Şeriatçılar 88 yıl önce bugün Asteğmen Kubilay''ı şehit etti!

Menemen olayları sırasında gericiler tarafından öldürülen Menemen şehidi Kubilay acı olayın 88 yılında anılıyor. Peki Menemen’de neler yaşandı ve Asteğmen Mustafa Fehmi Kubilay nasıl şehit edildi, olayın ardından neler oldu? İşte detaylar…

İLGİLİ HABER: Devrim şehidi Kubilay anıldı!

ŞEHİT ASTEĞMEN KUBİLAY KİMDİR?

Tam adıyla Mustafa Fehmi Kubilay, 1930 yılında Menemen’de yedek subay sıfatıyla askerlik görevini yapmaktaydı. Şeyh Esat'ın Manisa'da Nakşibendi tarikatını yaymakla görevlendirdiği Laz İbrahim tarafından yönlendirilen, Manisa tarafından gelen çember sakallı, sarıklı ve cüppeli dördü silahlı 6 kişi, 23 Aralık 1930’da sabah namazını takiben camiden aldıkları Yeşil Sancağı yola dikerek silah zoruyla etraflarına adam toplamaya başladılar. Elebaşılar arasında, Giritli Derviş Mehmet, Şamdan Mehmet, Sütçü Mehmet Emin, Nalıncı Hasan, Küçük Hasan vardı. Derviş Mehmet camide namaz kılanlara kendini “Mehdi” olarak tanıttı ve dini korumaya geldiklerini söyledi.

Arkalarında 70 bin kişilik Halife ordusu olduğunu, öğle saatlerine kadar şeriat bayrağı altında toplanmayanların kılıçtan geçirileceğini söyleyerek tehdit ettiler. Diktikleri bayrağın çevresinde dönmeye, tekbir getirmeye, zikretmeye ve “Şapka giyen kafirdir! Yakında yine şeriata dönülecektir.” diyerek bir isyan hareketi başlatmak istediler. Kasabaya halife ordusunun geleceği iddiası halkı korkuttu.

Olayların ilçedeki askeri birlikte duyulmasıyla, bir bilgiye göre; alay komutanı, yedeksubay Kubilay’ı olay yerine gönderdi. Kubilay bu hareketi bastırmak için bir manga askerle olay yerine geldi. Askerlerin yanından ayrılarak tek başına onların arasına girip teslim olmalarını istedi. Gruptan biri ateş ederek Asteğmen Kubilay'ı yaraladı. Karşıdan bunu gören askerler ateş açtılar. Fakat tüfeklerinde öldürücü etkisi olmayan manevra fişekleri vardır. Derviş Mehmet “bana kurşun işlemiyor” diyerek halkı kandırmaya çalıştı.

Kubilay yaralı halde cami avlusuna sığındıysa da, Derviş Mehmet ve arkadaşları peşi sıra geldiler. Derviş Mehmet, çantasını açıp testere ağızlı bağ bıçağını çıkardı ve yaralı Asteğmen Kubilay’ın başını kesti. Kesik başı yeşil bayrağın sopasına dikmeye çalıştılar ancak başaramadılar. Birisi ip getirdi ve Kubilay’ın başı yeşil bayrağın dikili olduğu sopaya iple bağlandı. Olay yerine yetişen Bekçi Hasan ateş edip gruptan birini yaraladı. Ancak açılan ateş sonucu o da öldü. Arkadaşının yardımına koşan Bekçi Şevki de açılan ateş sonucu öldü.

Bu aşamada askeri birlik olay yerine geldi ve komutan “Teslim olun!” çağrısı yaptı Ancak olay çatışmaya dönüşür ve askeri birlik ateş etti. Göstericilerden Derviş Mehmet de dahil bazıları ölürken, bazıları katı. Kaçanların hepsi daha sonra yakalandı.

OLAYIN ARDINDAN NELER YAŞANDI?

Kubilay Olayı, genç Türkiye Cumhuriyeti’nin 1925’deki Şeyh Said İsyanından sonra tanık olduğu En önemli olaylardan biridir. Devlet Kubilay’ın şehit edilmesine sert tepki gösterdi. 27 Aralık 1930 günü Dolmabahçe Sarayı'nda Mustafa Kemal Paşa'nın başkanlığında bu konuda bir toplantı yapıldı. Kaynakların ifadesine göre, Mustafa Kemal Paşa, Kubilay Olayına çok kızmıştı. Daha birkaç yıl önce Yunan İşgalinin acısını tatmış bir muhitte bu olayın meydana gelmesi üzerine, bazı kaynaklara göre, ilçenin haritadan silinmesini emretti. Ertesi gün de, “Böyle emirler verirsem, uygulamayın, sonra bir daha sorun”, dedi. 28 Aralık 1930’da orduya gönderdiği başsağlığı telgrafında, “Mürtecilerin gösterdiği vahşet karşısında Menemen'deki ahaliden bazılarının alkışla tasvipkar bulunmalarının bütün cumhuriyetçi ve vatanperverler için utanılacak bir hadise” olduğunu belirtti.

MENEMEN OLAYI MEB KİTAPLARINDAN KALDIRILDI

CHP İzmir Milletvekili Kani Beko, 8. ve 11. sınıf ‘T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük’ ders kitaplarından Menemen Olayının anlatıldığı bölümlerin çıkarılmasını Meclis gündemine taşıdı.

İlgili bölümlerin hangi gerekçelerle ders kitaplarından çıkarıldığını Milli Eğitim Bakanı’na soran Beko, Kubilay’ın unutturulmaya çalışıldığına ve yapılanın Anayasaya aykırılık teşkil ettiğine vurgu yaptı.

CHP İzmir Milletvekili Kani Beko, Milli Eğitim Bakanı’nın cevaplaması istemiyle verdiği soru önergesinde Menemen Olaylarının unutturulmaya çalışıldığını belirtti. Beko, İzmir’in Menemen ilçesinde Cumhuriyet tarihimizin en travmatik olaylarından birisi olan ve tarihimizde ‘Menemen Olayları’ olarak anılan cumhuriyet ve rejim karşıtı ayaklanma denemesinde vahşice katledilen Kubilay ve arkadaşlarının 88. anma etkinliklerinin öncesinde böyle bir kararın alınmasının kabul edilemez olduğunu söyledi.

ORTAK DEĞERLERİMİZİ YIKMAYA ÇALIŞANLAR…

CHP’li Beko, “23 Aralık 1930 günü, Asteğmen Mustafa Fehmi Kubilay başı kesilerek şehit edilmiştir. Cumhuriyetimiz için canını verenler de vahşice bu cinayeti işleyenler de unutulmayacaktır ve unutturulamazlar. Bir ülke nüfusunu toplum haline dönüştürecek olan ortak değerlerdir. Asteğmen Kubilay bu değerlerdendir. Menemen Olaylarının 88. yılının yaklaştığı bu günlerde, ders kitaplarından ilgili olayın anlatıldığı bölümlerin çıkarılmasına dönük çaba içine giren, ortak değerlerimizi yıkmaya, bizleri bir araya getiren ortaklıklarımızı toplumsal hafızadan silmeye çabalayanlar olduğu görülmektedir” ifadelerini kullandı.

MİLLİ EĞİTİMİN YENİ GÖREVİ BU MUDUR?

Anayasanın Başlangıç kısmında ve İkinci Maddesinde yer alan hükümlere açıkça aykırılık teşkil edecek şekilde verilen kararın kabul edilemez olduğunu belirten Beko, Bakan’a şu soruları yöneltti:

“Menemen Olayının anlatıldığı bölümler, 8. ve 11. sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ders kitaplarından hangi gerekçelerle çıkarılabilmiştir? Açıkça Anayasaya aykırı bu karar ne zaman ve kimler tarafından alınmıştır? Cumhuriyet tarihimize kapkara bir leke olarak geçmiş olan bu vahşi saldırıyı gerçekleştirenlerin unutturulmaya çalışılmasının gerekçesi nedir?

Anayasanın ruhunu ve değiştirilmesi teklif dahi edilemeyecek temel, kurucu ilkelerini benimseyemeyenlerin, temel değerlerimizi ve ortak toplumsal hafızamızı silmeye çalışması, yeni dönemde Milli Eğitim Bakanlığı'nın görevleri arasında mı yer almaktadır? Normlar hiyerarşisi gereğince kurucu metinlere açıkça aykırılık taşıyan ve toplumsal bölünmeleri ve fitneyi derinleştirecek bu icraat için yazılı veya sözlü talimat var mıdır? Bu ayrışmaya yol açanlar ve karar alanlar hakkında açılmış bir soruşturma var mıdır?”