E vitamini nedir?
E vitamini, vücudun günlük fonksiyonlarının yerine getirilebilmesi için gerekli olan ve tokoferol olarak da adlandırılan temel vitamin türlerinden biridir. Tıpkı A, D ve K vitaminleri gibi E vitamini de yağda çözünür ve karaciğerde bir miktar depolanabilir. Besinlerle birlikte alındıktan sonra ince bağırsaklardan emilen bu vitamin, karaciğerde depolanabilme özelliği bulunması nedeniyle eksikliği suda çözünen vitaminlere oranla daha nadir görülen bir besin ögesidir. Karaciğere ek olarak kalp, böbrekler, böbrek üstü bezleri, kaslar ve dokularda da bir miktar E vitamini depolanabilir. Sekiz farklı formu bulunan bu vitaminin insan vücudunda kullanılabilen tek formu 'alfa tokoferol' olarak adlandırılan formudur.
Bitkisel yağlarda ve değerli yağlar içeren bitkisel besinler E vitamininin temel kaynakları arasında yer alır. Besinlerle birlikte vücuda alınabileceği gibi bazı durumlarda E vitamini takviyeleri şeklinde de vücuda alınabilir. Yetişkin bireylerde günlük E vitamini gereksinimi erkekler için 10 mg, kadınlar için 8 mg düzeyinde olup çocuklar için ise günlük gereksinim çocuğun yaşına göre 3 ila 10 mg aralığında değişmektedir. Bu gereksinimin günlük olarak karşılanması oldukça önemlidir. Uzun süre boyunca E vitamini kaynaklarının yeterli miktarda tüketilmemesine veya bazı hastalıklar nedeniyle E vitamini yetersizliği geliştiğinde sağlık açısından bazı olumsuzluklar ortaya çıkmaya başlayabilmektedir.
E vitamininin faydaları nelerdir?
Vücuttaki birçok organın düzgün şekilde çalışabilmesi için yeterli E vitamini düzeyine sahip olmak gerekir. Hormonal sistemin düzenli çalışabilmesi için de bu vitamin oldukça önemlidir. Özellikle cinsiyet hormonlarının sağlıklı bir şekilde üretilmesi, jinekolojik ve ürolojik hastalıkların önlenmesi ve üreme yeteneğinin arttırılması açısından E vitamini içeren besinlerin yeterli miktarda tüketilmesi gereklidir.
Aynı zamanda antioksidan bir vitamin olan E vitamini, serbest radikalleri indirgeyerek vücutta zararlı etkilere yol açmalarını önler. Bu sayede oksidatif stresi azaltır, hücrelerde genetik hasarların oluşumunu önleyerek, kanser başta olmak üzere birçok hastalıkla savaşmaya yardımcı olur. Bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine katkıda bulunan E vitamini, vücuda yeterli miktarda alındığında enfeksiyon hastalıklarına karşı vücudun korunmasına katkıda bulunur. Göz ve cilt sağlığı açısından da vücuda yeterli E vitamini alımı oldukça önemlidir.
Büyüme ve gelişme dönemindeki çocuklarda sağlıklı göz gelişiminin devam etmesi, yetişkin bireylerde ise göz sağlının korunabilmesi için günlük E vitamini gereksinimi tam olarak karşılanmalıdır. Ek olarak cilt elastikiyetinin sağlanması, cildin yenilenme hızının arttırılması, daha sağlıklı bir cilt görünümü elde edilmesi ve kırışıklık gibi kusurların önlenmesi açısından E vitamini gereksiniminin karşılanması önemlidir.
E vitamininin bilinmeyen faydaları;
Hücre hasarlarını önler;antioksidan özelliği sayesinde E vitamini, serbest radikallerin hücrelere zarar vermesini ve kanserleşmeye yol açmasını engeller. Bu sayede kanserin ve kardiyovasküler hastalıkların önlenmesine yardımcı olur.
Cildi yaşlanmaya karşı korur; cilt sağlığının korunmasında önemli görevlere sahip olan E vitamini, cildin nem dengesinin korunmasına, yara ve yanık izlerinin hızlı bir şekilde iyileşmesine, kırışıklıkların ve diğer cilt sorunlarının önlenmesine katkı sağlar. Aynı zamanda cilt kanserine karşı da koruma sağlayan E vitamini, birçok kozmetik ürünün içeriğinde yer almaktadır.
Saç ve tırnak sağlığını geliştirir; E vitamini,saçların sağlıklı ve hızlı uzamasına, aynı zamanda kırılmaya ve koparak dökülmeye karşı dayanıklı bir yapısının olmasına yardımcı olur. Tırnak sağlığı açısından da olumlu etkileri bulunan E vitamini tırnakların sararmasını, çatlamasını ve soyulmasını önlerken sağlıklı bir şekilde uzamasına yardımcı olmaktadır.
Egzama ve sedef gibi cilt hastalıklarının etkilerini azaltır;E vitaminine olan günlük gereksinimin tam olarak karşılanması, egzama ve atopik dermatit gibi cilt hastalıklarında kuruluğa bağlı olarak görülen semptomları azaltmaya ve cildin nem oranını arttırmaya yardımcı olur. Aynı zamanda sedef hastalığında görülen komplikasyonların azaltılmasında ve tedavinin desteklenmesinde de önemli etkileri vardır.
E vitamini hangi gıdalarda bulunur?
Zeytinyağı, fındık yağı gibi bitkisel yağlar,
Fındık, badem, ceviz, ay çekirdeği gibi yağlı tohumlar,
Ispanak, tere, maydanoz, marul, kereviz, lahana, brokoli, balkabağı gibi sebze ve yeşillikler,
Kümes hayvanları,
Hamsi, somon, uskumru, sardalya ve ton balığı gibi balık türleri,
Avokado, muz ve kivi gibi meyveler,
Tahıllar,
Tereyağı,
Kırmızı et,
Yumurta
' gibi besinler de bulunmaktadır.