Türkiye, aşı siparişi kesinleşmiş ülkeler listesine yok

Çin menşeli Sinovac aşısından Türkiye’ye 10 milyon doz geleceği yönündeki haberler heyecan yaratırken, henüz resmi bir açıklama yapılmadı. Independent Türkçe'de yer alan habere göre, Türkiye uluslararası aşı platformu GAVI’de yer alan ve Bangladeş gibi ülkelerin de bulunduğu aşı siparişi kesinleşmiş ülkeler listesine henüz ismini yazdıramadı.

Globalde 9.6 milyar doz aşı ülkeler tarafından rezerve edilmiş durumda. Bunun 6.8 milyarı kesin rezervasyon, 2.8 milyarı ise halen müzakere aşamasında. Türkiye de üç aşı adayıyla müzakere sürecinde. Müzakereler, Çinli Sinovac, Rus Sputnik V ve Pfizer ile BioNTecch’in ürettiği aşı için gerçekleştiriliyor.

Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın kendisine konuştuğunu belirterek, “İnsan faz çalışmaları 20 bin gönüllü ile Türkiye’de devam eden Çin menşeli Sinovac aşısı için aralık ayında 10 milyon dozluk anlaşma bitmek üzere. Bu aşıyla ilgili 2021 yılı içerisinde de 25 milyon dozluk büyük alım düşünülüyor” ifadelerini kaleme almıştı. https://tele1.com.tr/bir-asi-haberi-de-rusyadan-sputnik-vde-de-95-basari-273460/ Dünya gazetesinden Yasemin Salih’in haberine göre, uluslararası aşı çalışmaları ve erişimiyle ilgili kayıtların yer aldığı aşı ittifakı GAVI’nin kayıtlarında henüz Türkiye’nin tamamladığı bir satın alma sözleşmesi yer almıyor. GAVI ittifakının verilerine göre bugüne kadar en büyük aşı siparişi 1.6 milyar doz ile Hindistan’dan gelmiş.

"LİSANS YOK, GECİKME SÖZ KONUSU DEĞİL"

Türk Tabipleri Birliği Başkanı Genel Sekreteri ve aşı çalışmalarından sorumlu yöneticisi Prof. Dr. Vedat Bulut, “Henüz aşı üreticilerinden hiç biri lisans alamadı. Türkiye, Çin ve diğer ülkelerin aşı üreticileriyle politik ilişkileri doğrultusunda ön anlaşmalar yapmış olabilir. İyi niyet görüşmeleri bu tür anlaşmalar için yeterli. Asıl mesele getirilecek aşıların riskli gruplara yetip yetmeyeceği. Türkiye’deki sağlık çalışanları ve riskli gruplar hesaplandığında 20 milyon kişinin aşılanması gerekiyor. İki doz aşı gerekecekse bu sayı 40 milyona çıkıyor. Sayın Bakan’ın belirttiği rakamlar ise bunu karşılamıyor. Sıkıntı burada. Aşı hazır hale geldiğinde Türkiye bunu başarıyla uygulayacak altyapıda” diyor.

DR. KUDBETTİN DEMİR: ÇİN AŞISINA GÜVENMİYORUZ

Türkiye’nin aylar öncesinden aşı üreticileriyle bir anlaşmaya varmış olması gerektini söyleyen İstanbul Aile Hekimleri Derneği Başkanı Dr. Kudbettin Demir, “Bütün gelişmiş ülkeler anlaşmalarını yaptı, ciddi çalışmalar yürütüldü. Üretenler belli, ihtiyaç belli. Talep çok, yarış var. Türkiye aşı sözleşmelerini daha önce bitirmeliydi. Biz de şimdiye kadar ön ödemelerimizi yapıp hazırlıklı olmalıydık. Rus ve Çin aşıları, ciddi bilim kuruluşlarından net bir görüş alamadı. EMA’nın onaylamadığı aşıları kullanamayız. Bizler de bu nedenle bu aşılara güvenemiyoruz” dedi.

DÜNYANIN YÜZDE 60'I İÇİN 5 MİLYAR ŞIRINGA LAZIM

Duke University’nin araştırmasına göre dünya nüfusunun tam aşılanması ancak 2024’te bitirilebilecek. Şu ana kadar 9.6 milyar doz aşı ülkeler tarafından rezerve edilmiş durumda. Bunun 6.8 milyarı kesin rezervasyon, 2.8 milyarı ise halen müzakere aşamasında. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre aşı öncelikli gruplar: Birinci/Sağlık çalışanları, tarımsal üretimde yer alanlar, sosyal hizmet çalışanları ve güvenlik mensupları. İkinci/Ölüm riski yüksek kişiler ve 65 yaş üstü. Üçüncü/Diğer gruplar. Dünya Bankası’na göre COVID-19 aşısının satın alma, dağıtım, uygulama gibi aşılamalarının hepsi için globalde 12 milyar dolarlık bütçe gerekiyor. İlaç firmaları 2020’de 16 milyar doz aşı üretmeyi öngörüyorlar. Cam üreticileri şu anda 2 milyar doz aşı için ambalaj tedarik edebileceğini söylüyor. Dünyanın en büyük şırınga üreticisi olan Hindistan menşeli Hindustan Syringes, 2021’de 700 milyon şırınga üretebileceğini açıkladı. Şirketin yaptığı araştırmaya göre dünya nüfusunun yüzde 60’ının aşılanması için 5 milyar şırıngaya ihtiyaç var.

HANGİ AŞIDAN HANGİ ÜLKE KAÇ DOZ AŞI ALDI?

Oxford /Astra Zeneca: Hindistan (500 milyon doz), AB (400 milyon doz), ABD (500 milyon doz), COVAX (300 milyon doz), Kanada (20 milyon doz), İngiltere (100 milyon doz), Japonya (120 milyon doz), Endonezya (100 milyon doz), Brezilya (100 milyon doz), Latin Amerika (150 milyon doz), Avustralya (33.8 milyon doz), Şili (14.4 milyon doz), Mısır (30 milyon doz), Arjantin (22 milyon doz), Ekvator (5 milyon doz) Novavax: Hindistan (1 milyar doz), ABD (110 milyon doz), Kanada (76 milyon doz), İngiltere (60 milyon doz), Avustralya (40 milyon doz) Pfizer/BioNTech: AB (300 milyon doz), ABD (100 milyon doz), Kanada (20 milyon doz), İngiltere (40 milyon doz), Japonya (120 milyon doz), Avustralya (10 milyon doz), Şili (10 milyon doz), Peru (9 milyon doz), Ekvador (2 milyon doz), Kostarika (3 milyon doz), Yeni Zelanda (1.5 milyon doz) Sanofi: AB (300 milyon doz), ABD (100 milyon doz), Kanada (72 milyon doz), İngiltere (60 milyon doz) Jhonson&Jhonson: AB (200 milyon doz), ABD (100 milyon doz), Kanada (38 milyon doz), İngiltere (30 milyon doz). Gamaleya Research InstitüeSputnikV: Hindistan (100 milyon doz), Brezilya (50 milyon doz), Meksika (32 milyon doz), Mısır (25 milyon doz), Nepal (50 milyon yaz), Arjantin (25 milyon doz), Özbekistan (35 milyon doz), Yeni Zelenda (2 milyon doz). Moderna: ABD (100 milyon doz), Kanada (56 milyon doz), Japonya (50 milyon doz), İsviçre (45 milyon doz) Sinovac: Endonezya (50 milyon doz), Brezilya (46 milyon doz), Şili (60 milyon doz), Bangladeş (100 bin doz) Medicago: Kanada 76 milyon doz