Suudi Arabistan-İran anlaşması İsrail'de hükümet ile muhalefeti karşı karşıya getirdi

Suudi Arabistan ile İran'ın, Çin'in arabuluculuğunda 7 yıl sonrasında tekrardan diplomatik ilişki kurma sonucu alması İsrail'de hükümet ile muhalefeti birbirine düşürdü.

Eski İsrail Başbakanı ve karşıcılık lideri Yair Lapid, Suudi Arabistan ile İran'ın diplomatik ilişkileri tekrardan başlatma sonucu üstüne toplumsal medya hesabı üstünden değerlendirmelerde bulunmuş oldu.

Eski Başbakan ve Yeş Atid (Gelecek Var) partisi lideri Lapid, "Suudi Arabistan ile İran arasındaki antak kalma, İsrail hükümetinin dış politikasının tam ve tehlikeli bir başarısızlığıdır. Bu, İran'a karşı inşa etmeye başladığımız bölgesel müdafa duvarının yıkılmasıdır." ifadelerini kullandı.

Başbakan Binyamin Netanyahu hükümetinin, yargının yetkilerini kısıtlayan yasal düzenlemesinin son dönemde ülkede yarattığı tartışmalar nedeniyle hükümete yüklenen Lapid, "İran' karşı görevini yapıp, ABD'yle ilişkileri güçlendirmek yerine bütün gün yargı çılgınlığıyla uğraşırsanız olacağı budur." yorumunu yaptı.

Netanyahu, anlaşmadan muhalefeti sorumlu tuttu

Başbakan Binyamin Netanyahu ise, Suudi-İran yakınlaşmasından eski başbakanlar Yair Lapid ve Naftali Bennett liderliğindeki önceki hükümet ile ABD Başkanı Joe Biden'ı sorumlu tuttu.

İsrail gazetesi Haaretz'in aktardığına göre, Roma ziyaretinde açıklamalarda bulunan Netanyahu, kendisinden önceki hükümeti, Suudi Arabistan ile İran arasındaki görüşmeler bir yıl önce başladığında yeterince sağlam bir duruş sergilememekle suçladı.

"İsrail'in duruşu o zamanlar olması gerektiği kadar sağlam değildi." diye konuşan Netanyahu, "Gidip onlara bunun neden onların görevde bulunduğu dönemde olduğunu sorun. Bu, İsrail ve ABD'nin zayıf olduğu izlenimi vermesi nedeniyle oldu." yorumunu yaptı.

Eski Başbakan Bennet de Netanyahu hükümetini suçlamıştı

Diğer eski İsrail Başbakanı Naftali Bennett de, dün, İran ile Suudi Arabistan arasında diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılmasıyla ilgili olarak Lapid ile benzer yorumlarda bulunmuştu.

Suudi Arabistan ile İran arasında diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılmasının Tahran için siyasi bir başarı olduğunu kaydeden Bennett, "İsrail içinse ciddi ve tehlikeli bir gelişme. Bu İran karşıtı bölgesel bir bölge kurma çabasına karşı ağır bir darbe." ifadelerini kullanmıştı.

Yargı düzenlemesinin ülkeyi içine çektiği siyasi kriz nedeniyle Netanyahu'yu eleştiren Bennett, "Bu, Netanyahu hükümetinin genel olarak zayıflamaya karşı siyasi umursamazlığı ve ülkedeki iç karışıklığının bileşiminden kaynaklı bir başarısızlığıdır." değerlendirmesini yapmıştı.

Yedi yıl sonra diplomatik ilişkiler yeniden başlıyor

İran ile Suudi Arabistan, 7 yıl aradan sonra diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılması konusunda anlaşmaya varmıştı.

İki ülke arasında varılan anlaşma, İran, Suudi Arabistan ve Çin tarafından yapılan ortak açıklamayla duyurulmuştu.

Açıklamada, İran ve Suudi Arabistan'ın iki ay içinde diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılarak büyükelçilikler ve temsilciliklerin karşılıklı olarak açılmasında anlaştıkları belirtilmişti.

İki ülke dışişleri bakanlarının da sürecin yürütülmesi ve ayrıntıların netleştirilmesi için yakın zamanda bir araya geleceği aktarılmıştı.

İran-Suudi Arabistan ilişkileri

Suudi Arabistan'da 2 Ocak 2016'da aralarında Şii din adamı Nimr el-Nimr'in de bulunduğu 47 kişi "terör" suçlamasıyla idam edilmişti.

İdamlara tepki gösteren İranlı yetkililerin peş peşe yaptığı açıklamaların ardından Suudi Arabistan'ın Tahran Büyükelçiliği ve Meşhed kentindeki konsolosluk binaları İran'daki göstericiler tarafından ateşe verilmişti. Mart 2015'te başlayan Yemen'deki kriz nedeniyle zaten gergin olan iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler tamamen kesilmişti.

İran ve Suudi Arabistanlı yetkililer, Nisan 2021'de Bağdat'ta doğrudan görüşmeler yapmak üzere bir araya gelmiş ve Irak'ın arabuluculuğundaki görüşmeler daha sonra da devam etmişti.

İran devlet televizyonu, Tahran-Riyad ilişkilerini normalleştirmek için 6 Mart'ta Çin'in başkenti Pekin'de Çinli yetkililerin aracılığıyla müzakerelere başlayan İran ve Suudi Arabistanlı üst düzey güvenlik yetkililerinin anlaşmaya vardığını açıklamıştı.