Prof. Dr. Sait Yılmaz
Prof. Dr. Sait Yılmaz - Yazar

İnsan makine & makine insan (insanımsılar)...

İnsan 4.0 (Ölümsüz İnsan)” başlıklı makalemizde ilk insanların yaklaşık 1000 yıl yaşadığından bahsetmiştik. Şu an ki ilk insan modeli olan Homo Sapiens (İnsan 1.0) yani bizlerin yerini yaklaşık 20 yıl içinde beynine çip takılmış insan, (İnsan 2.0) alacak. İnsan makine (İnsan 3.0) ise 2040’lardan sonra ortaya çıkacak ve tam anlamıyla 2070’ler dünyasının yeni insan modeli olacak. Söylediklerimiz size hayal mahsulü gibi gelebilir. Bu makalede, sizlere yapılan çalışmaları ve gidilen istikameti anlatacağız. Hala beyin-kontrolüne takılan, komplo teorisi görenlerin çok olduğu ülkemiz insanına; biyoteknoloji, insan geliştirme, dış iskeletler, genetik gibi konularda ülkelerin girdiği yarıştan ve bunun yıkıcı yönlerinden bahsedeceğiz. Adam Henschke’nin dediği gibi, artık her teknolojinin biyo, nano, bilgi ve nöro yönü var ve hayatımıza girerken her bir alanda size nüfuz etmek ve insanlığa yön vermek istiyorlar. Hayatımıza olumlu gelişmeler getiriyor gözüken bilim ve teknolojilerin diğer yüzü olan yıkıcı potansiyelleri konusundaki yarış çoktan başladı.

İnsan iyileştirme...

İnsan iyileştirme, elektrik veya mekanikten genetik mühendisliğine pek çok disiplini içine alır. İnsan takviyesi, insan verimliliği veya kabiliyetini, insan vücudu veya aklını genişleten teknolojileri ifade eder. Teknik ve bilimsel literatürde insan iyileştirmesi üç ana kategoriye ayrılır;

(1) Çoklu-sensör (duyu) bilgisi ve seçilmiş insan duyularına sağlanan içerik ile güçlendirilmiş duyular, geliştirilmiş duyular. Alt sınıfları içinde takviyeli görme, işitme, dokunma, koklama ve tat duyusu bulunmaktadır.

(2) İnsanın bilişsel durumunu anlamak için analitik vasıtalar kullanmak ve kullanıcının ihtiyaçlarına uygun bilgisayar katkısı (depolanmış veya kaydedilmiş bilgi sağlamak gibi) adapte ederek güçlendirilmiş biliş (idrak).

(3) Çevresindeki, uzak veya saklı ortamlardaki insan hareketlerini algılayarak ve haritalandırarak takviye edilmiş hareket. Alt sınıfları içinde motor takviyesi, güçlendirilmiş kuvvet ve hareket, konuşma girdisi, yakın gözetlemeli kontrol, uzak operasyon, uzak varlık ve diğerleri.

İnsan iyileştirme alanında üç tür teknoloji kullanılmaktadır; bilişsel, fiziksel ve duyusal.

(1) Bilişsel iyileştirmeler, bilişsel yetenekleri geliştirmek için yapılan müdahalelerdir. Bu yetenekler içinde zekâ, açık olmak ve yaratıcılık öne çıkmaktadır.

Zekâ geliştirmeleri, eleştirel düşünme, akıl yürütme, hafıza ve fikirleri yakalama gibi entelektüel yeteneklerle ilgilidir.

Açıklık, odaklanma dışında zor şartlar altında bile bilişsel yeteneklerini korumak ile ilgilenir.

Yaratıcılık için sanatsal yön, tasarıma dayalı işler, yeni fikirler ve konseptler düşünme yetenekleri üzerinde durulur.

(2) Fiziksel geliştirmeler insana yeni fiziksel yetenekler kazandırmak için yapılan müdahalelerdir. Özellikle performans, dayanıklılık ve yeni (ilave) yetenekler üzerinde durulur.

Performans geliştirme, daha hızlı koşmak veya ağır nesneleri kaldırmak gibi fiziksel görevlerdeki kapasite geliştirmeyi hedefler.

Dayanıklılık ise fiziksel görevlere daha fazla tahammül kapasitesini artırmayı amaçlar. Bazen performans geliştirme ve dayanıklılık iç içe geçer, birbirini tamamlar.

Yeni yetenekler ise karanlıkta net görmek gibi insanda olmayan ya da sınırlı olan yetenekleri geliştirmeyi hedefler.

(3) Duyusal iyileştirmeler; görme ve işitme kayıplarına karşı geliştirilen medikal terapilerden Duyusal İnsan Makine Arayüzü sistemleri doğmuştur.

Görüş kabiliyetini geliştirmek için; büyük gözlükler, kontakt lensler gibi göze takılan dış vasıtalar yanında retina ağları üzerinde yapılacak işlemler, optik sinire doğrudan veri göndermek veya yeni bir donanım ile görüş zarı (kortikal) işlevine müdahale ederek uzaktan açık, yarı kapalı veya kapalı durumda görüş (gözsüz görüş) sağlanabilir.

Benzer şekilde işitme sistemleri ile kulaklıklar gibi dış aletler yanında kulak içine takılacak yeni dokular (implant) ile işitme geliştirilebilir. Subsonik ve ultrasonik işitme kabiliyetleri için ise kafatasındaki nöral parçalar ile bir arayüz oluşturmak gereklidir.

Dokunma hissini geliştirmek içinde dış vücut aksesuarı kullanılmaktadır. Diğer insan vücudu geliştirme çalışmaları için çeşitli kaynaklara başvurulabilir.

Biyoteknoloji ve insan iyileştirme teknolojisi önümüzdeki 20 yılda önce asker, denizci, havacı veya astronottan ne anladığımızı değiştirecek. Özellikle askeri alanda modern biyoteknoloji çalışmalarında hızlı adımlar atılıyor ve bu adımlar tıbbi korunma yanında daha çok saldırgan amaçlara hizmet ediyor. Biyolojik olarak gelişmiş insanların gittikçe bir silah platformu haline gelmesi bekleniyor. Bazı kurumlar ise takviye edilmiş insanı, diğerleri ile rekabet edebilmenin kaynağı olarak kullanmak istiyor.

Yeni teknolojiler şunları hedeflemektedir;

- Beynin sinyal alanına angaje olmak.

- Gerçek zamanlı çok ölçekli veri transferini kolaylaştırmak.

- İnsan ve makine parçaların birlikte komuta ve kontrolünü sağlamak ve bu kullanımı askeri, istihbarat ve ulusal güvenlik alanındaki uygulamalara entegre etmek.

İnsan-makine, birbirine paralel olmayan kabiliyetler ile ama ortaklaşa bir bedende bulunabilir. Bu alanlardaki çalışmaların kesişme noktasında insan kabiliyetlerini geliştirecek ve performans sınırlarını oldukça ileriye götürecek bir insan-makinenin sahneye çıkması beklenmektedir. Makineye dayalı takviyeler, takılabilir aletler ve geliştirme yazılımları gerektirir. Bunlar gelişmiş protezler veya beyin-bilgisayar arayüzleri olabilir. Nöro geliştirme gayretleri bu yönde çalışmaktadır.

Yapılan çalışmaların üç temel sonucu olacak;

(1) İnsan organlarının iyileştirilmesi ve zamanla nano teknoloji ile üretilen organlarla sadece insanın ömrünün yüzlerce yıl uzatılması değil, aynı zamanda performansının insan üstü seviyeye çıkarılması ile insan-makineye geçiş.

(2) Yapay zekâ ve robotik alanında hızla gelişen çalışmalarla insan gibi yaşayan makine-insanların pek çok rol (kişisel asistan, süper asker vb.) ile hayatımıza girecek olması.

(3) Genetik alanında ki çalışmalarla bu ikisinin birleşiminden ortaya çıkacak insanımsılar.

Makalenin devamı ve geniş versiyonu için;

https://www.academia.edu/45590494/%C4%B0nsan_makine_and_makine_insan_insanımsılar_

Toplam 3140 defa okunmuştur.

Prof. Dr. Sait Yılmaz diğer yazıları:

YORUM YAZ

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.