Savaş Tanrısı (Savaş Modelleri)

Dünya süratle silahlanıyor, yeni savaş senaryoları yazılıyor. Bu senaryoları destekleyecek silah teknolojileri, tüm insanlığı yok edecek tehlikeleri umursamadan yani hiçbir hukuk ve etik sınırlaması olmadan gelişiyor. İnsanlığın hizmetinde olması gereken teknolojiler, onu yok etme yolundalar. Savaş, olağandışı bir hal olmaktan ziyade, uluslararası sistemin düzenli ve sık yaşan bir parçası oldu. Büyük güçler zamanının %10-20’sini savaşlarda geçirir yani her 20 yılda bir savaşa girer. Bugün artık savaş ve barış arasındaki çizgi, askeri olmayan ve yarı askeri yöntemler nedeni ile belirsiz hale geldi. Soğuk Savaş sonrası sert güç alanında da radikal değişimler oldu. Savaş artık hem asimetrik hem de barış, kriz ve savaş dönemlerinin iç içe geçtiği müşterek çatışmaların bir karışımı olarak görülmektedir. Savaş alanı dünyanın her yerine yayıldı ve büyük bir savaşta dünyanın her yeri savaş alanı olacak. Öte yandan, Carl Von Clausewitz’in “savaş sisi” dediği olay, modern savaşta katlanarak büyüdü. Klasik savaşlardan sonra modern savaşlarda da bir sona geliyoruz. Yeni dönem Akıllı Savaş’ların çağı olacak. Bu savaşlarda eskinin meşhur üçlüsü (tank, gemi, uçak) büyük ölçüde olmayacak, onların yerini başka platformlar alacak. Namlulu silahlar da ortadan kalkıyor. Yeni savaş modelleri ortaya çıkıyor. Ukrayna Savaşı’nda beklediğimiz gelişmeleri göremedik. Rusya, hala Modern Savaş’ın gereklerini bile yerine getirmekten uzak, aslına bakarsak pek çok dünya ordusunun durumu böyle. Savaş modellerini bilirseniz, Savaş Tanrısı olursunuz. Bu makalede, sizlere savaş modellerindeki önemli değişimleri ve savaşın geleceğini anlatacağız.

Savaş Modelleri

Hâlihazırda yakın gelecekte savaşların icrasının temel unsuru; modern muharebe yönetimini, siber saldırı dalgaları ve otomasyon ya da otonom kontrollü büyük sürü (swarm) sistemleri ile birlikte icra etmektir. Akıllı Savaşa geçiş kapsamında, yapay zekânın hem otomasyon ve hem de otonom kontrollü (yapay zekâlı karar destek süreçleri kullanan) sistemlerde karar verme süreçlerini hızlandırmak için kullanılacağı öngörülmektedir. Bu şimdilik savaşların yapısını temelden değiştirmeyecek olsa da tamamen farklı bir dinamiğe yol açacak, daha geniş alanlarda daha hızlı hareket etmeye zorlayacaktır. Halen saatler süren askeri karar alma süreci süresi bir kaç dakikaya hatta saniyelere inecektir. Askeri uzmanlar buna “makine hızında savaş” adlandırması yapmaktadır. Gelecekte yapay zekâlı sistemler düşman tarafından sızılan iletişim hatlarını tanımlayarak, alternatif bilgi dağıtım vasıtaları bulacaklardır. Karmaşık yapay zekâ sistemleri olgunlaştıkça, yapay zekâ algoritmaları komutanlara; gerçek zamanlı savaş alanı analizine dayalı olarak çeşitli hareket tarzları sunacaklar, bu imkân karar vermenin hızı ve kalitesini artıracaktır.

Klasik savaşlardan sonra önümüzdeki 10 yıl içinde Modern Savaşlarında sonuna geliyoruz; gelecek Akıllı Savaş dönemidir.

Gelecekte üç tür savaş ortamında hareket edeceğiz; bilgi, fiziki ve insan. İstenen etkiler için farklı yöntemlerle bu üç ortama müdahalelerde bulunacağız; sosyal medya, uzaydan iletişim, siber vasıtalarla müdahale ederken finans ve malzeme tedarikçileri ile işbirliği yapacağız.

Bir komutan üç ortamdaki faaliyetlerini koordine ederken, muhtemel hareket tarzları, onların etkileri ve sonuçları ile ilgili karar desteğine ihtiyaç duyar. Yapay zekâ, simülasyon ve diğer algoritmalar bu işlevi sağlayacak tekniklerdir.

Savaş alanı ağları birbirine irtibatlı dijital bilgisayar sistemlerini kapsıyor ve harekât alanına yayılmış dört sanal şebekeden oluşuyor; bilgi, algılama (sensör), etki ve komuta. Tek tek askerlerden platformlara (tank, silah vb.) ve savaş gruplarına kadar silahlı kuvvetlerin çeşitli unsurları bu şebekeler üzerindeki bağlantı merkezleri üzerinden etkileşiyor. Her biri bu şebekelerden gelen bilgiyi uygun olduğu kadarı ile alabilir ve harekete geçebilir.

Ukrayna Savaşı’nın Modeli

Rusya-Ukrayna savaşı aslında Ukrayna’nın vekil güç olduğu Batı-Rusya Savaşı, savaş teknolojisi olarak Modern Savaş 2B (Tablo 3) aktör esaslı olarak Model 2C’dir (Tablo 4).

Askeri literatüre göre, Ruslardan beklenen düşmana odaklanıp süratle ve büyük bir güçle ilerleyerek Kiev’i ele geçirmeleri ve psikolojik bir şok yaratmalarıydı. Ruslar, 24 Şubat’ta başlayan Ukrayna’nın işgal harekâtında çok önemli çelişkiler yaşadılar. Genel cephede kuvvetleri altıya böldüler. Savaşın önceki döneminde kuvvetlerin her biri önce A’yı ele geçirmeyi denedi sonra B’ye döndü. Yani A’nin sorunlarını çözmek için B seçildi. Altı cepheden birden harekât kuvvet yoğunluklarının incelmesine neden oldu.

Birleşik silah taktiği yerine önce küçük birlikler ile savaşmayı denediler. Kırım’dan çıkan küçük bir kuvvet hem Doğu’daki Mariupol, hem de Dinyeper istikameti arasında kaldı. Bunun gibi sahada pek çok körlük yaşadılar. Rusya’nın beş Askeri Bölge Komutanlığı var. Bunlarda Kuzey’deki Kuzey Donanması’ndan oluştuğundan diğer dört bölge Ukrayna’yı kara unsurları ile takviye etti. Doğu ve Orta Askeri Bölge Komutanlıkları Kiev üzerine giden kanatta kuvvetlerini kullanırken, 1. Tank Ordusu güney kanadına Sumy etrafındaki harekâta katıldı. Rus kuvvetlerinin %50’si Kuzey’den Kiev’e yöneldiler ve Ukrayna kuvvetlerini aşamadılar. Güneydeki kuvvetler ise daha çılgın hedefler peşinde tükenme noktasına geldiler. 

Şimdi Kiev cephesindeki kuvvetler Donbass bölgesine yığıldı ancak Rus generalleri şimdi daha yakın bir angajman bekliyor. Nihayetinde şimdi Donbass’ta iki eksen üzerinden savaşmayı deneyecekler. Önceki dönemde Kiev cephesine yığılan kuvvet yoğunluğu nedeni ile Donbass bölgesindeki kuvvetler oldukça az miktarda idi. Şu ana kadar, Rus askeri başarısızlığının arkasında siyasi-askeri liderliğinin yanlış hesaplamaları ve kötü hazırlığı vardı. Şimdi daraltılmış bir cephede başarıyı taktik seviye belirleyecek. Ruslar gene başarısız olabilir çünkü generalleri iyi değil. Savaş sonucu belirsiz bir şekilde uzun süre devam edebilir.

Rusya için zafer ancak, Ukrayna kuvvetlerini çevreleyebilirse gelecek, Ukrayna için zafer ise Rus saldırısını mümkün olduğu kadar yavaşlatmak ve yıpratmak olacak. Savaşın sonucunu belirleyen Ukrayna ordusunun dayanma gücü olacak; ya kaçacak ya da sonuna kadar yıpratılmayı göze alacaklar. Artık Ruslar küçük kuvvetler halinde savaşmayacağından yollarda yanan Rus tankları göremeyeceğiz.

Ukrayna ile barış mümkün değil. Eğer savaş uzarsa, Moskova yeni bir yol kavşağına gelecek. Ya savaşı kaderine bırakacak ya da tekrar başka bir cephede tırmandıracak. Putin, kendi halkı içinde esrarengiz Çar yani ne yapacağı kestirilemiyor. Putin, Donetsk ve Luhansk bölgelerinde biraz toprak ele geçirip, sonra da bazı siyasi ödünler almayı zafer olarak görür mü? Bu Putin’in koltuğunu sallar. Ekonomik savaş devam edecek ve Putin şimdiden küresel ekonomik kamptaki yerini kaybetti.

Beklenen, Ukrayna’nın bölünmesi; yani yeni Demir Perde Ukrayna’nın ortasından geçecek. Siyasi çözüm için Ukrayna’nın askerden arındırılması sadece Ukrayna’nın kullandığı propaganda yani gerçekçi değil. Putin’in özel operasyonu, Ukraynalı kimliğinin şimdi çimentosu oldu. Ruslar güney bölgede işgal ettiği yerlerde kalmak isterlerse Ukrayna halkı içinde nasıl uzun süre yaşayacaklar? İşgal edilen bölgelerin bağımsızlık istekleri nasıl engellenecek? Muhtemelen Putin’in ömrü bunu görmeye yetmeyecek.

Makalenin devamı ve geniş versiyonu için;

https://www.academia.edu/76727488/Savaş_Tanrısı_Savaş_Modelleri