EYT DÜZENLEMESI SONRASI EMEKLILERIN BEKLENTILERI YÜKSEK: MAAŞ ARTIŞI VE İNTIBAK TALEPLERI SÜRÜYOR
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi ile sayıları 16 milyonu aşan emekliler, yüksek enflasyona rağmen beklenen maaş artışlarını alamadı. Yaşam standartlarında yaşanan düşüşten şikayetçi olan emekliler, mevcut enflasyon farkı ödemelerinin yetersiz kaldığını ifade ederek, intibak düzenlemesi taleplerini sürdürüyor. Ancak, mevcut sıkı para politikaları sebebiyle şu anda seyyanen zam ya da intibak düzenlemesi gündeme alınmıyor. Buna rağmen, yeni yılda yapılacak düzenlemelerle emekli maaşlarındaki adaletsizliklerin giderilmesi planlanıyor.
MAAŞ HESAPLAMA SISTEMINDE DEĞIŞIKLIK GELIYOR
Mevcut maaş hesaplama sistemi, üç ayrı döneme dayalı olarak hesaplanıyor: 2000 öncesi, 2000-Eylül 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası. En yüksek maaş bağlama oranı 2000 öncesi döneme aitken, Ekim 2008 sonrası ise maaşlara en az etki eden dönem olarak öne çıkıyor. Yeni ekonomi programı kapsamında bu sistemde değişiklik yapılması ve yeni düzenlemenin yıl sonuna kadar Meclis’e sunulması bekleniyor.
FAZLA PRIM GÜNÜNE DAHA YÜKSEK MAAŞ
Mevcut sistemde, prim gün sayısı yüksek olmasına rağmen benzer maaş alan milyonlarca emekli bulunuyor. Bu adaletsizliği gidermek amacıyla yapılacak yeni düzenlemelerde, daha fazla prim günü olan emeklilerin maaşlarının artırılması hedefleniyor. Böylece, prim gün sayısı fazla olanlar daha yüksek maaş alacak ve uzun süre prim ödeyenler daha fazla kazanç sağlayacak.
YENI SISTEMIN DETAYLARI
Ekonomi yazarı Faruk Erdem’in paylaştığı bilgilere göre, mevcut üçlü maaş bağlama sistemi tek bir formül ile değiştirilecek. Yeni sistemde, prim gün sayısı ve ödenen prim miktarı dikkate alınarak maaş farkları azaltılacak. Bu sayede, 3600 gün ve 9000 gün prim ödeyen emekliler arasındaki maaş farkı daraltılacak, prim gün sayısı yüksek olanlar daha fazla maaş alacak. Bu düzenleme ile emekliler arasında daha adil bir gelir dağılımı hedefleniyor.
EMEKLILIK ŞARTLARINDA DEĞIŞIKLIKLER YOLDA
Yeni düzenleme kapsamında, özellikle genç sigortalılar için emeklilik şartlarının da yeniden belirlenmesi gündemde. Kadınlar için emeklilik yaşı 60, erkekler için ise 65 olarak sabitlenmesi planlanıyor. Bu yeni düzenleme, yasa yürürlüğe girdikten sonra sigortalı olacak kişileri kapsayacak. Sosyal güvenlik sistemindeki dengenin korunması amacıyla yaş şartlarının gözden geçirilmesi hedefleniyor.
İKINCI EMEKLILIK SISTEMI YOLDA
Orta Vadeli Program'da yer alan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) de devreye girecek. Bu sistem sayesinde çalışanlar, mevcut sosyal güvenlik sistemine ek olarak bir ikinci emeklilik hakkına sahip olacak. Tamamlayıcı emeklilik sistemine hem işverenler hem de devlet katkı sağlayacak. Mevcut sigortalılar ve emekliler de bu sistemden faydalanarak ek bir emeklilik geliri elde etme imkanına kavuşacak.