Varangel.. 'Çay hasadında ‘ilkel teleferik’ tehlikesi

Doğu Karadeniz Bölgesi'nde başlayan çay hasadı ile birlikte yük taşımada kullanılan bölgede 'varangel' olarak bilinen ilkel teleferiklerle ilgili rapor hazırlandı. Rize Makine Mühendisleri Odası'nca hazırlanan raporda, sayıları Rize’de 10 bin, bölge genelinde ise 15 bine ulaşan ilkel teleferiklerin hiçbir mekanizmasının düzgün olmadığı ve can ve mal güvenliği açısından büyük tehlike oluşturduklarına dikkat çekildi.

Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun illerinde başlayan yaş çay hasadı sürüyor. Bölgenin dik ve engebeli yapısı nedeniyle vatandaşlar hasat ettikleri çayları bölgede 'varangel' olarak bilinen ilkel teleferiklerle taşıyor. Doğu Karadeniz'de yoğun olarak kullanılan ilkel teleferiklerle ilgili rapor hazırlayan Rize Makine Mühendisleri Odası, sayıları Rize’de 10 bin, bölge genelinde ise 15 bine ulaşan ilkel teleferiklerin can ve mal güvenliği açısından büyük tehlike oluşturduğuna dikkat çekti. Ölümlü ve yaralamalı çok sayıda kazaya neden olan ilkel teleferiklerin gelişi güzel kullanıldığına dikkat çeken ve hiçbir mekanizmasının düzgün olmadığına yer verilen raporda teleferiklerin bir standarda kavuşturulması gerektiğine işaret edildi. Bölgedeki doğa şartlarının dağlık ve engebeli olması nedeniyle tarlalardan çay taşıma için kullanılan ilkel teleferikleri bazı vatandaşlar ulaşım için de kullanıyor.

'STANDARDI OLSUN'

Rize Makine Mühendisleri Odası Başkanı Metin Bıçakçı, bölgede 15 binin üzerinde teleferik olduğunu belirterek bunların bir standardı olmadan kurulduğunu söyledi. Teleferiklerin belli standartlara haiz olması gerektiğini söyleyen Bıçakçı, "Teleferiklerin mutlaka ve mutlaka bir sorumlusu olması lazım. Gelişi güzel çocuklara açık tehlike barındıracak şekilde olmaması lazım. Ne yazık ki bu konuda bir denetim, müeyyide olmadığı için vatandaşlar kolaylıkla teleferik malzemesi satın alarak gerekli gördükleri yerlere yapabiliyor. Bizim beklentimiz bu teleferiklerin bir sorumlusu olsun, teleferikler bir kabine alınsın, elektrik çarpmalarının önüne geçebilmek için elektrik tesisatları izole edilsin. Yükleme ve boşaltma alanlarında kaza olmaması için gerekli önlemler alınsın. Sırma telleri tekniğine uygun yapılsın" dedi.

'BAKIMLARINI YAPTIRSINLAR'

Son 13 yılda 15 kişinin hayatını kaybettiğini, yüzlerce kişinin de yaralandığını açıklayan Bıçakçı, "Çok fazla, gelişigüzel ve hatalı kullanabiliyor. Elektrik tesisatı açıkta, yük taşırken bir güvenlik sistemi söz konusu değil ve bu durumlar kazaları da beraberinde getiriyor. Resmi olmamakla beraber son 13 yılda 15 kişinin öldüğünü tespit ettik. Yüzlerce yaralılar var, bu yaralıların çoğunda da uzuv kopmaları söz konusu. Çay sezonunda 15 bin teleferikten 10 bini aktif olarak kullanmaya başlanıyor. Madem bir denetim mekanizması yok bizim bu noktada vatandaşlardan beklentimiz teleferiklerinin gerekli bakımlarını yapsınlar. Öncelikli fren sistemini, elektrik tesisatlarını konuya vakıf kişilere kontrol ettirsinler. Mekanizmalarının koruyucularını mutlaka taktırsınlar. Sırma tellerini gözden geçirsinler" ifadelerini kullandı.

'TELEFERİKLER BU BÖLGENİN OLMAZSA OLMAZI'

Teleferiklerin bölge için önemli bir ihtiyaç olduğunu söyleyen Cevat Temizkan, "25 yıldır teleferik kullanıyorum. Arazimden çay bezi, odun çekiyorum. Rize'de arazileri engebeli, o yüzden teleferikler bu bölgenin olmazsa olmazı. Bakımlarını biz kendimiz yapıyoruz, tellerini sık sık değişiriz, yağlamasını yaparız. Aslında çok tehlikeli, bu tehlikeyi de bildiğimiz için biz çok dikkatli davranıyoruz. Bilhassa çocukların teleferikten uzak tutulmasını sağlıyoruz. Teleferik ile ilgili herhangi bir kontrol mekanizması yok. Teleferik yapmak isteyen kişi yerini belirliyor, gidiyor çarşıdan gerekli malzemeleri satın alıyor, bilen kişilerle beraber teleferiğini hazır hale getiriyor ve kullanıyor" dedi.

Çay üreticisi Hüseyin Akbulut da, "Arazilerinden yol geçmeyen komşularımızın birçok noktada teleferiği var. Çay ve odun taşımak için kullanılıyor. Dikkatli kullanılmadığı zaman ya da bir elektrik kaçağı söz konusu olduğunda kazalarla da karşı karşıya kalınabiliyor. Elektrik alabilmek için proje çizdiriyorsun, teleferik yaparken bir izin almıyorsun" diye konuştu. Fatma Sarı ise "Teleferiğim yok ama yaptırmayı düşünüyorum. Arazilerimiz yokuşta, buradan çayları taşımak çok zor oluyor. İşçi de alsak taşımak için o da çok zorlanıyor. Bu yıl teleferik yaptıracağım artık" dedi.