarak görülebilir" tespitini yaptı.

Ergin'in yazısından ilgili bölüm şöyle;

Kayıtlı seçmen sayısının 24 Haziran 2018 genel seçimine kıyasla büyük ölçüde sabit kaldığı İstanbul’da sandığa gidenlerin toplamı 31 Mart’ta kıyasla 439 bin azalmış, katılım oranı 87.9’dan 83.86’ya inmiştir.

Önem taşıyan nokta, katılım oranının düşmesinin İstanbul’la sınırlı olmaması, Türkiye’nin bütün büyük şehirlerinde genel bir yöneliş halinde karşımıza çıkmasıdır.

Türkiye genelinde baktığımızda 24 Haziran seçiminde yüzde 88.18 gibi oldukça yüksek bir eşiğe çıkan katılım oranı dokuz ay sonra 31 Mart’ta yüzde 84.66’ya gerilemiştir. Bu arada seçmen sayısı da 770 bin dolayında artmıştır.

Seçmen sayısıyla ifade edersek, 24 Haziran’da 49 milyon 664 bin 165vatandaş sandığa gidip oy kullanırken, bu kez 48 milyon 340 bin 191 vatandaş oy vermiştir. Türkiye genelinde sandığa gidenlerin sayısı 1 milyon 323 bin kadar gerilemiştir.

Katılım oranı, 2010 anayasa referandumu (yüzde 73.71) ve 2014 cumhurbaşkanlığı seçimi (yüzde 77.05) hariç tutulursa Türkiye’de son on yıldaki en düşük düzeyine inmiştir. Geçen on yıl zarfında yerel ve genel seçimler içinde 31 Mart’a en yakın katılım oranı yüzde 85.19 ile bugün olduğu gibi  yine ekonomik sorunların ağırlaştığı bir döneme rastlayan 2009 seçimiydi.

Büyük şehirlere geldiğimizde bu durağan görüntü yerini bariz bir hareketliliğe bırakıyor. Bir kere büyükşehir statüsündeki 30 ilimizde seçime katılım oranı ortalaması yüzde 84.51. Bu oran yüzde 84.66 olan Türkiye ortalamasının altında. Katılım ortalamasını bir nebze küçük iller yukarı çekiyor.

Büyük illerdeki hareketlilik incelendiğinde oranın büyük ölçüde aynı kaldığı Şanlıurfa hariç 30 ilin hepsinde katılım oranının düştüğü ortaya çıkıyor. Bu illerden 19’unda katılım oranındaki düşüş yüzde olarak 3 puanın üstünde. Bunlardan 10’unda düşüş 4 puanın da üstündedir.

Bu çerçevede katılım oranında düşüşün en yüksek yaşandığı iller arasında Gaziantep (6.79 puan), Erzurum (5.86), Malatya (4.95), Diyarbakır (4.94), Diyarbakır (4.94), İzmir (4.89), Kayseri (4.83), Konya (4.72), Kocaeli (4.45) ve Van (4.45) gösterilebilir.

Bu illerin kayda değer bir bölümü -Malatya, Erzurum, Konya, Kayseri, Gaziantep gibi- geleneksel olarak AK Parti’nin kalesi olarak bilinen yerler.

Gaziantep’teki sert düşüş özellikle göze çarpıyor. Katılım oranı yüzde 80 eşiğinin de altına düşerek 78.66’ya inmiştir. Bu ilimizde kayıtlı seçmen sayısı 24 Haziran seçimine kıyasla 12 bin artarak 1 milyon 216 bine çıkmıştır. Gaziantep’te 24 Haziran’da 1 milyon 39 bin seçmen (yüzde 85.45) sandığa giderken, bu kez 966 bin kişi oy kullanmıştır. Sandığa gidenlerde 78 bin dolayında bir azalma söz konusudur.

*

Bu verilerden yola çıkarak varacağımız sonuçlardan biri şudur: Sandığa gitmeyerek rahatsızlığını ifade etme tavrı, kentleşmenin ve ekonomik gelişmenin ilerlediği büyük şehirlerde diğer bölgelere kıyasla daha belirgin bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Bu yönde bir tutum Orta ve Doğu Anadolu ile Karadeniz bölgelerinde düşük bir yoğunlukta hissedilmekte ya da yerine göre hiç hissedilmemektedir.

Söz konusu büyük şehirlerin önemli bir bölümü AK Parti’nin tartışmasız üstünlüğündeki seçim bölgeleri olduğu için katılım oranının düşmesi öncelikle AK Parti seçmeninin bir kesiminden gelen bir mesaj olarak görülebilir.