Sahadaki hekimler ve uzmanlar uyarıyor! Omicron, sağlık sistemini zorluyor

Sibel BAHÇETEPE

Ülkemizde ve dünyada koronavirüs vakaları hızla artıyor. ABD’de vaka sayıları omicron varyartı nedeniyle günlük 1 milyonu geçerken; ülkemizde ise bu sayı 70 bine dayandı. ABD Washington Üniversitesi’ne göre, Omicron varyantı dünyada ve Türkiye’de 28 Ocak’ta tepe noktasına çıkacak ve hastaların yüzde 90’ı hasta olduğunun farkına varmayacak. Ülkemiz son bir haftada hastane yatışlarında artışların meydana geldiğini söyleyen sahadaki hekimler, test pozitif oranlarının kısa sürede yüzde 20’lere çıktığını, yani teste gelen her 5 kişiden birinin covid olduğunu söylüyor ve ekliyorlar: “Bu sayı, önümüzdeki haftalarda her 2 kişiden biri olmaya başlayacak. Türkiye’de aynı dalga, aynı fırtınaya yakalanacak.”

28 Ocak'ta vakalar pik yapabilir

Washington Üniversitesi bünyesindeki Institute for Health Metrics and Evaluation tarafından geçen günlerde yayınlanan bir analizde, vaka sayılarının günlük 800 bin ila 1.1 milyon arasında değişeceği vurgulanıyordu. Özellikle 28 Ocak’ta vakaların pik yapacağının belirtildiği analizin üzerinden çok kısa bir süre geçmesine karşın ABD’de günlük vakalar 3-4 gün önce 1 milyonun üzerine çıktı. Benzer şekilde ülkemizde de kamu hastanelerine hastanelere test yaptırmaya giden ve pozitif çıkan hastaların sayısındaki belirgin artış dikkat çekti. Hatta bazı kamu hastanelerinde normal servislerin yeniden covid servisine çevrilmeye başlandığı iddia edildi.

İstanbul’da özel hastaneler doluyor

Korona hastası kabul eden özel hastanelerin de covid servislerinin de dolmaya başladığı belirtildi. Hafta sonu İstanbul’daki özel hastanelerden bazılarını telefonla aradığımda covid servislerini tamamen dolu olduğu, hastaların yatışı için sıraya girilmesi gerektiği belirtildi. Hasta sayısındaki belirgin artış üzerine Sağlık Bakanı Fahrettin Koca Twitter’den geçen günlerde “Kapalı, havalandırması kısıtlı ortamlarda, maske kullanılmayan restoran ve kafetaryalarda uzun süre kalınmamalı. Katılımın fazla olduğu toplantılar, ev içi kalabalık ve uzun süreli buluşmalar, eğlence mekanları buluşmayı arttırmaktadır. Tedbirlerin önemi fazlasıyla artmış durumda” uyarısını yapması gelinen noktayı bir kez daha gözler önüne serdi.

‘Her 5 vakadan 1’i hasta

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol ile konuştuğumda bütün tedbirleri kaldırarak, sadece aşılama stratejisi ile gitmeye çalışan, aşılamada kısmen başarılı olduğu söyledi. Şenol; halen bir bölümü aşısız olan ama buna rağmen bütün tedbirleri kaldırmış ülkelerde hastalığın son hız. fırtına şeklinde sürdüğünü de anlattı:

(Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol)

Önümüzdeki iki hafta 20 bin kişi ölecek

2 bin 200 kişi geçen günlerde ABD’de öldü. Önümüzdeki 15 gün içinde 20 bin kişinin öleceği düşünülüyor. İngiltere ise risk gruplarını homojen aşıladığı için yani hastaneye düşebilecek hastaları aşıladığı için İngiltere’de daha az ölüm var. Ama fark ettiyseniz İtalya 50 yaş üstü için aşılamayı zorunlu kıldı. Çünkü Omicron dalgası 50 yaş üzerine tırmandığı zaman ölümlerin arttığını göreceğiz maalesef. 

‘Vaka sayıları daha yüksek’

Koronavirüs vaka sayılarının daha yüksek olduğunun tahmin edildiğini kaydeden Prof. Şenol “Ülkemiz için her zaman olduğu gibi kabaca tahmini olarak yorum yapabiliyoruz çünkü veriler sağlıklı paylaşılmıyor. Ama şöyle söyleyebiliriz Türkiye’de test pozitif oranları kısa sürede haftalar içinde yüzde 20’lere çıktı. Teste gelen her 5 kişiden biri covid çıkmaya başladı bu önümüzdeki haftalarda her 2 kişiden biri olmaya başlayacak. Türkiye’de aynı dalga, aynı fırtınaya yakalanacak…” değerlendirmesini yapıyor.

“Neden vakaları bir türlü düşüremiyoruz?” sorusunu yönelttiğimde Prof. Şenol şu yanıtı verdi:

Halen aşı oranımız düşük, vakaları düşünmek için hiçbir şey yapmadığımız için düşüremiyoruz. Eksik aşılıların oranı da halen yüksek” yanıtını veriyor. Hastanelerdeki yoğunluklara ilişkin ise Şenol “Hastanelerden şuan taşan bir yoğunluk yok bu önümüzdeki haftalar olacak. ABD’den de bir iki hafta sonra olacak 

‘En hızlı varyant’

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Üyesi Prof. Dr. Bülent Ertuğrul ise Omicron varyantının pandeminin başından bu yana görülen tüm varyantların en hızlısı olduğunu söylüyor ve ekliyor:

Spike proteininde olan değişim virüsün hem hücrelerimize daha kolay bağlanmasını sağladı ki bu durum çok daha az virüs yükü ile infekte olmamız demektir, hem de bağışık yanıttan yani antikor yanıtından virüsün kaçmasını sağladı. Virüsün antikor yanıtından kaçabilmesi demek örneğin aşı ya da hastalığı geçirmiş olanlar da bile hastalığın görülmesi anlamına geliyor. Ayrıca bu varyant bizi pandemi koşullarının en gevşek olduğu bir zaman diliminde yakaladı. Virüsdeki değişim ve pandemi koşullarının gevşemesi böylesine artmış sayıda yeni infekte hastalarla karşılaşmamıza neden oldu. Günlük olgu sayısının ülkemizde 1 milyona ulaşmasını beklemiyorum ama yüzbinler seviyesinde olması eğer pandemi önlemlerine dönüş olmazsa kaçınılmaz olacaktır.

(Prof. Dr. Bülent Ertuğrul) 

‘Yoğun bakımlara yansımasını da göreceğiz’

Hastanelerde son bir haftadır hasta yatışlarında artış başladığını anımsatan Prof. Ertuğrul, özetle şunları söylüyor:

Bilindiği gibi olgu sayısındaki artış hastanelere ve yoğun bakımlara yaklaşık 10 gün sonra yansımaya başlıyor. Önce olgu sayıları artmaya başladı. Şimdi hastaneye yatışlar artıyor. Önümüzdeki günlerde ise bunun yoğun bakımlara yansımasını görmeye başlayacağız. İşin üzücü yanı yatanların önemli bölümünün aşısız veya aşısını tamamlamamış kişiler olması. Hasta sayısı arttıkça aşısızların ve aşısını tamamlamamış bireylerin virusla karşılaşma olasılığı artıyor. Ülkemizde hastalığa karşı aşılarını tamamlamış ve koruma altına alınmış nüfusun yüzde 60 civarında olduğu düşünülürse geriye kalanların ciddi risk altında olduğunu söyleyebilirim. Önümüzdeki günlerde hastaneye yatışların önemli bölümü olasılıkla bu grup içinden olacak ve sağlık sistemi yeniden zorlanmaya başlayacak diyebiliriz.”

‘Yeterli test yok’

Yeterli sayıda test yapılmadığını da kaydeden Prof. Ertuğrul “Günlük hasta sayımızı sadece Sağlık Bakanlığı'nın açıkladığı pozitif test sonuçlarıyla değerlendirmemek gerekli. Öncelikle yeterli sayıda test yapıldığı söylenemez. Testler ağırlıkla semptomu olanlara yapılıyor. Semptomu olup izolasyon korkusu ile teste gitmeyenleri, asemptomatikleri de işin içine koyarsak hasta sayımızın çok daha fazla olduğu bir gerçek” diyor. 

HEKİMLER GÖÇÜ: Doktorlar, neden yurt dışına gittiklerini ve yaşadıklarını Sibel Bahçetepe'ye anlattı

Sibel Bahçetepe kimdir?

1983 yılında İstanbul'da doğdu.
İlkokul, ortaokulu, liseyi derece ile Mustafakemalpaşa’da tamamladı. Ardından İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo TV ve Sinema bölümünü kazandı. Aynı üniversitede Rehberlik ve Psikoloji Danışmanlık bölümünü yarıda bıraktı. Power FM, Haber Türk, TRT gibi kurumlarda stajların ardından Cumhuriyet Gazetesi’ne stajyer olarak girdi ve çalışmaya başladı. 18 yıl Cumhuriyet Gazetesi’nde çalıştı. Gazeteye ilk başladığında psikoloji bölümünde öğrenci olması, sağlık haberlerine olan ilgisini ön planda tuttu.  Daha sonra bu alanda uzmanlaşmaya karar verdi. Bugüne dek en büyük meslek örgütü Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) ile İstanbul, Eskişehir Tabip Odaları, İstanbul Eczacı Odası, Hastane Dergisi, Türkiye Psikiyatri Derneği, Türk Anestezi ve Reanimasyon Derneği, Bezmi Alem Üniversitesi gibi çeşitli kurum ve kuruluşlardan ödüller kazandı.