Gazeteciler Cemiyeti'ndan 6 aylık veri: Tutuklu gazeteci sayısı 56'ya yükseldi; gazetecilere açılan dava sayıs

Gazeteciler Cemiyeti, Demokrasi için Medya, Medya için Demokrasi (M4D) projesi kapsamında yayımladığı Medya İzleme Raporu'nda Türkiye'deki gazetecilerin uğradığı hak ihlallerine yer verildi, ifade özgürlüğünün kısıtlandığı vurgulandı.

2023 yılının ilk yarısına ait Medya İzleme Raporunda Türkiye’de 2023’ün ilk altı ayında basın ve ifade özgürlüğünü etkileyen tüm gelişmeler derlendi. Rapora göre Ocak 2023’te 43 gazeteci
tutukluydu. 1 Temmuz 2023 itibariyle ise tutuklu gazeteci sayısı 56'ya yükseldi. M4D raporunda depremler ve seçim dönemine de odaklanarak gazetecilerin karşılaştığı hak ihlalleri tek tek sıralandı.

2023 yılının ilk 6 ayında cezaevindeki gazetecilerin sayısı 56'ya yükseldi

23 gazeteci “halkı yanıltıcı bilgi yayma” suçlamasıyla soruşturmaya uğradı

Uluslararası gözlemler ve değerlendirmelerin de yer aldığı rapora göre senenin ilk yarısında 40 ayrı vakada gazetecilere fiziksel şiddet uygulandı. 1 Temmuz 2023 itibariyle Türkiye’de tutuklu gazeteci sayısı 56 oldu. Basın meslek örgütlerinin şiddetle karşı çıktığı dezenformasyon gerekçeli yeni Basın Yasası uyarınca gazetecilere yönelik soruşturma ve cezalandırmalar 2022 sonunda başlamıştı. 2023’ün ilk altı ayında “halkı yanıltıcı bilgi yayma” suçlamasıyla soruşturmaya uğrayan gazeteci sayısı en az 23 oldu.

Deprem sürecinde yerel basında çalışan gazetecilerin çalıştığı kurumlar kapandı, kamuoyunun haber alma hakkı engellendi

Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, tüm basın ve ifade özgürlüğü savunucularını artan saldırılar karşısında bir arada olmaya, ortak mücadele yürütmeye çağırdı. Bilgin, “Deprem öncesinde de büyük sorunlarla boğuşan bölge yerel basınımız afetle birlikte büyük yara aldı. Bazı basın kuruluşları kapanmak zorunda kaldı, bazıları ise güçlükle yayın yaşamını sürdürmeye çalışıyor. Deprem döneminde bölgeden gelebilecek en ufak bir habere bile ihtiyacı olan kamuoyunun haber alma hakkı engellendi. Bu aynı zamanda depremzedelerin haber olma ve sorunlarını kamuoyuna iletme hakkına da getirilmiş bir engeldi. Bugün yayınladığımız 2023 yılı ilk altı ayına ait M4D Medya İzleme Raporu, deprem döneminde basın ve ifade özgürlüğüne getirilen engelleri de derledi.M4D Raporu, deprem ve seçim döneminde gazetecilerin karşılaştığı engellerin, şiddetin, gözaltı ve yargılama gibi hak ihlallerinin arttığını ortaya koydu" dedi.

Rapordan

Yılın ilk altı ayında gazetecilerin yargılandığı basın davaları sayısı 336’yı buldu. Gazeteciler en çok Türk Ceza Kanunu, Terörle Mücadele Kanunu, Toplantı Gösterişleri Yürüyüşleri Kanunu, “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandı. Bu yıl bu suçlara bir yenisi eklendi ve en az 23 gazeteci, sansür yasası kapsamında “halkı yanıltıcı bilgi yayma” suçlamasıyla yargı karşısına çıktı ve/veya ceza aldı.

Tespit edilebildiği kadarıyla gazetecilere yönelik fiziksel şiddet vakaları bu senenin ilk altı ayında en az 40 oldu. Bu sayı 2022’nin tamamında 61 olmuştu.

RTÜK deprem ve seçim döneminde ceza uygulamalarını arttırdı. Yılın ilk altı ayında televizyon ve radyolara 30 kez idari para cezası, 30 kez de program durdurma cezası verildi. Eleştirel yayınlarıyla öne çıkan Halk TV, Tele 1 ve Fox TV gene en çok ceza alan kuruluşlar oldu.

TRT’nin seçim dönemi açıktan taraf tutan ve siyasi muhalefete yer vermeyen yayınları, basın meslek ilkelerini ayaklar altına alan tutumu görülmemiş düzeye çıktı. M4D Raporu, TRT hakkındaki ulusal ve uluslararası tespitleri bir araya getirdi, kamu yayıncısının siyasallaşmasında hiçbir sınır tanınmadığını ortaya koydu.

Gazeteciler Cemiyeti'nin Medya İzleme Raporu'nu okumak için TIKLAYIN.