BM: Libya girişimi, Libyalı tarafları toplamayı ve diyaloğun genişletilmesini hedefliyor

Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Abdoulaye Bathily, Libya'da seçimlerin bu yıl yapılmasını hedefleyen yeni girişiminin, Libyalı tarafların bir araya getirilmesini ve diyaloğun genişletilmesini hedeflediğini söylemiş oldu.

Bathily, Libya'nın başkenti Trablus'ta düzenlemiş olduğu basın toplantısında, Libya krizinin çözümü ve seçimlerin bu yıl yapılması için bir girişim başlattıklarını hatırlatarak, bu girişimin detaylarını kamuoyuyla paylaştı.

Başlatılan bu girişimle, seçimlerin yapılması ve mevcut durgunluğun aşılması için diyaloğun genişletilmesi ve Libyalı tarafların bir araya getirilmesinin hedeflendiğini ifade eden Bathily, şu şekilde devam etti:

"Üst düzey bir komisyon oluşturulacak. Bu komisyon üyeleri, Libya'daki Birleşmiş Milletler Destek Misyonu (UNSMIL) tarafınca değil, hükümet kurumları, toplumsal kurumlar ve ilgili taraflarca seçilecek. Libyalı taraflar temsilcilerini aday gösterecek, UNSMIL ise orta yolu bulmak için müzakereleri yürütecek."

Bathily, bu komisyonun, bu yıl içinde seçimlerin yapılması için yapıcı bir şekilde çalışacağını ve bunun için bir vakit dilimi belirleyeceğini belirterek, haziran ayının ortalarına kadar seçimler için net bir yol haritasının da oluşturulabileceğini söylemiş oldu.

Komisyonun, Libya'daki kurumları ve tarafları saf dışı bırakmayacağını, aksine kapsayacağını ve dışardan bir çözümü empoze etmeyeceğini ifade eden Bathily, cumhurbaşkanlığı adaylık tartışmalarına ilişkin de "Libya Devlet Yüksek Konseyi (DYK), Temsilciler Meclisinin (TM) kabul etmiş olduğu Anayasa Beyannamesi'ndeki 13. değişikliği onaylamasına karşın cumhurbaşkanlığı seçimlerine adaylık şartlarına ilişkin ihtilaf devam ediyor. Bu da çözülmesi ihtiyaç duyulan bir ihtilaf." ifadesini kullandı.

BM Libya Özel Temsilcisi Bathily, 27 Şubat'ta BM Güvenlik Konseyinde Libya'da bu yıl içinde seçimlerin yapılabilmesi için üst düzey bir komisyon kurulmasını önermişti.

Anayasa Beyannamesi'ndeki 13. değişiklik

Libya Devlet Yüksek Konseyi ve Temsilciler Meclisi tarafından kabul edilen Anayasa Beyannamesi'nde yapılan 13. değişiklik, devlet başkanı ve başbakanın yetkileri, yasama organının bileşenleri ve işlevlerinin tanımlanmasını içeriyor. Ancak değişiklikte askerlerin seçimlerde aday olup olamayacağına ilişkin herhangi bir ifade yer almıyor.

Değişiklik, devlet başkanının barış ve savaş hali ilan etme yetkisini ve Ulusal Meclisin yerinin başkent Trablus, bir sonraki Temsilciler Meclisinin merkezinin ise Bingazi kentinde olmasını kapsıyor.

Ayrıca, senato üye sayısının doğuda Berka, batıda Trablus ve güneyde Fizan olmak üzere Libya'nın üç bölgesi arasında eşit olarak belirlenmek üzere 900 kişiden oluşmasını kapsayan değişiklik, Temsilciler Meclisinin nüfus yoğunluğuna göre seçilen 200 üyeden oluşmasını öngörüyor.

Libya'da Muammer Kaddafi rejiminin (1969-2011) devrilmesinin ardından ilan edilen "Anayasa Beyannamesi" ülkede geçici anayasa hükmünde.

Libya'daki seçim çıkmazı

Libya'da bir süredir Abdulhamid Dibeybe ve Fethi Başağa'nın liderlik ettiği iki ayrı hükümet olması istikrarsızlığın sürmesine neden oluyor.

BM öncülüğündeki Libya Siyasi Diyalog Forumu'nun Kasım 2020'deki toplantılarında, ülkede devlet başkanlığı ve parlamento seçimlerinin 24 Aralık 2021'de yapılmasına karar verilmiş ancak seçimler planlanan tarihte yapılamamıştı.