Obezite ve yetersiz beslenme: Küresel salgın

Dünyanın en saygın bilim dergilerinden Lancet'te yayımlanan raporda, birbirinin hem nedeni hem de sonucu olarak gösterilen obezite, beslenme yetersizliği ve iklim değişikliği, "küresel salgın" olarak nitelendirildi.

Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Okan Bülent Yıldız, AA muhabirine yaptığı açıklamada, küresel hastalık yüküne ilişkin 195 ülkeyi kapsayan araştırmada, dünyada 2,1 milyar insanın "fazla kilolu" ve 650 milyon kişinin "obez" olarak tanımlandığını söyledi.

Dünyanın en saygın bilim dergilerinden Lancet'te, geniş katılımlı uluslararası komisyon tarafından obeziteye ilişkin yeni araştırma raporu yayımlandığını bildiren Yıldız, "Raporda, obezite, beslenme yetersizliği ve iklim değişikliği, ilk kez birbiriyle ilişkili ve birbirini olumsuz etkileyen problemler olarak belirtildi ve bu durum küresel salgın (global sindemi) olarak tanımlandı. Böylece ilk defa bilimsel platformda ayrı ayrı üç faktörün birbirinin hem nedeni hem sonucu olabildiği ve bunun küresel bir salgın olarak nitelendirildiği kayıt altına alındı." diye konuştu.

Raporda, her insanı, ülkeyi ve bölgeyi etkileyen bu salgının altında yatan en önemli faktörlerin gıda, tarım, ulaşım, şehircilik ve toprak kullanımı başlıkları altında toplandığını anlatan Yıldız, "Çözüm için bu faktörleri dikkate alan acil ve sürdürülebilir çözüm planı ve uluslararası iş birliğinin gerektiği vurgulandı." dedi.

"21. yüzyılda en büyük tehdit"

Son 10 yılda yapılan araştırmaların, iklim değişikliğinin insan sağlığı üzerinde çok önemli etkileri olduğunu gösterdiğine işaret eden Yıldız, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Özellikle düşük-orta gelir seviyesindeki ülkelerde gıda üretiminde azalma, kuraklık ve sel gibi afetler, gıda kaynaklı ve mikrobik hastalıklar nedeniyle azalan gıda güvenliği hem beslenme yetersizlikleri hem de obezitenin görülme sıklığını artırdı. Buna karşılık obezite sonucu insanların artan enerji ihtiyacını karşılamak için daha fazla işlenmiş gıda, et ve hayvansal besin üretimi ile motorlu taşıt kullanımı sera gazı etkisini artırarak iklim değişikliğini tetikledi. Böylelikle obezite, beslenme yetersizliği ve iklim değişikliğinin oluşturduğu üçlü küresel salgın 21. yüzyılda hem insan sağlığı hem de dünya ekosistemi için en büyük tehdit olarak karşımıza çıkıyor."

"Obezitenin yıllık maliyeti 2 trilyon doların üzerinde"

Prof. Dr. Yıldız, obezitenin dünyanın bütün bölgelerinde artış gösterdiğini, son 30 yılda bu salgını önleme adına birçok uluslararası kuruluş ve ülke tarafından kanıta dayalı sağlık düzenlemelerinin kabul edildiğini ancak bunlara rağmen uygulamada anlamlı ve ölçülebilir başarı elde edilemediğini söyledi.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, obezitenin Tip 2 diyabetin yüzde 44'ü, koroner kalp hastalıklarının yüzde 23'ü ve çeşitli kanserlerin yüzde 7-41'inin gelişiminden sorumlu olduğunu anlatan Yıldız, her 10 obezden 8'inde uyku problemlerinin bulunduğunu belirtti.

Yıldız, obezitenin yıllık maliyetinin 2 trilyon doların üzerinde olduğuna dikkati çekerek, "Bu rakam dünya gayrisafi hasılasının yüzde 2,8'ini oluşturuyor." bilgisini verdi.

Obezite her yönüyle masaya yatırılacak

Yıldız, Hacettepe Üniversitesince yarın gerçekleştirilecek Prof. Dr. Şeref Zileli'yi Anma ve Hacettepe İç Hastalıkları Günü kapsamında "Her Yönüyle Obezite" başlıklı panelde, açıklanan raporun tüm detaylarıyla ele alınacağını kaydetti.

Uluslararası katılımın da olacağı programda, HÜ bilim insanlarınca sağlıklı beslenme ve hareketli yaşamın öneminden risk faktörleri, hastalıkların yönetimi ve cerrahi yöntemlere kadar obezitenin enine boyuna konuşulacağını belirten Yıldız, bu kapsamda obeziteye ilişkin son bilimsel çalışmaların da masaya yatırılacağını sözlerine ekledi.