Türkiye "gölsüz" mü kalacak?

Türkiye, küresel iklim değişikliğinin etkisiyle su kaynakları hızla tükeniyor. Yaz aylarının bitmesine rağmen, sonbahar yağışlarının yetersiz kalması nedeniyle göller ciddi şekilde kuruma tehdidiyle karşı karşıya. Son 30 yılda, ülke genelindeki 240 gölden 186’sı kururken, en büyük sorun Akdeniz, İç Anadolu, Ege ve Marmara havzalarında yoğunlaşıyor. Burdur Gölü, ana havzası ve alt havzalarındaki 5 gölüyle birlikte son 36 yılda toplamda yüzde 51,1 oranında alan kaybı yaşadı. Eğirdir Gölü’nden alınan son görüntüler, bu sorunun boyutlarını gözler önüne seriyor. Uzmanlar, yağışların gelmemesi durumunda Kasım ayı itibarıyla bazı göllerin tamamen kuruyarak bataklığa dönüşebileceğini belirtiyor. Bu süreçte, tarımsal faaliyetlerden kaynaklanan vahşi sulama ve kaçak sondaj uygulamalarına son verilmesi gerektiği vurgulanıyor.

EKOLOJİK YIKIM

Türkiye Tabiatını Koruma Derneği Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, göllerdeki su seviyesinin düşmesinin ekolojik yıkıma yol açacağına dikkat çekiyor. Kesici, "Son dönemde Burdur Göller yöresindeki durum oldukça endişe verici. Burdur Gölü son 40 yılda 230 km²'den 90 km²'ye düştü" diyor.

SU KALİTESİNDE BOZULMA

DSİ eski yöneticisi ve Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız, su yönetiminde köklü bir değişiklik yapılması gerektiğini vurguluyor. Yıldız, "Tüm sektörlerde su kullanım alışkanlıklarımız değişmeli. Aksi takdirde, ciddi bölgesel kuraklıklar ve su ve gıda güvenliği sorunları yaşarız. Kuruyan göllerde biyo çeşitlilik büyük oranda zarar gördü. Bu göllerdeki bitki ve hayvan türleri, balıklar, amfibiler, su bitkileri, planktonlar ve kuş türleri yaşam alanlarını kaybediyor. Su seviyesinin düşmesiyle su kalitesi de bozuluyor" açıklamasında bulunuyor.

GÖLLER BÖLGESİ KRİZİ

Yıldız, ekosistem tabanlı entegre bir su yönetimi anlayışına ihtiyaç duyulduğunu ifade ediyor ve şunları ekliyor: "Nehir havzalarında birbirini etkileyen sorunları çok disiplinli bir yaklaşımla çözmeliyiz. Ayrıca, su kullanım alışkanlıklarında değişiklik yapmazsak, büyük kuraklıklar ve su güvencesi sorunlarıyla karşı karşıya kalacağız." Göller Bölgesi, Mogan, Manyas, Tuz ve Sapanca gölleri gibi alanlardaki su seviyesi giderek azalıyor. Türkiye'nin en büyük gölü olan Van Gölü’nde ise kirlilik büyük bir sorun oluşturuyor.

KURUYAN GÖLLER

Ereğli ve Hotamış Sazlıkları, Seyfe, Tersakan, Eşmekaya, Akşehir, Acıgöl, Beyşehir, Göl Marmara, Meke, Yarışlı gölleri büyük oranda kurudu. Burdur, Eber, Eğirdir ve Seydişehir göllerindeki su seviyesi de ciddi şekilde düştü, kıyılar çekildi.

RAPORLARIN UYARILARI

Su Politikaları Derneği tarafından hazırlanan "Doğal Göller ve Sulak Alanlardaki Su Yönetimi Sorunlarımız ve Çözüm Önerileri" başlıklı raporda, Türkiye’deki göllerin su miktarındaki azalma, biyolojik çeşitlilik tehditleri ve su kalitesindeki bozulma gibi sorunlarla karşı karşıya olduğu belirtiliyor. Raporda, tescilli 76 sulak alandan yalnızca 24’ünün sulak alan su yönetim planına sahip olduğu, diğer sulak alanlar için ise havza su yönetim planlarının tamamlanması gerektiği ifade ediliyor.