Ukrayna'nın NATO üyeliği savaş devam ederken mümkün mü?

Ukrayna, NATO üyeliğini Rusya'ya karşı güçlü bir güvenlik garantisi olarak görerek bu konudaki baskısını artırmış durumda. 3-4 Aralık’ta Brüksel’de yapılan NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı öncesi ve sırasında Ukrayna, üyelik talebini yeniden gündeme taşıdı. Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha, NATO dışişleri bakanlarına gönderdiği mektupta, toplantı sırasında Ukrayna’ya üyelik daveti yapılmasını talep etti. Bu konu, NATO-Ukrayna Konseyi'nin çalışma yemeği formatında düzenlediği toplantılarda da ele alındı.

Ukrayna, üyelik davetinin, Rusya'ya karşı verilecek güçlü bir yanıt olacağı ve geri dönüşü olmayan bir adım olacağı görüşünde. Ancak, NATO üyeleri arasında bu konuda fikir birliği sağlanmış değil. NATO liderleri, Ukrayna'nın bir gün ittifaka katılacağını 2008'deki Bükreş Zirvesi'nde dile getirmişti, ancak bu üyeliğin tarihi konusunda herhangi bir netlik yok. 2023'teki Washington Zirvesi'nde ise, Ukrayna'nın ittifaka katılma potansiyelinin, müttefiklerin mutabık kalması ve şartların yerine getirilmesi halinde gerçekleşeceği vurgulandı.

Üyelik daveti için NATO üyelerinin oybirliği gerektiği için, Ukrayna'nın üyeliği şu an için mümkün görünmüyor. Savaş halindeki bir ülkenin NATO'ya üyeliği, ittifakın tüm üyelerinin doğrudan savaşa dahil olması riskini taşıdığı için, birçok ülke bu adımın zamanlamasını doğru görmüyor. ABD, olası bir üyelik davetinin şu an için erken olduğu görüşünde. Bunun yanı sıra, Macaristan gibi bazı ülkeler Ukrayna’nın NATO üyeliğine karşı çıkıyor. Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, savaşta olan bir ülkenin NATO'nun güvenliğine katkı sağlayamayacağı görüşünü dile getirdi.

Buna rağmen, Letonya ve Çekya gibi ülkeler Ukrayna'ya üyelik daveti yapılmasında sakınca görmüyor. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, önceliğin Ukrayna'nın barış görüşmelerine güçlü bir şekilde katılması sağlamak olduğunu ifade etti.

Türkiye'nin pozisyonu ise, Ukrayna'nın NATO üyeliğine ilke olarak karşı olmamakla birlikte, bu konuda diğer ülkelerin tutumlarını göz önünde bulundurarak net bir tavır almamayı tercih ediyor. Türkiye, Ukrayna'nın üyeliği konusunda şartların şu ana kadar oluşmadığı ve doğru zamanın gelmediği görüşünü savunuyor.

ABD'de ise, Başkan Joe Biden'ın görevini devredecek olan Donald Trump'ın Ukrayna konusundaki yaklaşımı, NATO içindeki dengeleri etkileyebilir. Trump, Ukrayna'nın NATO üyeliğini ertelemek ve güvenlik garantileri sağlamak amacıyla barış anlaşması yapılması çağrısında bulunmuştu. Trump'ın, Ukrayna’ya yönelik yeni bir yaklaşım geliştireceği ve NATO’nun geleneksel işleyişini zorlayabileceği konuşuluyor.