Sağlık Bakanlığı "Şehir hastanelerine 8.7 milyar TL kira ve hizmet bedel ödedi"

Birgün'den Dr. Ergün DEMİR ve Dr. Güray KILIÇ'ın haberine göre, AKP Genel Başkanı, salgınla mücadelede şehir hastanelerinin ne denli önemli olduğunu vurgulamakta ve sürekli reklamını yapmakta. Şehrin içindeki hastaneleri kapatma pahasına, şehrin dışında inşa edilen ve abartılı büyüklükleri ile salgınla mücadelede rolleri tartışmalı olan bu hastanelerin öne çıkarılma gerekçesi müteahhitlik şirketlerine ödenen kira ve hizmet bedellerinin bütçeye, dolayısı ile halka getirdiği yükün görülmesinin, bilinmesinin ve tartışılmasının istenmemesidir. Mücadele, hastanelerin yanı sıra esas olarak filyasyon ve aşılama hizmetlerinin verildiği birinci basamakta gerçekleşir. Bu alanın güçlendirilmesi için insan gücü takviyesi ve kaynak aktarımı gerekli. Oysa AKP iktidarı, yanlış bir tercihle kira ve hizmet bedeli adı altında Sağlık Bakanlığı bütçesinden giderek artan oranlarda kaynağı şehir hastanelerinin sahibi olan müteahhitlere vermekte. Şehir hastanelerinde kiracı olan Sağlık Bakanlığı, 2018’de 2,2 milyar TL, 2019’da 5 milyar TL, 2020’de 8,7 milyar TL kira ve hizmet bedelleri olarak ödedi. 2021 yılı için de kira ve hizmet bedellerinin karşılığı olarak Sağlık Bakanlığı bütçesinde 16,4 milyar TL ödenek ayrıldı.

Bin yataklı 8 Şehir Hastanesi yapılırdı

Sağlık Bakanlığı bütçe giderlerinin fonksiyonel sınıflandırılması tablosuna göre, şehir hastanelerinin kira ve hizmet bedelleri yıllar itibarıyla katlanarak arttı. Kira ve hizmet bedelleri 25 yıl boyunca enflasyon ve döviz kuruna bağlı olarak, her yeni açılacak hastaneyle birlikte artarak ödeneceği düşünülürse, toplumun ne kadar büyük bir maliyetle karşı karşıya bırakıldığı daha iyi anlaşılacak. Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) modeliyle yapılan şehir hastaneleri için 2020 yılında ödediği toplam 8,7 milyar TL kira ve hizmet bedeli ile Sağlık Bakanlığı genel bütçe kapsamında 21/b usulüne göre bin yataklı 8 şehir hastanesi yaptırabilmekte. (2020 yılında genel bütçeden 21/b usulüyle ihale edilen 900 yataklı Samsun Şehir Hastanesi’ne gelen en düşük teklif 1 milyar 69 milyon TL iken bin yataklı Antalya Şehir Hastanesi’ne gelen en düşük teklif ise 1 milyar 21 milyon TL’dir.) KÖİ yönteminde, risk ve maliyet kamu üzerinde kalmakta ancak gelir garantisi yöntemi ile kâr özel şirketlere verilmekte. Şehir hastanelerinin ihalelerini alan şirketlere, maliyet finansmanı için kiralar yoluyla hazine garantisi, miktara bağlı hizmetler için de hastanelerin yüzde 70 doluluk oranında çalıştırılacağı garantisi verilmekte. Şehir hastanesi sözleşmeleri baştan beri titizlikle gizlendiği için hasta garantisi ile ilgili tartışmalarda AKP’li yöneticiler bu durumu sürekli inkâr etmekteydi. Ancak açıklanan Sağlık Bakanlığı 2019 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu, AKP’li yöneticilerin iddiasını çökertmiştir. Bu raporda miktara bağlı hizmetlerde yıllık yüzde 70 doluluk oranının dayanak gösterildiği belirtildi.

Dünya acaba neyimizi kıskanıyor?

Türkiye’nin pandemi ile geçirdiği bir yıllık süreçte bırakın salgını kontrol altına almayı hâlâ baskılamayı bile başaramadı. Erken dönemde başlatılan, ekonomik çıkarları insan yaşamına yeğleyerek gerçekleştirilen “yeni normalleşme” uygulamalarının ardından vaka ve ölüm sayılarındaki artış göz önüne alındığında tabii ki Türkiye’yi başarılı ülkeler arasında saymak mümkün görünmemekte. Vatandaşlarına 3- 5 maskeyi bile dağıtamayan, test için IBAN numarası veren, artan vaka ve ölüm sayılarını gizleyerek süreci şeffaf yönetmeyen ve böylece bilimsel uygulamaların önünü kapayan, aşı tedariki konusundaki acizlik içinde çelişkili ve birbirini tutmayan açıklamalar yapan bir salgın yönetiminin nesini dünya takdir etsin? 

Hizmet ödeme garantileri: Ticari sır

Şehir hastanelerine ilişkin sözleşmelere göre hizmet bedellerinin ödemeleri miktara bağlı ve miktara bağlı olmayan hizmetler kapsamındaki işler şeklinde gerçekleşmekte. Miktara bağlı hizmetler kapsamındaki bazı işler: Tıbbi destek hizmetleri kapsamında gerçekleştirilen sterilizasyon ve dezenfeksiyon hizmetleri, yemek, çamaşır, tıbbi atık işleri, kemoterapi ilaç hazırlama, Total Parenteral Nutrition (TPN) hazırlama hizmetleri, laboratuvar, görüntüleme ile fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri için görevli şirkete yüzde 70 hasta yatak doluluk oranında talep garantisi verildi. Miktara bağlı olmayan hizmetler kapsamındaki bazı işler: Bina ve arazi hizmetleri, bakım ve onarım hizmeti, mefruşat hizmeti, yer ve bahçe bakım hizmetleri, ilaçlama hizmetleri, otopark hizmetleri, temizlik hizmetleri, güvenlik hizmetleri, hasta yönlendirme ve refakat, taşıma hizmetleri ve diğer tıbbi ekipman destek hizmetleri. Bugünlerde sık sık reklamı yapılan ve salgınla mücadelede bir başarı hikâyesi yazdığı iddia edilen şehir hastanelerinin kökü dışarıda. Bunlar İngiltere’den ithal edilen KÖİ modeline göre yapılmakta. AKP Genel Başkanı ve Sağlık Bakanı, pandemi süresince İngiltere’deki sağlık sistemindeki olumsuzlukları ve ölüm oranı örnekleri vererek, karşılaştırma yapmakta ve ülkemizin ne kadar başarılı olduğunu kamuoyuna anlatmakta. Ancak ‘15 yıllık hayalim’ dedikleri şehir hastaneleri modelinin İngiltere’den ithal edildiği hiç dile getirilmemekte.