Türkiye Uzay Ajansı'nın Ay'a Sert İniş Hedefinde Gerileme ve Kurumsal Sorunlar

Türkiye Uzay Ajansı'nın Ay'a sert iniş hedefinde yaşanan gerileme ve kurumsal sorunlar dikkat çekiyor. Başlangıçta büyük umutlarla açıklanan hedeflerin yalnızca %40'ı gerçekleştirilebilmiş durumda. Ajansın içerisindeki personel eksikliği ve yetersiz bütçe, projenin ilerlemesini engelliyor. Bu durum, Türkiye'nin uzay çalışmalarında yaşadığı önemli zorlukları gözler önüne seriyor.

AKP'nin seçim öncesi propaganda malzemesi haline getirdiği Türkiye Uzay Ajansı'nda yerleşke ve personel sorunları çözülemedi. 2023'te yapılması planlanan 'Ay'a sert iniş' hedefinin yalnızca yüzde 40'ı gerçekleştirilebildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 9 Şubat 2021'de düzenlenen Milli Uzay Programı'nda Türkiye'nin uzay yolculuğundaki 10 hedefini paylaşmış ve TUA'ya Ay'a 2023'te sert iniş görevini vermişti. Ancak 2023 hedefi hayal kırıklığıyla sonuçlanırken, görevde ilerleme oranı yalnızca yüzde 40 oldu.

Birgün'den Mustafa Bildircin'in haberine göre, Ajans, Ay'a sert iniş hedefinin 2024 yılının sonunda yüzde 50'ye ulaşacağını bildirdi. Hedefin 2025 ve 2026 yıllarındaki ilerleme oranları ise sırasıyla yüzde 60 ve yüzde 100 olarak belirlendi. Uzay Ajansı'nın "Kurumsal Kabiliyet ve Kapasitenin Değerlendirilmesi" çalışması ise hedeflere yönelik başarısızlığı ortaya koydu. Aralık 2018'de kurulan ajansın, Nisan 2024 itibarıyla kurumsal yapılanma sürecinin tamamlanmamasından şikayet ettiği belirlendi. Çalışma, kurumun sadece bir tabela kurumu olmaktan öteye geçemediğini gösteren "Zayıflıklar" bölümünde ayrıntılı olarak ele aldı.

Çalışmanın "zayıflıklar" bölümünde şunlar aktarıldı:

- Kurum içinde uzman ve deneyimli personel eksikliği,
- İhtiyaç duyulan alanlarda nitelikli personel temininin zorluğu,
- Personel çalışma koşullarının ve ofis ortamının istenen düzeyde olmaması,
- TUA'nın müstakil bir yerleşkeye sahip olmaması,
- Kurumun, uzay ekosisteminde gelişmiş ülkelerle ortak projelere başlamamış olması.

HEDEFLER GERÇEKLEŞMEDİ
İlk Türk astronot olarak Alper Gezeravcı'yı 55 milyon dolar karşılığında uzaya gönderen iktidar, TUA'ya gerekli önemi vermedi. 2024 için ayrılan bütçe yalnızca 1 milyar 702 milyon 764 bin TL oldu ve 2023'te konulan sekiz hedeften yalnızca ikisi gerçekleştirilebildi. Gerçekleştirilen hedeflerin, "Uzay ve havacılık bilim ve teknolojileri alanında hazırlanan ulusal rapor sayısı" ve "Uzay ve havacılık bilim ve teknolojilerinde desteklenen proje sayısı" olduğu belirtildi.