Mutsuz kişiler yetiştiriyoruz

Freud, insancıl evrimin hedefinin şu amaçlara ulaşmak olduğuna inanır: Bilgi (akıl, gerçeklik, mantık); insan sevgisi, acıların azaltılması, özgürlük ve sorumluluk taşıyacak güce erişmektir. 

Kuşkusuz, insanın bu hedeflere ulaşması için eğitim dışındaki kurumlara ihtiyaç var. Ancak, bu yazıda konumuz gereği eğitim açısından bakılmaktadır. Bilgi özgürleştirici bir etkene sahip olduğu için bir birey için önemli bir işleve sahip. Özellikle, bilgi, okullar ve sınıflar aracılığıyla sunulduğu bilinen bir gerçektir. 

Burada müfredat programının önemli bir payı bulunmaktadır. Ancak, müfredat programımız problemli. Çünkü, müfredat programımız neo-liberal kaygılarla hazırlanmıştır. Neo-liberal eğitim programı bireyci ve bencil bireyler yetiştirmektedir. Yine, küresel güçlere uyum sağlayacak kişiler yetiştirmek amaçlanmaktadır.

Öğrenciler bu bilgilerle özgürleşebilir mi?

Diğer taraftan, müfredat programlarının yansıdığı ders kitapları tartışılmalıdır. Ders kitapları bilgi kazandırmaya yönelik bir işlev görmektedir. Ancak, önemli ölçüde olumsuzluklar görülmektedir ders kitaplarında. Örneğin, cinsiyetçilik ve ayrımcılığı vurgulayan öğeler ders kitaplarında yer almaktadır. Böyle bir durumda öğrencinin özgürleşeceğini kim söyleyebilir?

İnsan sevgisi, insanın hedeflerinden biridir. Ancak, çocukta insan sevgisinin temelleri ailede atılmaktadır. Bunun için anne-baba çocuk arasında güvenli bir ilişki olması gerekiyor. Ancak, eğitim düzeyinin düşük olduğu aile yapılarımızda, hemen hemen her gün fiili ve sözlü şiddetle karşılaşmak mümkün. Böyle bir ortamda kişide insan sevgisi gelişebilir mi?

Diğer taraftan,  okul sıraları öğrencide insan sevgisinin geliştiği yerler olarak kabul edilmektedir. Ancak, eğitim sistemimizin sınav odaklı olması, öğrenciler arasında rekabet ve dolayısıyla çatışmayı doğurduğu için öğrencilerde sevgi duygusunun gelişmesine engel olabilmektedir. 

Yine, insanın temel amaçlarından biri özgürlüktür. Kuşkusuz, kişinin özgürlüğünü sağlayan eğitim sistemi başta geliyor. Çünkü, eğitim sistemi kişinin bilişsel, sosyal ve  duyuşsal alanlarda gelişmesine yol açmaktadır. Ancak eğitim sistemimizin birçok sorunu bulunmaktadır. Bu durumda eğitimin kendi boyutuyla baktığımızda da kişilerin özgürleşmesini beklemek mümkün değil.