Milano: Direnişçi heykeli ateşe verildi

İtalya, her yıl 25 Nisan'da ülkenin faşizmden kurtuluşunu kutluyor. Faşizme karşı mücadele veren direnişçilerin anısı, siyasi ve kültürel çerçevede düzenlenen etkinliklerle yaşatılıyor. İtalya İçişleri bakanı ve başbakan yardımcısı Matteo Salvini, her fırsatta faşizmden kurtuluşun simgesi olan 25 Nisan'ın bayram olarak kutlanmasına karşı çıkıyor. Gazetecilerin karşısına otomatik silahlarla geçerek poz veren Salvini’den güç alan bazı belediyelerin başkanları da, “25 Nisan yasaklansın” diye ara sıra seslerini yükseltiyor.

Direniçi Giulia Lombardi’nin heykeli ateşe verildi

Çizme’de ülkeyi yöneten popülist sarı-yeşil ittifakının izlediği politika ortada. 26 Mayıs Avrupa Parlamentosu ve İtalya’da birçok belediyeyi kapsayan yerel seçimlerin öncesinde tartışma konusu, “hortlayan faşizm”. Yeniden canlanan faşizm, II. Dünya savaşı yıllarında ülkenin üzerine çöreklenen otoriter yönetimlerden farklı bir boyutta olsa da, İtalyanların yeniden o dönemi anımsatan “Neo-nazi” destekli bir faşizm tehlikesiyle karşı karşıya geldiği söylenebilir.

Giulia Lombardi, 1944’de Milano Cornadero’da öldürüldü

İtalyan Direnişçiler Derneği (ANPİ’nin) ulusal çapta düzenlediği etkinlikler öncesinde bazı gerginlikler yaşanıyor. Milano’nun yanı başındaki Settimo Milanese’de Paskalya’ya denk gelen pazartesi günü 20’li yaşlardaki iki genç, direnişçi Giulia Lombardi’nin anısına yerleştirilen ahşap heykeli ateşe verdi.

Giulia Lombardi, Milano’nun fuar merkezi Rho’nun yakınıındaki Cornaredo’da dokuma fabrikasında işçiydi. 26 mayıs 1944’de işe giderken Cumhuriyetçilerin açtığı ateşte yaşamını yitirdi.

İtalyan Direnişçiler Derneği, Giulia’yı “şehit” diye tanıdı. Heykel sanatçısı Matteo Viola’nın kestane ağacından hazırladığı heykel, genç Giulia’nın anısına dikildi Settimo’da. Birkaç gün önce açılışı gerçekleştirilen heykel, tesadüfen oradan geçen bir başka vatandaş tarafından söndürülerek kısmen de olsa kurtarıldı.

ANPİ, ateşe verilen heykel konusunda tepkisini “tedirgin edici” diye dile getirdi. Settimo Milanese’de ANPİ’nin sözcüsü Luca Marcangeli, heykelin kaidesinde Giulia’nın kısa yaşam öyküsünün yazılı olduğuna vurgu yaparsak, “Heykeli ateşe verenler, öncesinde yazılanları okumuş olmalı” diyor. Matteo Salvini’nin 25 Nisan’ı hedef gözeten sözlerinden güç alanlar, bu türden tedirginlik yaratan eylemlere imza atmakta çekince görmüyor.

Direnişçi Leopoldo’nun anısına müze

Settimo Milanese’de yakılan direnişçi heykelinin tersine Milano’ya bağlı Sedriano’dan ise, olumlu bir öykü aktaracağım. Bu öykünün öznesi, açılışı henüz gerçekleştirilen “Leopoldo Fagnani Tarihi Bellek Müzesi”.

Deniz asteğmen Leopoldo Fagnani faşistlerin saldırısında öldürüldü

Leopoldo Fagnani 1944’de, 22 yaşındaydı. Pola deniz kuvvetlerinde teğmendi. Sedriano’ya döndüğü zaman Garibaldi’nin tarafında faşizme karşı direniş mücadelesi veren hemşerisi Carlo Chiappa ile tanıştı. Direnişçilerin siyasi düşüncelerini bütünüyle paylaşmasa da Riazzolo ormanında direnişçi gençlere katıldı.

Ancak faşist çetelerin salam çalarken yakaladığı Luigi Cucchi, sorgu sırasında Fagnani’nin adını verdi. Fagnani, annesini ziyarete geldiği Settimo’da tutuklandı. Faşistler tarafından işkence edilen genç, Pavia’ya bağlı Cassinino’da öldürüldü. Kimlik belgesi olmayan gencin cesedini bir başka direnişçi Lia Tomici, ceketinin astarında Sedrianolu bir terzinin etiketinden tanıdı Böylece ceset ailesine teslim edildi.

. Fagnani’nin torunları, bugün kasabanın merkezinde büyük dedelerinin yaşadığı evi ANPİ’nin Settimo’daki merkezi ve Tarihi Bellek müzesine dönüştürdü. Müze, Fagnani’nin İtalya’nın faşizmden kurtulması için verdiği mücadeleye ışık tutarken, o karanlık yıllarda Sedriano’nun yerel tarihini de aydınlatıyor. ANPİ’nin sözcüsü ve Fagnani’nin torunlarından araştırmacı Marco Cassani’nin anımsattığı gibi, faşizme karşı verilen mücadele öncelikle kasabalarda başladı, Sedriano bu çerçevede yüzlerce başka kasaba gibi kilit bir rol üstlendi.

Nazi-Rock Verona (Cerea)

Faşizm tehlikesi yeniden gündeme oturunca, 25 Nisan için planlanan etkinlilerde faşizm ve ırkçılık karşıtı kültürel etkinliler öne çıktı. Milano şehir merkezindeki geleneksel 25 Nisan kutlamalarının yanı sıra çevre belediyeler, tiyatro sanatçıları ve müzik gruplarının desteği ve vatandaşların katılımı ile genç kuşaklara bir kez daha “faşizm tehlikesini” anımsatacak. Varese ve Verona’da Hitler’in doğum gününü binlerce kişinin katılımıyla kutlayan Neonazi gruplar dikkate alındığı zaman Salvini’nin silmeye çalıştığı 25 Nisana sahip çıkmak daha da önem kazanıyor.