Kolajen nedir?
İnsan vücudunu oluşturan tüm doku ve organların temel yapı taşı proteinler olup vücudumuzda en fazla bulunan protein ise kolajendir. Cildin doğal yapısının oluşturulması ve kanın pıhtılaşması gibi pek çok alanda görevleri bulunan kolajen, son yıllarda kozmetik alanında da popülerleşen bir bileşen olarak ortaya çıkmıştır.Saçların güçlendirilmesi için şampuanlarda, cildin güzelleştirilmesi için krem ve losyonlarda kolajen proteinine yer verilir. Kemik ve eklemlerin yapısında da bol miktarda kolajen proteini yer aldığından kemik ve eklem hastalıklarında, kemiklerde oluşan travmalarda tedavinin desteklenmesi amacıyla kolajen takviyelerine başvurulabilir. Kolajen proteininin hidrolize edilmesi ile elde edilen kolajen takviyeleri, çeşitli durumlarda hekimler tarafından önerilebilir.Günümüzde kolajen takviyeleri oldukça çeşitli modellerde satışa sunulmuş halde karşımıza çıkar.
Kaslar, kemikler, tendonlar ve bağların yapısını oluşturan kolajen aynı zamanda kan damarları, dişler ve gözü oluşturan katmanlarda da bulunur. Genel olarak bakıldığında kolajenin tüm bu dokuları bir arada tutan bir tutkal gibi görev yaptığını görebiliriz.Yaşın ilerlemesiyle birlikte yaşanan eklem sorunlarının giderilmesi için kolajen oldukça faydalıdır.
Kolajen eksikliği ne zaman görülür?
Kolajen üretiminin azalması ve üretilen kolajenin kalitesizleşmesinin en önemli nedeni yaşlanmadır. Buna ek olarak kolajen sentezini olumsuz etkileyen bazı diğer durumlar da mevcuttur. Şeker ve rafine karbonhidratların fazla miktarda tüketimi bunlardan bir tanesidir. Vücudun kendini onarma yeteneğinin desteklenmesi için şeker ve rafine karbonhidratın aşırı tüketiminden kaçınılmalı, karbonhidrat gereksinimi saflaştırılmamış tahıllardan karşılanmalıdır. Ultraviyole (UV) ışınları, kolajen üretimi üzerinde olumsuz etkileri bulunan bir diğer faktördür. Güneş ışınlarına fazla miktarda maruz kalan kişilerde kolajen üretiminin bozulmasına bağlı olarak ciltte yaşlanma belirtileri gözlenebilir. Bunun önlenebilmesi için özellikle yaz aylarında güneş ışınlarının dik açıyla geldiği öğle saatlerinde güneşe fazla maruz kalmamaya özen gösterilmeli, güneş koruyucu kremler düzenli olarak kullanılmalıdır. Ayrıca sigara kullanımınının da kolajen üretimini olumsuz etkileyerek erken yaşlanmaya ve kırışıklıklara yol açtığı bilinmektedir.Genellikle kadınlarda 25 yaş sonrası koleten üretimi azaldığı için takviye edici, gıdalar kullanılabilir.Bunun yanı sıra içinde kolajen bulunan kremler de cilt için oldukça fayda sağlar.
Kolajenin faydaları nelerdir?
Cilt sağlığını geliştirir, derinin elastikiyetini arttırır, cilt kusurlarının önlenmesini ve iyileştirilmesini destekler. Kırışıklık oluşumunu azaltarak yaşlanmayı geciktirir.
Kıkırdak bütünlüğünün korunmasına yardımcı olur. Kıkırdaklar, eklemleri koruyan önemli yapılar olduğundan eklem hastalıklarının gelişiminin önlenmesinde kolajen üretiminin yeterli olması oldukça önemlidir.
Eklem ağrılarının hafifletilmesine yardımcı olur, eklem iltihaplanmalarını önler.
Osteoartrit başta olmak üzere birçok kemik ve eklem hastalığına karşı koruyucudur. Aynı zamanda mevcut hastalarda tedaviyi destekler.
Kemiklerde yüksek oranda kolajen bulunduğundan kemiklerin güçlendirilmesi ve kemik kaybının önlenmesine katkıda bulunur.
Travmalar veya osteoporoz nedeniyle meydana gelen kırık ve çatlakların iyileşme sürecini hızlandırır.
Kas kütlesinin korunması ve arttırılması üzerinde etkilidir.
Arterlerin daha güçlü bir yapıya sahip olmasını sağlayarak ateroskleroz başta olmak üzere tüm kardiyovasküler hastalıklara karşı koruma sağlar. İyi kolesterol olarak da bilinen HDL kolesterolün seviyesini yükselterek dislipidemiyi önler. Aynı zamanda kalp krizi ve felç gibi ciddi sağlık sorunlarının görülme olasılığını önemli ölçüde azaltır.
Saç ve tırnak sağlığını geliştirir.
Yaşlanmanın cilt ve iskelet sistemi üzerindeki etkilerini hafifletir.
Yara iyileşmesini hızlandırır.
Sindirim sisteminin düzenlenmesi, bilişsel fonksiyonların güçlendirilmesi ve metabolizmanın hızlandırılmasına yardımcı olmasına ilişkin yapılan araştırmalar ise halen devam etmektedir.