2020 Türkiye'si: Halk fakirleşti, erken seçim iddiaları, yeraltı dünyası, basın özgürlüğüne darbe

TÜRKİYE SİYASETİNE ESKİ YÜZLER YENİ SOLUKLAR

2020 siyaset için hızlı başladı. 2019'un son günlerinde, bir zamanlar "AKP’nin hocası" olarak bilinen ve Suriye politikasının mimarı olarak gözüken Ahmet Davutoğlu’nun AKP'ye rakip olarak Gelecek Partisi'ni kurmasının ardından 2020 başında da AKP’den kopmuş yeni bir parti kuruldu.

YOLLAR TAMAMEN AYRILDI

AKP döneminde Başbakan yardımcılığı kadar yürüttüğü ekonomi politikalarıyla da dikkat çeken Ali Babacan da tıpkı Davutoğlu gibi yolları Cumhurbaşkanı Erdoğan’la ayrıldı. Babacan Demokrasi ve Atılım Partisi’ni (DEVA)"Türkiye partisi olmak" hedefiyle kurdu.

Gelecek ve DEVA’nın kuruluşu siyaset kulislerini hareketlendirmekle kalmadı, "erken seçim" isteyen muhalefet cephesini güçlendirdi.

Kabus gibi bir sene! İşte 2020'de yaşanan felaketler ve çarpıcı olaylar

WİKİPEDİA'NIN ERİSİM ENGELİ KALKTI

15 Ocak'ta Anayasa Mahkemesi Wikipedia'nın erişim engelini kaldırdı.

ERKEN SEÇİM ÇAĞRILARI

AKP-MHP ortaklığındaki Cumhur İttifakı’nın ülkeyi yönetemediğini, baskı ve gerilim politikasıyla ayakta kalmaya çalıştığını öne süren muhalefetten en baskın "erken seçim" çağrısı CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’ndan geldi.

BAHÇELİ'NİN 2023 ISRARI

Kılıçdaroğlu’nun bu çağrıyı MHP lideri Devlet Bahçeli’ye yapmasıysa çok tartışıldı. Kılıçdaroğlu, aldığı erken seçim kararlarıyla siyasetteki dengeleri değiştirmesiyle bilinen Bahçeli’ye "Ülkeyi seviyorsan, Türkiye’yi erken seçime götür" diye seslendi. Bahçeli ise bu çağrıya "Kılıçdaroğlu’nun seçim isteği sipariş ve hezeyandır. Seçim zamanında, 2023’te yapılacaktır" yanıtı verdi.

TARIŞMALI AF YASASI MECLİSTEN GEÇTİ

Hükümet, virüsle mücadele kapsamında kamuoyunda "af" olarak bilinen ceza infaz düzenlemesini meclisten geçirdi. Düzenlemeyle, organize suç örgütü lideri Alaattin Çakıcı da, cezaevinden Nisan 2020’de çıktı. Gazeteciler, avukatlar, MİT’e karşı suç işleyenlerin infaz düzenlemesi dışında bırakılmasına muhalefetten, hukukçulardan "Türkiye’de eşitlik ilkesi ihlal ediliyor" tepkisi yağdı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın koronavirüs salgınına karşı önlemler kapsamında TBMM'nin 100'üncü kuruluş yıldönümü olan 23 Nisan'daki özel oturuma katılmama kararının üzerinden iktidar ile muhalefet arasında yaşanan tartışma büyüdü.

Muhalefet, iktidarın Erdoğan katılmayacağı için TBMM Başkanı Mustafa Şentop aracılığıyla diğer siyasi parti liderleri de meclisten uzak tutmaya çalıştığını öne sürdü. Şentop’un muhalefetin de katılmamasının iyi olacağı yönündeki sözüne karşılık muhalefet liderleri TBMM’deki törene katıldı.

Baro genel kurulları, siyasi parti kongreleri gibi toplantıları virüs önlemleri kapsamında yasaklayan hükümet, bu yasağa kendi uymadı. Muhalefetin tepkisinden çok virüsün yayılımı genişledikçe AKP de, teşkilat toplantılarını, kongrelerini ertelemek ya da iptal etmek zorunda kaldı.

İşte 2020 yılının büyük protesto ve sokak eylemleri!

KORONAVİRÜS TARTIŞMALARI

Siyaset camiası için hızlı başlayan 2020’de, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de koronavirüs damgasını vurdu. İktidarla muhalefet arasındaki tartışmalara bir yenisi, yani 'koronavirüs' eklendi.

Sağlık Bakanlığı’nın Mart ayında Türkiye’de ilk koronavirüs vakasının görüldüğünü açıklamasının ardından iktidarla muhalefetin salgın yönetimi üzerinden tartışması yıl boyu sürdü.

Sağlık Bakanlığı, 10 Aralık'ta  Türkiye'de vaka sayısının toplam 1 milyon 748 bin 567 olduğunu açıkladı.

ULAŞTIRMA BAKANI MEHMET CAHİT TURAN GÖREVDEN ALINDI

Resmi Gazete'de yer alan Cumhurbaşkanlığı kararı ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan görevden alındı. Turhan'ın yerine Adil Karaismailoğlu'nun atandığı belirtildi.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan’ın görevden alınması, "neden görevden alındı, neden şimdi oldu?" sorularını beraberinde getirdi. Turhan'ın, koronovirüs salgınına rağmen yapılan Kanal İstanbul güzergahındaki 2 tarihi köprünün taşınması ihalesinin yapılmasından bir gün sonra görevden alınması dikkat çekti. Turhan ayrıca, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ile de sık sık polemik yaşamıştı.

ERDOĞAN VATANDAŞA IBAN VERDİ

Şüphesiz bu konudaki en heyecanlı tartışma, Cumhurbaşkanı Recep Erdoğan’ın koronavirüsle mücadelenin 20'inci gününde "Biz bize yeteriz" sloganıyla başlattığı bağış kampanyası üzerine yapıldı. IBAN, siyasetin ve sokağın temel gündem maddesi oldu. Kampanyaya yedi maaşını bağışlayan Erdoğan, vatandaştan ilan edilen IBAN numaralarına bağışta bulunmasını istedi. Hükümetin IBAN verip, halktan bağış toplamasına muhalefetten "Hükümet milletin cebine göz dikiyor" eleştirileri yükseldi. Siyasi ve toplumsal muhalefet bağış yerine "gereksiz ve acil olmayan Kanal İstanbul" gibi üzerinde toplumsal uzlaşı bulunmayan projelerin iptal edilmesini istese de hükümete sesini duyuramadı.

2020 yılı spor dünyasında böyle geçti: İşte 2020'nin önemli spor olayları

SÜLEYMAN SOYLU İSTİFA ETTİ

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, ani sokağa çıkma yasağı kararının ardından oluşan görüntüler nedeniyle istifa etti fakat Cumhurbaşkanı Erdoğan istifayı kabul etmedi.

AYASOFYA 86 YIL SONRA İBADETE AÇILDI

Ayasofya, 86 yıl sonra kılınan cuma namazıyla ibadete açıldı. Politika camiasından, muhalefetten de katılımla cuma namazı kılındı.

KARADENİZ'DE DOĞALGAZ BULUNDU

Erdoğan, Karadeniz’de 320 milyar metreküp doğalgaz bulunduğunu açıkladı.

MARAŞ BÖLGESİ 46 YIL SONRA AÇILDI

KKTC sınırları içerisinde yer alan ve 46 yıldır kapalı olan Maraş bölgesinin bir kısmı halkın kullanımına açıldı.

ALAATTİN ÇAKICI- KILIÇDAROĞLU ATIŞMASI

 Alaattin Çakıcı’nın Kılıçdaroğlu’na "Akıllı ol. Seni bakla kazığıyla tanıştırırım" şeklinde tehditler içeren mektubu sosyal medyadan yayınlaması Türkiye’de 90’lı yıllara damgasını vuran devlet, siyaset, mafya ilişkisini yeniden gündeme taşıdı. Muhalefet, siyasetteki mafya dilinin ve yöntemlerinin etkin olduğundan şikayet ederken, Bahçeli’nin "Çakıcı dava arkadaşımdır" çıkışı Cumhur İttifakı ve mafya ilişkisine dönük sorgulamaları artırdı.

Bahçeli, sadece Çakıcı’ya destek vermekle kalmadı, iş insanı Osman Kavala’ın serbest kalması gerektiğini söyleyen, eski HDP genel başkanı Selahattin Demirtaş’ın kitabının herkes tarafından okunmasını isteyen Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu üyesi Bülent Arınç’a da "terörist sempatizanı, gafil" sözleriyle yüklendi. Cumhurbaşkanı Erdoğan da Demirtaş’ı terörist diye niteleyip Arınç’ın sözlerinin beğenmediğini duyurunca AKP’nin kurucularından Arınç, Cumhurbaşkanlığı’ndaki görevinden istifa etti. Bu istifa, AKP’den kopuşların daha da süreceği şeklinde yorumlandı.

SONDAJ FAALİYETLERİ

25 Ağustos'ta Karadeniz'de yapılan sondaj faaliyetleri sonucunda 320 milyar metreküp doğal gaz keşfedildiğini açıklayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 17 Ekim'de Karadeniz'de 85 milyar metreküp doğal gaz bulunduğunu duyurdu.

KARİYE CAMİİ'NİN İDARESİ DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞINA DEVREDİLDİ

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Kariye Camii'nin idaresinin Diyanet İşleri Başkanlığı'na devredilerek camii olarak ibadete açılması kararını imzaladı ve karar resmî gazetede yayımlandı.

BEKÇİLERE YENİ YETKİLER TEPKİ TOPLADI
Hükümet ile muhalefeti mecliste karşı karşıya getiren ilk düzenleme bekçilere silah kullanma, kişi ve araçları durdurup kimlik sorma başta olmak üzere polisiye yetkiler verilmesi oldu. İktidar, muhalefetin "polis devleti kuruluyor" eleştirilerini görmezden geldi.

ÇOKLU BARO MECLİSTEN GEÇTİ

Sivil toplum örgütleri, barolar ve muhalefetin tepkisine karşın AKP, kamuoyunda "çoklu baro" olarak bilinen ve bir kentte birden fazla baro kurulmasını öngören yasa teklifini de meclise sundu. Teklifi "hukukta çok seslilik sağlanıyor, halk bir baroya mecbur olmaktan kurtuluyor" diye savunan AKP ile MHP, baro başkanlarının Türkiye genelindeki protestolarını yok saydı.

Ankara’ya yürüyüşlerinde engellenen baro başkanları Ankara girişinde yaptıkları oturma eylemleriyle polis engelini aşmayı başardı. Polis, meclis bahçesinde ve Ankara adliyesinde de baro başkanlarına müdahale etti. Biber gazlı müdahaleye karşın "çoklu baro"ya karşı olduklarını duyuran baro başkanlarına muhalefet tam destek verdi. Yasa teklifinin meclisteki görüşmeleri sırasında muhalefet sıralarından "Yandaş baro yaratamayacaksınız" diye tepki gösterse de, teklif AKP ve MHP oylarıyla yasalaştı.

GÜNDEMİ SARSAN BERAT ALBAYRAK İSTİFASI

8 Kasım'da görevinden istifa eden eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, istifa ettiği günden beri herhangi bir açıklamada bulunmadı ve ortaya çıkmadı.

GAZETECİLER TUTUKLANDI

Libya’daki MİT şehidinin cenaze törenine ilişkin yapılan haberle ilgili başlatılan soruşturmada OdaTV Haber Müdürü Barış Terkoğlu, muhabir Hülya Kılınç ve OdaTV Genel Yayın Yönetmeni Barış Pehlivan da tutuklandı.

Tutuklanan gazetecilerden Barış Terkoğlu 7 Temmuz tarihinde serbest bırakılırken, Barış PEhlivan 9 Eylül'de Müyesser Yıldız da 9 Kasım'da tahliye edildi.

KAYYUMLAR DEVAM ETTİ

2019 yılındaki yerel seçimlerin ardından HDP'li belediyelere yönelik kayyum atamaları 2020 yılında da devam etti. 

Bu yıl da devam eden kayyum atamaları ile yerel seçimlerde 65 belediye kazanan HDP'nin tam 59 belediyesine kayyum atanmış oldu.

İKTİDAR KAYYUMA DOYMADI: SIRA DERNEKLERDE

Yıl boyunca muhalefetle iktidarı mecliste karşı karşıta getiren yasa değişikliklerinden biri de yılın son haftalarında gerçekleşti. Muhalefet, hükümetin "derneklere kayyum atamasının" yolunu açan düzenlemeyi yasalaştırmasına da engel olamadı.

AKP’nin hazırladığı kanun teklifinde yer alan derneklerin para toplama usullerinde ve denetimlerinde öngörülen 

Teklifte yer alan, özellikle dernek yöneticilerinin, İçişleri Bakanlığı’nca görevden alınarak, yerlerine kayyum atanmasının önünü açaçan düzenlemeler büyük tepki topladı.. Yeni düzenlemeyle terör suçları, uyuşturucu suçları ve mal varlığı aklama suçlarında haklarında soruşturma başlatılan kişiler ve görev yaptığı kurullar İçişleri Bakanı tarafından görevden alınabilecek. Söz konusu derneklerin yönetimlerine kayyum atanabilecek. Bu da yeterli görülmezse İçişleri Bakanı bir derneği geçici olarak faaliyetten alıkoyabilecek.

ABD YAPTIRIMLARI 

ABD Hazine Bakanlığından yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB), Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ve Başkanlık yetkililerinden Mustafa Alper Deniz, Serhat Gençoğlu ve Faruk Yiğit'in yaptırım listesine eklendiği bilgisi paylaşıldı.

ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye'ye yaptırımları da içeren Savunma Bakanlığı bütçesini veto etti. Trump, Temsilciler Meclisi'ne gönderdiği yazıda " Bu tasarı Rusya ve Çin'e bir hediyedir" dedi.

ABD Temsilciler Meclisi, Başkan Trump'ın veto ettiği ve Türkiye'ye yönelik CAATSA yaptırımlarının uygulanmasını öngören 2021 savunma bütçe tasarısını, 3'te 2 çoğunluğun üzerinde yeniden onayladı.