Timus bezi nedir ve ne işe yarar?

Timus bezi nedir ve ne işe yarar? Timus bezi, göğsün üst kısmında, her iki akciğerin arasında ve göğüs kemiğinin arkasında konumlanmıştır. Aort, pulmoner arter, kalp ve nefes borusunun önünde bulunur. İki lobu olan ve boyuna kadar uzanan bir yapıdır. Bir kısmı tiroid bezi yakınında yer alır.

Endokrin, lenf ve bağışıklık sistemlerinin bir bileşeni olarak işlev görür ve özgü hormonları salgılar. Ayrıca, enfeksiyonları temizlemeye yardımcı olan belirli bir beyaz kan hücresi türünün üretimi, en önemli görevlerinden birini oluşturur.

TİMUS BEZİNİN YAPISI

Timusu koruyan bağ dokusu kapsülü, septalar aracılığıyla timus dokusunu birbirine bağlı lobüllere ayırır. Her bir lobül, bir düzine merkezi aslandırılan kısma, daha açık renkli bir bölge olan medulla'ya ve daha koyu bir bölge olan kortekse sahiptir. Lenfositler, kapsülün iç ve dış katmanları arasında bulunan kollajen ve retiküler lif katmanları arasında yer alır.

TİMUS BEZİNİN GELİŞİMİ

Timus bezi, gebeliğin 12. haftasında fetal bağışıklığın bir parçasıdır ve fetal yaşam ve çocukluk süresince aktif kalır.

TİMUS BEZİNİN YAPI VE BOYUTU

Timus bezi, yaşla birlikte şekil değiştiren bir organdır. Yaklaşık 5 yaş civarında dörtgen bir yapıya sahipken, ergenlik döneminde üçgen bir şekil alır. Nefes alma ve kalp atışıyla hafifçe hareket edebilen yumuşak bir organdır. Timusun büyüklüğü yaşla birlikte değişir ve en gelişmiş olduğu dönem genellikle ergenlik çağıdır.

Timus bezi, ergenlik döneminde genellikle 30-40 gram ağırlığına ulaşır ve sonraki yaşlarda yağ dokusu ile yer değiştirerek küçülür. Bu küçülme, timus bezinin yetişkinlik döneminde azalan rolünden kaynaklanır. Bağışıklık sistemi, T hücrelerinin çoğunu genellikle çocukluk döneminde üretir ve ergenlik sonrasında daha az miktarda yeni T hücresine ihtiyaç duyar.

TİMUS BEZİ NE İŞE YARAR?

Timus bezi, vücuttaki birçok önemli görevi yerine getirir, özellikle bağışıklık sistemiyle ilgili olarak. Bu işlevlerin anlaşılması için yapılan çalışmalar devam ederken, timus bezi ne işe yarar sorusu zamanla daha net bir şekilde cevaplanmaya başlamıştır.

TİMUS BEZİNİN BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ İLE İLGİLİ GÖREVİ

Timus bezi, olgunlaşmamış T hücrelerinin kemik iliğinden alınmasını ve bunların yabancı hücrelere karşı saldırgan, işlevsel ve olgun T hücrelerine dönüştürülmesini sağlayarak, lenfositler olarak da bilinen bir tür beyaz kan hücresi olan T hücrelerinin oluşumunu destekler.

T hücreleri, timüs korteksinde çeşitli antijenler sunan epitelyal hücrelerle temas ederler. Yabancı hücreleri tanıyan antijenlere yanıt veren olgunlaşmamış T hücreleri, olgunlaşmak, yaşamak ve histolojik olarak medullaya göç etmek için seçilirken, diğerleri apoptozis yoluyla ölür ve makrofajlar tarafından temizlenir. Bu süreç pozitif seleksiyon olarak adlandırılır.

TİMUS BEZİNİN ENDOKRİN SİSTEM İLE İLGİLİ GÖREVLERİ

Endokrin sistem üzerine timus bezinin önemli etkileri mevcuttur;

Timus bezi, timozin ve timopoietin gibi hormonlar üretir. Bu hormonlar, protimositlerin timosit ve T lenfosit olmaları için uyarılmasına yardımcı olur ve kan dolaşımına katılmadan önce T hücrelerinin olgunlaşmasına katkıda bulunur. Olgunlaşan T hücreleri, patojenleri tanıyarak ortadan kaldırma, daha önce karşılaşılan enfeksiyon ve patojenleri hafızasına alarak bağışıklık sistemini güçlendirme ve B hücrelerini aktive ederek antikor üretimine yardımcı olma gibi fonksiyonları yerine getirirler. Timus bezi ayrıca, T hücrelerinin gelişimini kontrol etmek için gereken sitokinlerin salınmasını indükler. Endokrin bir bez olarak, timusun insan büyüme hormonunu ürettiği bilinir. Timusun bu işlevleri nedeniyle, timus bezi aktivasyonunun otoimmün semptomları hafiflettiği, bağışıklığı artırdığı ve enerji seviyelerini düzenlediği gözlemlenmektedir.