Atatürk'ün talimatıyla 1935 yılında kurulan İstanbul Üniversitesi Alfred Heilbronn Botanik Bahçesi 1995'de SİT alanı ilan edildi. Türkiye'nin en eski botanik bahçesi 2015 yılında şeyhülislamlık evi bulunduğu için Diyanet'e bağlandı fakat günümüze geldiğimizde bu değerli bahçe bakımsızlıktan kurudu. Güvenlik zaten yok, bahçıvan da yakında emekli oluyor.
Bundan yıllar yıllar önce 1930 senesinde Atatürk'ün Yalova'daki bir çınarın köşke uzanan dalının kesilmesine izin vermeyip köşkü taşıttığını biliyorsunuzdur.
Raife Polat’ın kaleme aldığı; bahçenin tarihini, durumunu ve önemini anlatan yazısından hikâyenin 1933 yılında Türkiye’de yapılan üniversite reformu ile başladığını öğreniyoruz. Bahçeye adını veren ve çalışmalarını bitki fizyolojisi ve genetik üzerine devam ettiren akademisyen Alfred Heilbronn, Zürih’te kurulan ve Nazi Almanya’sından kaçanlara yardımcı olmak amacıyla kurulan Yurtdışındaki Alman Bilim Adamlarına Yardım Cemiyeti vesilesi ve Mustafa Kemal Atatürk’ün özel daveti ile İstanbul’a gelmiş. Alman bitki fizyoloğu Leo Brauner ve İsviçreli zoolog André Naville ile birlikte İstanbul Üniversitesi biyoloji bölümünün altyapısını kuran Heilbronn’un çaba ve araştırmalarıyla o zamanki adıyla İstanbul Üniversitesi Botanik Bahçesi 1935 yılında kapılarını açmış. Aynı yıl bu ekip İstanbul tohum kataloğunu da yayınlamış.
1933 yılındaki üniversite reformu sonrası bizzat Atatürk'ün daveti üzerine Türkiye'ye gelen ünlü botanikçiler Prof. Dr. Alfred Heilbronn ve Prof. Dr. Leo Brauner, 1935 yılında Atatürk'ün talimatıyla İstanbul Üniversitesi Botanik Bahçesi'ni kurmuştu.
“Bahçıvan ve güvenlik yok, kapıları çalıyorlar”
Türkiye’nin en eski, dünyanın ise en saygın botanik bahçelerinden biri olan Alfred Heilbronn Botanik Bahçesi’nin Süleymaniye bölgesindeki tek yeşil alan olduğunu da vurgulayan CHP İstanbul Milletvekili Ali Şeker, “Güvenlik yok, tek bir bahçıvan vardı, o da emekli oluyor ve artık bahçıvan da kalmayacak. Güvenlik olmadığı için bahçe yağmalanıyor. Seraların kapılarını bile çaldılar. Mevcut olanı bu hale getiren anlayıştan ne beklenebilir?” ifadesini kullandı. Şeker, botanik parkının geleceğinden endişe duyduklarını söyledi.
Ne olmuştu?
*Süleymaniye'de Alman Prof. Dr. Alfred Hilbron tarafından 1935 yılında kurulan botanik bahçesi Türkiye'nin ilk botanik bahçesi olarak biliniyor.
*1995'te SİT alanı olarak ilan edilen bahçede bulunan ağaç ve bitkiler tabiat varlıkları olarak tescil edildi. Yerinde korunması ve sürekli bilimsel bakımlarının da yapılmasına karar verildi.
*2013 yılında İ.Ü. Rektörü Yunus Söylet, bir TV programında Botanik Bahçesi'nin Diyanet tarafından satın alınmak istendiğini ve kendisinin de bu konuya sıcak baktığını ifade ederek kamuoyunun tepkisini çekmişti.
*2015 yılında Fatih Belediyesi'nin CHP'li Meclis Üyesi Fazıl Uğur Soylu'nun Bimer'e yaptığı başvuru sonrasında bahçenin İstanbul Üniversitesi'nden alınarak müftülük hizmetlerinde kullanılmak üzere Diyanet İşleri Başkanlığı'na tahsis edildiği ortaya çıkmıştı.
*Geçtiğimiz günlerde ise fakültenin tahliyesine başlanmış, binalar boşaltılarak müftülüğe devredilmişti. Botanik bahçesinin de taşınacağı haberlerinin ardından üniversite yönetimi bir açıklama yayınlayarak bahçenin eğitim ve bilimsel amaçlı olarak kullanılmaya devam edileceği söylemiş, açıklamada "Botanik Bahçesi'nde sadece binalar boşaltılacak. Binada yer alan laboratuvarlar ve eğitim alanları ise İ.Ü. Beyazıt Yerleşkesi'ndeki başka bir binada faaliyet göstermeye devam edecek" denilmişti.
*5 bini aşkın bitki türünün bulunduğu İstanbul Üniversitesi Alfred Heilbronn Botanik Bahçesi'nin devredilme ilişkin gerekçesinin ise 'Osmanlı döneminde bu alanda Şeyhülislamlık makamının bulunması olduğu' iddia edilmişti.