Uzmanlar salgında aşısız hamileleri uyarıyor

Covid-19 salgınında dördüncü pik yaşanırken aşısız ya da eksik aşılı gebe ölümleri giderek artıyor. Çok sayıda gebe kadın, çocuklarına bir zarar geleceği endişesiyle aşı olmuyor. Kafalar karışık. Bu nedenle gebelerin aklındaki olası soruları, Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı, İstanbul Tabip Odası (İTO) Covid-19 İzleme Grubu Üyesi Uzm. Dr. Melahat Cengiz Birgün’den Buse İlkin Yerli’nin sorularını yanıtladı.

Gebeler neden aşı olmalı?
Gebe bir kadında Covid-19, kendi yaş grubundaki diğer kadınlardan daha ağır seyrediyor, artık bu biliniyor. Çünkü Covid’in kendisi miktrotrombüsler yaparak organlara zarar veriyor ve gebe kadınlarda mikrotrombüslere eğilim daha fazla. Bu nedenle sağlıklı gebelik için aşı olmalılar.

Neden gebeliğin üçüncü ayından sonra aşı olunması öneriliyor?
Üçüncü aydan önce önermememizin nedeni aslında aşının kendisinden kaynaklı değil, aşıya bağlı yan etkileri araştırmak için. Gebeliğin ilk üç ayı, organogenez dediğimiz organ taslaklarının oluşum sürecidir. Bu dönemde metabolik hastalıklar ve genetik hastalıklara bağlı düşük görülebilir. Aşıların bu dönemde yapılması, olası düşükler için kafa karışıklığı yaratacaktır. Sorun aşının kendisi değildir, aşının olası yan etkileriyle genetik düşüklerin karıştırılmaması amacıyla bu uyarı yapılmıştır.

Emziren anneler aşı olmalı mı?
Aşının bebeğe zararlı bir etkisi yoktur, bu nedenle emziren anneler rahatlıkla aşı olabilir. Farklı yan etkiler ile ilgili faz çalışmaları yapılmıştır. Bilinen yan etkiler (baş ağrısı, kas ağrısı, kısa dönemli ateş, nadiren alerjik etkiler) dışında bir etki görülmemiştir.

Hangi aşı neye göre tercih edilmeli?
Şu an için Delta varyantına karşı en etkin aşı mRNA aşılarıdır. İnaktif aşıların bu konuda yeterli onaylı çalışmaları bildirilmedi. Bu nedenle dünyada ve ülkemizde yaygın olarak kullanılan aşılar, mRNA aşıları.

Gebe kalmak isteyenler aşı olmalı mı, bir sakıncası olur mu?
Gebe kalmak isteyen, kendisinin ve bebeğinin sağlığını düşünen her anne adayı aşı olmalıdır. Bu konuda tereddüde yer yoktur.

Gebe ölümleri artarken Sağlık Bakanlığı neden sessiz?
Bakanlığın sessiz kalması yönetim becerisinin eksik olmasından. Türkiye toplumunun yalnızca yüzde 48’inin çift doz aşı olması, ülkenin ve yönetenlerin utancı olmalı. En ufak demokratik eyleme izin vermeyen yönetim, ne yazık ki binlerce aşı karşıtının gövde gösterisine de sessiz kaldı. Bakanlığın acilen harekete geçmesi gerekiyor.

Ankara İl Sağlık Müdürü: Aşı olmayan 12 hamile yaşamını yitirdi