ABD'de 1981 yılında hastalığın tanımlanması ve etken virüsün belirlenmesinin üzerinden geçen 36 yılda, dünyada 35 milyon kişi hayatını kaybetti. 36,7 milyon kişi ise HIV enfeksiyonu ile yaşamını sürdürüyor. Günümüzde etkin tedavilerle yaşam süresi uzuyor. Gelişmiş ülkelerde etkin bilgilendirme ve alınan önlemlerle hastalığın yayılma hızı da düşüyor.
1 Aralık Dünya AIDS Günü sebebiyle açıklamada bulunan Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Meral Sönmezoğlu, HIV'den korkulmasını değil HIV hakkında bilgi sahibi olunmasının gerekliliğini ifade etti.
'ETKİN İLAÇLARIN KULLANIMIYLA AZALMAYA BAŞLADI'
Sönmezoğlu, HIV virüsünün vücudun savunma gücünü zayıflatarak sağlıklı kişilerde hastalık yapamayan basit mikropların bile ölümcül enfeksiyonlara yol açmasına sebep olduğunu belirtip “Tüm dünya ülkelerinde hızla yayılan yeni HIV enfeksiyonu sayıları 1996 yılında etkin ilaçların kullanıma girmesiyle azalmaya başlamış, ancak 2004’ten sonra ölüm oranları düşmeye başlamıştır'' dedi.
Gelişmiş ülkelerin aldığı önlemelrle hasta sayısının azaldığına dikkat çeken Sönmezoğlu, Doğu Avrupa ve Orta Asya'da ise sayının artmakta olduğunu söyledi.
'TOPLUMDA BU KONUDA DANIŞMANLIK VEREN KURUM SAYISI AZ'
Sönmezoğlu, kişinin virüsü korunmasız cinsel temasla alması halinde, ortalama 8-10 yıl hiçbir hastalık belirtisi göstermeden yaşayabildiği için yine korunmasız cinsel yolla birçok kişiye bulaştırmayı sürdürdüğüne dikkat çekti. Sönmezoğlu, “Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar konusunda danışmanlık veren kurum sayısının az olması, kişilerin sağlık kurumlarına yeterli başvurularının olmaması, kayıt sistemlerinin yetersiz olması ve şüphe duyan kişilerin ücretsiz test yaptırabileceği kurum olmaması, toplumda HIV virüsünün hızlı yayılmasının nedenleri olarak sayılabilir'' şeklinde konuştu.
GENÇLER ÖNCELİKLİ RİSK GRUBUNDA
Türkiye’deki rakamlara bakıldığında cinsel aktif genç erişkinlerin ülkemizde hastalığa yakalanma açısından öncelikli risk grubu oluşturduğunu söyleyen Sönmezoğlu, “HIV virüsünün tedavisi için yapılan araştırmalar, yeni ilaç çalışmaları ve yayınlar hiçbir hastalıkta olmadığı kadar hızlıdır. Günümüzde HIV tedavisi üçlü ilaç kombinasyonu ile yapılmaktadır. Yeni geliştirilen ilaçlarla birlikte doz sıklığı, ilaç sayısı azalmış, kısa ve uzun dönem yan etkileri daha az olan ilaçlar geliştirilmiştir. Erken tanı alan ve fırsatçı hastalık gelişmeyen hastalarda etkin tedavi ile beklenen yaşam süresi gelişmiş ülkelerde aynı yaş grubundaki normal popülasyona yakın bulunmaktadır'' dedi
YÜZDE 97 AZALIYOR
Prof. Dr. Sönmezoğlu, etkin tedavi ile yaşam süresinin uzayacağını ve tedavisini aksatmayan hastanın HIV enfeksiyonu bulaştırma olasılığının yüzde 97 azaldığına dikkat çekerek “HIV pozitif gebelerin bebeklerine virüsü bulaştırma olasılığı çok düşürülmüş, HIV’e bağlı ölümler yüzde 45 azalmıştır. Tedavinin alternatifi toplumun hastalık hakkında bilinçlendirilmesi ve hastalığın önlenmesi olup maliyeti çok daha düşüktür ve travmatik değildir. Dünya Sağlık Örgütü 2020 ve 2030 hedeflerine HIV enfeksiyonunun toplum sağlığı için tehdit olmaktan çıkması için yapılacak çalışmaları koymuştur'' şeklinde açıklama yaptı.
HIV ENFEKSİYONLARI VE ÖLÜMLERİN AZALTILMASI İÇİN..
Prof. Dr. Meral Sönmezoğlu, Türkiye’de yeni HIV enfeksiyonlarının ve ölümlerin azaltılması için yapılması gerekenleri şu şekilde sıraladı;
"1-18-45 yaş grubu başta olmak üzere toplumun tüm kesimlerine HIV konusunda eğitim verilmeli.
2-Korunmasız cinsel temastan kaçınılması için özellikle genç erişkinler uyarılmalı.
3-Cinsel temasla bulaşan başka hastalığı ve verem hastalığı olanlar ile gebeler HIV testi yaptırmalı.
4-HIV virüsünün kan ve genital salgılarda bulunduğu, sosyal yaşamda tokalaşma gibi deri temasları ile geçemeyeceği vurgulanmalı.
5-HIV’in etkin tedavisinin olduğu anlatılmalı
6-Özellikle bulaşma riski altında olan gruplar eğitilmeli ve test yaptırmaları için desteklenmeli.
7-Tedaviye başlama ve devam etme konusunda hastalar desteklenmeli.
8-Hastaların bilgi mahremiyeti ve sosyal yaşamlarını koruma haklarına saygı gösterilmeli.
9-“HIV korkulması değil öğrenilmesi gereken bir hastalıktır'' mesajı yaygınlaştırılma"