Türkiye Cezaevlerinde Düşük Ücret ve Zorlu Çalışma Koşulları Mahpusları Zorluyor

Türkiye cezaevlerinde mahpuslara, yaptıkları işin zorluğuna rağmen günlük 150-165 TL ödeme yapılıyor. 2023'te ceza infaz kurumlarında 50 binden fazla mahpus çalıştırılırken, üretimlerin kişi başına ekonomik değeri 45 bin TL'ye ulaştı. Ancak uzun iş saatleri, yetersiz ücretler ve zorla çalıştırma gibi olumsuz koşullar öne çıkıyor.

2024 itibarıyla Türkiye'de ceza infaz kurumlarında mahpuslara yapılan günlük ödemeler şöyle: usta statüsünde 165 TL, kalfa statüsünde 158 TL ve çırak statüsünde 150 TL. Ancak bu ödemeler, yapılan işin zorluğu göz önüne alındığında oldukça düşük kalıyor. Cezaevlerinde mahpuslar mobilya, tekstil ve kuyumculuk gibi çeşitli alanlarda üretim yapıyor.

2023 yılında, ceza infaz kurumları ve Tutukevleri İş Yurtları Kurumu'nun raporuna göre, çalıştırılan mahpus sayısı 50 bin 98 olarak kaydedildi. Bu sayı 2022'de 28 bin 439, 2021'de ise 19 bin 873 idi. Üretilen ürünlerin kişi başına ekonomik değeri ise 45 bin TL olarak hesaplandı.

Evrensel'den Eylem Nazlıer'in haberine göre, mahpuslar zorla çalıştırılıyor ve emek vermeyi reddedenler, sürgün ya da infaz yakma gibi tehditlerle karşılaşıyor. Büyük şirketlerle yapılan protokoller çerçevesinde fason üretim yapılıyor. 2023'te 85 farklı protokol kapsamında 3 bin 326 hükümlü ve tutuklu çalıştırıldı ve protokollerin toplam bedeli 219 milyon 231 bin 949 TL oldu.

Çalışma koşulları ise oldukça zor. Uzun iş saatleri, iş güvenliği eksiklikleri ve yetersiz ücretler mahpusları ciddi şekilde zorluyor. İnsan Hakları Derneği İstanbul Şube Başkanı Gülseren Yoleri, mahpusların zorla çalıştırıldığını ve bunun anayasa ile çeliştiğini belirtiyor. Ayrıca, sigorta yapılsa bile, bu sigortaların emeklilikte geçerli olmadığını vurguluyor.